donderdag 14 mei 2020

Van nul tot nu - Al eeuwenlang plaats van devotie

(door Albert Lamberts)

Het blijft deze maand, de meimaand, in de katholieke kerk traditiegetrouw de Mariamaand, stil bij O.L.Vrouw van Genooi. De kapel, in de volksmond ’t Kepelke van GenuĂ« genoemd, is open, maar er zijn geen liturgievieringen, er klinkt geen muziek. Vreemd op een plek, waar al eeuwenlang Mariadevotie is, waar zusters hun leven aan God en Geloof wijdden en… waar ook momenten van hevig rumoer waren. 

Naar het begin, in het jaar 1631. Nee, eigenlijk nog veel verder terug, naar 1423. Er is een kroniek van het klooster in de Oode en de eerste pagina van die kroniek begint met de woorden: Ave. lhs  (in hoc signo – in het teken van) Maria.

hier begint ter eeren Godts en Maria, sijn ghebenedyde Moeder. De fundaci des cloosters inde Oode. Ende voorts vervolgende van onze zalighe veranderinge hoe wy gecome zijn tot de Oorden vande ghebenedyde  Moeder Godts en Maghet Maria genoemp de Oorde der Annunciate

De toenmalige pastoor van Venlo, den eerwerdighen vader Wilhelmus Egghatinghen, had zijn toestemming verleend. Al enkele jaren eerder waren godsvruchtige vrouwen bij mekaar gaan wonen, maar int jaer des Heeren 1423 is eerst begrepen ende begonnen ter eeren Godts ende Maria … het convent Mariendal geheeten inder ooden, buiten Vendelo. Een kloostergemeenschap dus, ditmaal met de goedkeuring van de bisschop van Luik, Joannes van Hinsberg.

Een roerige kloostergeschiedenis zou volgen met als dieptepunt 1582 toen Staatse (lees: protestantse) troepen naar Genooi trokken. Het klooster werd in brand gestoken – vatte wonderlijk genoeg pas na drie dagen vlam, aldus de kroniek. De zusters werden vreselijk behandeld. In de kroniek werd opgetekend: sommighe (zusters) trocken ze de doeken vant hooft, endt de voorschot vant lijf, ende lietense soo gaen, ende soo quamense in de stad van Vendelo. De kroniek vermeldt verder:  … deze kercke (kloosterkerk uit 1537) en heeft niet langher gestaen dan omtrent 52 oft 53 Jaren. In welcken tijt den criegh hier in gelderlant van de geuzen oft ketters (het woordje ongelovigen is doorgestreept) teghen het herlich catolijcke gelooft begost ende ook seer voortgegaen is. Alsoo datter veel cloesters verdestruineert sijn. Anno 1582 op Sinte Lambertus dach (17 september) sijn de ketters vol deze stat Vendelo (die welcke van te voren geus geworden was) gecomen, ende hebben de voorseijde kerck met het geheel cloester in brant gestoken. De zusters trokken naar Roermond en keerden in 1599 terug in het weer Spaanse – lees katholieke - Venlo, waar zij hun intrek namen in het tegen de zuidwestelijke stadsmuur gelegen verlaten klooster van de Cellebroeders, Trans Cedron, waaraan nu nog een straatnaam herinnert.

De zusters verbleven maar enkele jaren binnen de stadsmuren. Zij gingen terug naar Genooi en lieten er in 1631 een kapel bouwen. Oud-archivaris van Venlo, Michels, schreef  in 1917: ter verbreiding der devotie tot de H. Maagd liet mater Ancilla, Sara Herlin in 1631, ter plaatse waar het klooster gestaan had, eene kleine kapel bouwen, waarvoor de Magistraat in 1625 reeds 1300 tichelsteenen had beschikbaar gesteld, volgens model en grootte van de binnenste kapel of het huisje van Nazareth in de kerk van O.L. Vrouw te Loretto. Het interieur werd verrijkt met een altaar en een beeld van O.L. Vrouw. 

Een ‘eeuwigdurend’ kloosterleven was de zusters in Genooi niet vergund. Al een jaar na de bouw van de kapel stond Frederik Hendrik met zijn troepen voor de Venlose stadsmuur. De zusters vreesden het ergste. Een dappere afvaardiging van de zusters, die het beeld veilig wilden stellen, kreeg van Frederik Hendrik ten antwoord: Susterkens dat beeldt wil ick hier houden, tis een soet schoon beldeken, tis meij plesier dat aen te sien, ick heb vermaeck daerin en salt bewaren, dat niemand dat sal schinden, daerop sijt gerust.

De Oranjeprins, jongste zoon van Willem van Oranje en  de Stedendwinger genoemd, hield woord. Beeld en kapel bleven ongeschonden.

Ruim 150 jaar later werd de rust opnieuw verstoord…

Bij de viering van het 350-jarig bestaan van ’t Kepelke van GenuĂ« bezochten honderden de jubileummis (foto Albert Lamberts)


Geen opmerkingen:

Een reactie posten