donderdag 13 augustus 2020

Schuilkerk in de kelder - De Halte XL van woensdag 12 augustus 2020


- door Sef Derkx -

De plaquette boven de voordeur van Stalbergweg 84 (foto Erik Driessen)

Interessante verhalen hoeven niet van verre te komen. Soms zijn ze uit je eigen buurt, van heinde dus. Mijn jeugd ligt aan de Stalbergweg. Op de hoek met de Boenerstraat staat, sinds ik me kan heugen, een huis met boven de voordeur een opvallende plaquette. 

Huis op de hoek Boenerstraat en Stalbergweg met boven de deur de plaquette (foto Math Aerts)

Als kind hoorden we dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog in de kelder missen werden gelezen. Vaak ben ik eraan voorbij gekomen, vorige week sprak ik via de telefoon met mevrouw Liet Driessen-Basten (1927). Drieënnegentig jaar is ze, voorwaar een respectabele leeftijd. In de Tweede Wereldoorlog woonde ze in het bewuste huis, samen met haar ouders en haar zes broers en zussen. Tijdens de bombardementen op de binnenstad in het najaar van 1944, kregen ze inwoning van het gezin Verkoyen dat gevlucht was uit de onveilige Dwarsstraat. 

Achter van links naar rechts: Liet Driessen-Basten, Corrie Basten † Hein Basten †, Jo Basten-Janssen †, Joke Basten † en Fien Ridderbeekx-Basten †; op de voorgrond liggend/zittend van links naar rechts: Ton Basten †, Sef Basten † en Tiel Lenssen-Basten (foto met dank aan Erik Driessen), de foto is genomen bij de Zwarte Berg in Arcen (collectie Erik Driessen)


Dagboekaantekening van Fien Basten van 26 augustus - 4 september 1940 over onder meer een bal tijdens de Tegelse kermis en een familiebezoek aan de Zwarte Berg in Arcen (scan Erik Driessen)

De herinneringen aan die bange tijd zijn nauwelijks vervaagd: ‘Bij de bombardementen schuilden we in de kelder. Als de bommen insloegen in de binnenstad, was dat te voelen. De kelder schudde, we waren bang. Toch heeft ons huis bijna niet geleden. De pannen lagen eraf en de ruiten waren gesprongen. Maar als je het vergelijkt met de binnenstad. We hoorden verschrikkelijke verhalen, over bijvoorbeeld sommige klasgenootjes van de M.U.L.O. aan de Valuasstraat waar ik toen op zat.’


Valuasstraat met links school, voor 1940 (met dank aan Piet Braem)

Liet’s zussen Fien en Corrie Basten hebben dagboeken bijgehouden, die grote delen beslaan van de oorlogsjaren. Op 10 december 1944 lezen we voor het eerst dat in de kelder missen zullen worden opgedragen: “Vanmiddag hebben we het altaartje in orde gemaakt. Het ziet er keurig uit.” De eucharistievieringen hebben blijvend indruk gemaakt op Liet Driessen-Basten: ‘De mensen uit de buurt kwamen erheen. Het was prachtig, vooral met Kerstmis 1944. We hadden de kelder versierd met het stalletje, slingers en kaarsen.’ 
Dagboekaantekening van Corrie Basten over Kerstmis 1944 (scan Erik Driessen)

In de dagboeken van de zussen Basten wordt eveneens stilgestaan bij deze bijzondere dag. Een citaat: “Tot vijf uur is het Allerheiligst bij ons in de kelder geweest. Het is een Kerstfeest geweest zo beholpen en armoedig, maar tegelijk zo mooi dat we het nooit in ons leven zullen vergeten. Zoiets zal ook wel nooit meer voorkomen.” In 1946 schonk de buurt uit dankbaarheid de plaquette. 

Affiche met portret van Albert Meertens door Jacques van Mourik (website Marishuis)

Ze is vervaardigd in het keramisch atelier Sint-Joris in Beesel, naar een ontwerp van beeldhouwer Albert Meertens. We zien een kelder, waarin aan knielende gelovigen de hostie wordt uitgereikt door een priester. Het is een blijvende herinnering aan een oorlog, die diepe wonden heeft geslagen in onze stad (met dank aan Liet Driessen-Basten en Erik Driessen).

Reageren? Stuur een e-mail naar Sef Derkx: floddergats@xs4all.nl.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten