Van nul tot nu van woensdag 3 augustus 2022 - Venlo had al meermalen hoog water

 - door Albert Lamberts/foto's van de auteur -

We waren verleden week gebleven bij het relaas van de kroniekschrijfster van de zusters Annunciaten over de watersnood, die in 1616 Venlo trof.  In die tijd, van stuwen of dammen, laat staan van afdoende waterkeringen, was natuurlijk niet of nauwelijks sprake. De stadsmuren konden ook geen soelaas bieden.  Die bewuste nacht van 4 december 1616 liet moeder Ancilla (Sara Herlin, die de verwoeste kapel in Genooi liet herbouwen naar voorbeeld van de Loretokapel in Italië) enighe susters waeken vreesende dat het water in ons sieken huys soude comen. 

1995: Hoog water Kleine en Grote Beekstraat in Venlo.

Het verslag van de ooggetuige laat aan duidelijkheid niets te wensen over wat betreft de snelheid van het wassende water: des morgens vruch, dit was op Sinte Barbara’s dach (4 december dus), quaam onzen eerw. Pater heer Willem Hesius binnen om ons oude ondermoeder biechte te hooren; ter wijlen hij binnen was wies het water soo zeer dat hij niet wederom wten cost comen. Als hij aan het slot (afgesloten deel van het klooster) quaem, naem hem suster sossior een butensusterken op haeren rugge en droech hem op den voet van den outaer, daer wast doen noch drooge; daer sijnde las hij mis ende een suster op den choor boven die antwoorden hem. Als we hier spreken over ondermoeder  dan hebben we het over Barbara van der Put, zuster van de beroemde Venlose  geleerde Erycius Puteanus.

Het lijkt onwaarschijnlijk dat het horen van de biecht van de ondermoeder urenlang heeft geduurd dus het mag uit het verhaal duidelijk worden dat het waterpeil in weinig tijd enorm steeg. De zuster noteerde: Wij droeghen ons ondermoeder en suster Margariet yt het sieckhuys opten dompter (slaapzaal), want het water wies soo seer dat het op eene schree of twee stont aon ons sieckhuys ende het selve stont doen (binnen het uur) op de plaetse nu den choor beneden inde kercke staet. 

Het zal iedereen, die met wateroverlast te maken heeft gehad, bekend voorkomen: het snel wassende water verrast en dan is het redden wat er te redden valt. In het geval van het klooster der Annunciaten voer zelfs een boot het slot binnen om wat spullen in veiligheid te brengen en pater Matijs Canisius moest op het ocsaal (de ruimte meestal boven de ingang van de kerk, waar vandaan het koor zingt) comen om ons op onsen choor de biecht te hooren.  Drie dagen duurde het hoogwater, vooraleer het zakte en toen het zich een eind had terug getrokken stortte een deel van de stadsmuur met donderend geraas in.

 

We maken een sprong van enkele eeuwen: 1993. Men was gewaarschuwd; bij Borgharen en Itteren hadden de hoge waterstanden reeds alle alarmbellen doen afgaan. Op 20 december spoelde de watervloed Limburg binnen en hield daar vervolgens tien dagen vreselijk huis. Een vijfde van de provinciale oppervlakte kwam onder water te staan, bijna 46.000 hectare. 6900 woningen kregen te maken met wateroverlast en ruim 12.300 mensen moesten tijdelijk hun huis verlaten; in Venlo waren dat er zo’n 2300, in Arcen en Velden – destijds nog niet bij Venlo gevoegd – 1500. De materiële schade Limburg-breed bedroeg maar liefst 250 miljoen gulden, circa 120 miljoen euro.

Twee jaar later op herhaling en toen werden  in allerijl (nood-)maatregelen getroffen om niet nog eens onaangenaam te worden verrast. De toenmalige burgemeester van Venlo, John van Graafeiland, schreef in december 1995 de bewoners van Venlo beneden de 19.00 meter NAP een brief, mede namens diverse betrokken instanties: het is u bekend dat de gemeente Venlo eigenlijk een hogere beschermingshoogte had willen hebben dan de 18,50 meter NAP die we nu hebben. Daartoe waren wettelijk geen mogelijkheden. Gelukkig hebben wij bij de uitvoering van de kades goede afspraken kunnen maken met het Waterschap, zodat wij toch bij grotere hoogtes dan 18,50 NAP de stad nog een tijdlang kunnen vrijwaren van wateroverlast.

2021: Het water kwam niet boven de kademuren.

2021: In Zuid-Limburg is de ellende door weer een watersnood zeer groot. Venlo houdt het relatief droog. Inderdaad de kademuren en de demontabele waterkeringen doen waarvoor zij zijn aangebracht.

Reageren? Stuur Albert Lamberts: albertlamberts@home.nl.