Christus komt! - De Halte XL van woensdag 24 juni 2020

- door Sef  Derkx - 

Sfeerimpressie begraafplaats Venlo (foto MeerWolff)

Het is op deze grijze maandagmorgen in juni stil op de begraafplaats. Het lijkt alsof we de enige bezoekers zijn. Vogels laten zich horen, maar niet zien. Ze verbergen zich in de majestueuze platanen, kastanjes en beuken. We zijn op zoek naar het grafmonument van Harry Caubo. In 1920 kwam hij om het leven bij een vliegtuigongeluk boven de Venlose binnenstad. Zesentwintig jaar jong en beoogd opvolger van de Elite Bioscope, die het gezin Caubo exploiteerde aan de Vleesstraat. 

Het was een inktzwart hoofdstuk in de geschiedenis van de familie. We kijken terug.   

Joseph Caubo, de pater familias en grondlegger van de eerste bioscoop (collectie Joep Caubo/CityCinema)

Horeca-icoon Joseph Caubo - vader van de omgekomen Harry en eigenaar van de Port van Cleve aan de Vleesstraat - stelt van 19 tot en met 21 oktober 1907 de achterzaal van zijn chique etablissement ter beschikking aan het reizend bioscoopbedrijf The American Bioscope. Hij roert tevoren flink de trom. In de Venlosche Courant en het Venloosch Nieuwsblad plaatst Caubo advertenties. 

Advertentie voor The American Bioscope in de Port van Cleve, 1907 (gevonden via www.delpher.nl)

De missie slaagt, drie avonden op rij vergaapt een volle zaal zich aan bewegend beeld. Enkele maanden later neemt Caubo het besluit om permanent films te vertonen. De theaterzaal wordt verbouwd en daarvoor ingericht. De bioscoop heeft twee ingangen, centrale verwarming, gasverlichting, een gasmoter van 6 pk en uiteraard een projectiecabine.

Die Port van Cleve , circa 1905 en in de jaren dertig (met dank aan Piet Braem)

Op zaterdag 10 juli 1909 is het zover, de eerste voorstelling vindt plaats in wat nog altijd Concert- en Theaterzaal Port van Cleve heet. Op het toekomstig programma staan films op het gebied van sport, kunst en natuur. Moraalridders wordt daarmee de wind uit de zeilen genomen. De bioscoop is en goudmijn. Caubo laat soms extra trams rijden naar Tegelen en Steyl, zodat zijn bezoekers na de voorstelling veilig thuis kunnen komen.

Nieuwe Venlosche Courant, 18 april 1912 (gevonden via www.delpher. nl)

Harry Caubo (collectie Joep Caubo/CityCinema, met dank aan Henk Paijmans) 

Het wordt juni 1920, Venlo maakt zich op voor de kermis. De Elite Bioscope heeft de film INRI Het Leven en Lijden van Jezus Christus geprogrammeerd. Om deze onder de aandacht te brengen, is een spectaculaire reclamestunt bedacht. Er zijn pamfletten gedrukt met de tekst Christus Komt! en eronder in minilettertjes In de Elite-Bioscope, Venlo.

Origineel pamflet en deel van de vleugel van het verongelukt vliegtuig (collectie Joep Caubo)

Het is bedoeling dat zoon Harry, ze vanuit een vliegtuig uitstrooit boven de kermis. Op dinsdag 22 juni 1920 is het zover, het toestel stijgt op vanaf de Groote Heide. Alle ogen van de kermisbezoekers zijn ten hemel gericht, wanneer het vliegtuig vrolijk ronkend boven de stad cirkelt en de eerste folders naar beneden dwarrelen. Plotseling hapert de motor en valt vervolgens helemaal stil. Tot ontzetting van iedereen verliest het vliegtuig snel hoogte en schiet dan in een angstaanjagende glijvlucht naar beneden. Het stort neer op de bergplaats achter slagerij Cool aan de Lomstraat. De brand die ontstaat, wordt door de brandweer snel geblust. 

De omgekomen piloot Evert Need (particuliere collectie)

Harry Caubo, piloot Evert Need en mevrouw Overbeek, de echtgenote van de explicateur van de bioscoop, komen bij de crash om het leven. De schok in de stad is enorm en ‘Het vreeselijk vliegongeluk te Venlo’ wordt landelijk nieuws. De Nieuwe Venlosche Courant sluit het artikel als volgt af: ‘En toch terwijl hier dat drama zich afspeelde, schetterde op eenigen afstand en door de straten de joelende kermisfanfare: de dood midden in het luidruchtigste leven. Het ongeluk had echter nog vreselijker kunnen zijn, als de machine eenige honderden meters verder gevallen was, midden op het volle kermisterrrein.’ De grondlegger van de bioscoop, vader Joseph Caubo, is na het vreselijk ongeluk een gebroken man. Hij stopt als exploitant.

Nieuwe Venlosche Courant, 24 juni 1920; bericht ongeluk en overlijdensadvertentie van Harry - doopnamen Lambertus Hendrikus - Caubo (gevonden via www.delpher.nl)

Nieuwe Venlosche Courant, 24 juni 1920; overlijdensadvertentie van  Annie Overbeek-Kools (gevonden via www.delpher.nl)

Terug onder het bladerdak op de begraafplaats. Het grafmonument van Harry Caubo vermeldt: ‘bij een vliegtuigongeluk jammerlijk om het leven gekomen’. Boven de tekst is een foto in email en daarboven een afgebroken zuil, als symbool van een geknakt leven. Zijn luchtdoop werd zijn dood.

Grafmonument Hary Caubo (foto MeerWolff)

Reageren? Stuur een e-mail naar Sef Derkx: floddergats@xs4all.nl.