- door Sef Derkx -
We dwalen op deze grijze januaridag over de Algemene Begraafplaats en zijn op zoek naar een bijzonder oorlogsmonument. Collega Albert Lamberts attendeerde ons erop. Het gedenkteken houdt de herinnering levend aan vier Belgische vluchtelingen, die in de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) kort na elkaar in Venlo zijn overleden. We vinden het in vak Q2.
Het monument is een creatie van kunstenaar Piet Peters en werd in 1938 onthuld. Het bestaat uit een bakstenen muur, waarvan het middendeel het hoogst is. Tegen de muur zijn portretreliëfs aangebracht van koning Albert van België en van kardinaal Mercier. Verder zien we plastieken met de namen van de vier overledenen. Centraal in het midden is een Christustorso bevestigd, eronder een plaquette met de tekst: ‘Oeuvre Nationale Le Souvenir Belge. Aan de te Venlo overleden Belgische krijgers. 1914-1918.’ De plaquettes en het torso zijn van keramiek en werden bij steenfabriek Tiglia gebakken. In de mortel tussen de bakstenen houden plukjes muurvaren stand.
De vier militairen die ver van huis in Venlo stierven, zijn Jean Baptist van Canter (37), Albert Joseph Houbaer (37), Emil Parez (37) en Desiré Delespierre (29). Ze overleden tussen 20 juni en 19 november 1918. Jean Baptist van Cauter is overleden ten gevolge van een ongeval. Bij de drie anderen is er vermoedelijk een samenhang met de desastreuze Spaanse griep, die in Nederland destijds naar schatting 18.000 slachtoffers eiste eiste. Eind mei 1918 verschenen de eerste berichten in kranten over een geheimzinnige ziekte in Spanje, die al gauw tot de Spaanse griep werd bestempeld. Niet terecht overigens. Het virus had Europa vermoedelijk bereikt met de troepentransporten uit de Verenigde Staten.
Plaquettes grafmonument Belgische militairen overleden in Venlo tijdens de Eerste Wereldoorlog (foto Lucien Pijper/ www.venlokerkhof.nl)
In het najaar van 1914 zochten ruim 900.000 Belgen toevlucht in neutraal Nederland. In de chaos verloren gezinnen elkaar uit het oog. Op treinstations hingen duizenden briefjes met ‘vermist’ of ‘gezocht’. Verhalen over Belgische vluchtelingen in Venlo heb ik in mijn jeugd gehoord van een tante. Als tienermeisje zag ze ontredderde vluchtelingen, die op weg waren naar opvangplekken in de binnenstad. Het had haar enorm aangegrepen.
Belgische vluchtelingen, 1914 (tekening Piet van der Hem)
Belgische soldaten werden vanaf 1916 ondergebracht in het voormalige gebouw van de R.K. Militaire Vereniging aan de Bolwaterstraat. De Venlose arts die zich om hun gezondheid bekommerde was Oscar Wolters, die in Gent geneeskunde had gestudeerd. Hij tekende de overlijdensaktes van de vier soldaten, aan wie het monument op de begraafplaats blijvend herinnert.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten