- door Albert Lamberts -
Nog eens het Koninklijke Philharmonisch Gezelschap Venlo, de Hermenie. Er werden na 1836 her en der en bij tijd en wijle muzikale successen behaald, maar het was toch allemaal niet direct om over naar huis te schrijven. Echter: er werd een daad gesteld die vele decennia lang tot Venlo’s voordeel strekte: de oprichting van een muziekschool. Dat was in 1844.
De muzikale successen van de Harmonie, zoals gezegd, waren in die jaren van pakweg 1840 tot 1900 bepaald niet talrijk, al brachten aanvankelijk dirigent Boudewijns en later zijn fameuze opvolger Gerhard Hamm wel enig elan in de vereniging. Die had overigens haar instrumenten symbolisch aan de stad afgestaan, waar een gemeentelijke subsidie tegenover stond.
Trouwens, ook het andere muziekgezelschap in Venlo, dat in 1855 was opgericht - zijn naam mocht in verband met de Harmonie niet hardop worden uitgesproken – wenste in tijd van nood zijn instrumenten bij de gemeente onder te brengen onder voorwaarde, zo werd burgemeester Van Liebergen nadrukkelijk op het hart gedrukt, dat deze nooit en te nimmer aan de Harmonie ter beschikking zouden worden gesteld. Nee, de verstandhouding tussen beide verenigingen was beslist niet denderend te noemen; een beetje zoals de rivaliserende muziekverenigingen in Thorn.
Gerhard Hamm kwam uit het Duitse Trier, werd in Venlo betaalde stadsmuziekmeester – dat zorgde bij die andere muziekvereniging ook voor scheve gezichten -, was dirigent van de Harmonie en directeur van de muziekschool. Hamm liet zijn muzikale sporen in Venlo onuitwisbaar achter. Niet alleen dus als stimulerende directeur van de muziekschool en als dirigent van de Harmonie – liefst 44 jaar – maar niet te vergeten als schrijver van vele carnavalsschlagers. En… onlangs nog is een nieuwe cd uitgebracht met muziek van Gerhard en zijn zoon Karel Hamm.
De deskundige inzet van
Hamm voor de Harmonie leidde in 1886 tot een muzikaal hoogtepunt tijdens een
concours in Valkenburg, maar alle inzet, succes en kwaliteit van de dirigent ten
spijt, de Harmonie was eind negentiende eeuw op sterven na dood. Nog slechts
elf muzikanten moesten het vaandel ‘verdedigen’. Pas onder de nieuwe directeur
Theo Jordans, wiens zonen Hein en Wieke en kleindochter Wyneke later ook muzikale
furore zouden maken, leefde de Harmonie weer op. Jordans leidde het orkest
vanaf 1916 tot 1947 met veel succes.
Ongedateerde foto van de Hermenie met dirigent Jordans, zittend in het midden met vlinderdasje (collectie Albert Lamberts)
Echter, het zijn sterke benen die succes kunnen dragen en de Harmonie bleek die niet te hebben. De repetities werden weer slecht bezocht en muzikanten begonnen eigen gezelschapjes. Bij de viering van het 140-jarig bestaan in 1962 moest de secretaris spijtig vaststellen dat het overal in de vereniging rammelde. Drie jaar later kon een heel andere toon worden aangeslagen: dit was de Harmonie op haar best, schreef de secretaris, en een jaar later: dat er grote vooruitgang is geboekt op alle fronten.
Ach, de geschiedenis van het Koninklijk Philharmonisch Gezelschap - koninklijk sinds 1948 - bleef ook in de volgende jaren er een van vallen en opstaan, maar inmiddels is het Venlose gezelschap een gesettelde “Uitmuntendheidclub”, een status die in 1999 werd behaald onder leiding van de Venlose dirigent John Bartels. Succes kan alleen worden geboekt als iedereen komt repeteren en daar schortte het nogal eens aan. Slecht repetitiebezoek werd vroeger met kleine geldboetes gehonoreerd evenals ongehoorzaam gedrag en, lees even mee: eenzelfde boete kon de leden treffen, welke door den drank ter beoordeling van de orkestmeester buiten staat zullen zijn hunne partij behoorlijk te spelen. Aldus het reglement uit 1830. Cor Deneer schreef in het jubileumboekje in 1972: de dienaren der muze zijn blijkbaar altijd ontvankelijk geweest voor de bekoringen van Bacchus.
Het koninklijk Philharmonisch Gezelschap heeft alles overleefd en viert in 2022… ja viert wat? In 1911 het 75-jarig bestaan, in 1926 haar eeuwfeest (!), zes jaar later het 110-jarig (!) bestaan, in 1972 het 150-jarig bestaan en ja, echt waar, in 2022 het tweede eeuwfeest.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten