Drama 'Florimond de Pauselijke Zouaaf' opgevoerd in Tegelen

 

- door Jos Wolbertus -

Omstreeks 1871 schreef de Belg Joseph Demarteau een drama met de titel Le Zouave pontifical. Het werd in Nederland door toneelgezelschappen op de planken gebracht onder de titel Florimond de Pauselijke Zouaaf. Het stuk handelt over Florimond en zijn vader Antonio. 

Het is niet alleen een generatieconflict dat een familie raakt. Nee, het is veel erger: zoon en vader staan ook als militairen tegenover elkaar. Florimond is zouaaf, vader Garibaldist.

De zouaven waren infanteristen van de Kerkelijke Staat en stonden onder pauselijk gezag. Giuseppe Garibaldi was een Italiaanse generaal, die streed voor de eenwording van zijn land. De inname van Rome door de Garibaldisten in 1870 was het slotstuk van die eenwording. Na 1116 jaar kwam een einde van de Kerkelijke Staat. Garibaldi wordt beschouwd als een van de Italiaanse 'vaders des vaderlands'.

In De Vaandelwacht, het populaire blad in het Nederlands taalgebied voor oud-zouaven, wordt regelmatig over opvoeringen van het populaire toneelstuk bericht. Het is daarom niet verwonderlijk dat het onder de aandacht komt van het in 1900 in Tegelen opgerichte muziek- en toneelgezelschap Stafmuziek Voorwaarts.

Een van de oprichters van de vereniging is Lambert Cremers, zoon van de oud-zouaaf Louis Cremers. Van de groep die in 1903 het stuk op de planken heeft gebracht, is een foto bewaard gebleven. In hoeverre Louis Cremers zelf bij het toneelstuk betrokken is geweest, weten we niet. Zeker zal de dienstneming bij het zouavenleger van plaatsgenoten hebben bijgedragen aan het grote succes dat het  jonge toneelgezelschap met de opvoeringen had.

De Nieuwe Koerier bericht op 19 december 1905:

“Tegelen. Door de stafmuziek ‘Voorwaarts’ werd Zondag l.l. alhier een groot concert gegeven in de zaal van den heer P. Holten. Het programma bestond uit drie muzieknummers een een drama in 2 bedrijven, getiteld: Florimond de Pauselijke Zouaaf. In weerwil van den betrekkelijk hoogen entrée (30 cent) was de zaal stampvol. Het was reeds de derde maal, dat we dit drama door genoemde vereeniging hebben zien opvoeren en ook thans weer kunnen wij niet anders dan met lof gewagen over de goede opvoering van het stuk. De rollen waren oordeelkundig verdeeeld. De acht personen, die in dit stuk voorkomen, behalve de Zouaven en Garibaldisten, hebben ieder hunne rol meesterlijk gespeeld. Ook de costumeering liet niets te wenschen over.”

De vier Tegelenaren, van wie bekend is dat ze zijn toegetreden tot het zouavenleger van de Kerkelijke Staat, zijn: Louis Cremers (De Krauw), Hubert Schell, Louis Schoenmaker en Hent Bouwman.

Via het zoekprogramma Delher kwamen we uit bij de recensie van een uitvoering van Florimond de Pauselijke Zouaaf door Stafmuziek Voorwaarts in 1903. De Venloosche Courant bericht erover op 25 april van dat jaar. We plukken er enkele sprekende stukjes uit:

Met dank aan Wil Oteman.

Reageren? Stuur een e-mail nar Jos Wolbertus: stjoseph@home.nl.