- door Albert Lamberts -
Zelfs serieuze, Venlose
geschiedschrijvers, zoals de befaamde Lambert Keuller, schreven dat Venlo was
gesticht door een aanvoerder van de Germaanse stam de Bructeren. Verdreven uit
wat thans Duitsland is zouden de Bructeren bij de Maas hebben besloten niet
verder te gaan en zich hier te vestigen. Keuller schreef zijn boek in 1843 bij
gelegenheid van de vijfhonderdste verjaardag van de verlening van de
stadsrechten aan Venlo door hertog Reinoud II.
Het Akkermansgilde ontfermt zich al sinds jaar en dag over Valuas en zijn vrouw. Deze foto werd genomen bij het 350-jarig bestaan van het gilde. (foto collectie Albert Lamberts)
Valuas, de hoofdman van
die Bructeren, kwam naar hier, aldus Keuller, in het jaar 95 na Christus. Dat
van die Germanen kan best waar wezen, maar Venlo, dat toen nog niet zo heette,
had al inwoners op zijn grondgebied. Sowieso verbleven hier al Romeinen, zoals
opgravingen in de vorige eeuw onomstotelijk bewezen.
Het verhaal Valuas is
ontkracht, maar de figuur Valuas bleef door de eeuwen heen springlevend en
zelfs werd zijn gade van een naam voorzien: Guntruud.
De Venlonaren vertroetelden
zijn vermeende stichter en zijn vrouw en bij elke een beetje aansprekende
festiviteit werden levensgrote poppen van het tweetal ten tonele gevoerd.
Zo ook in de achttiende
eeuw. Er waren prachtige gelegenheden om Valuas en zijn vrouw den volke te
tonen. Geëscorteerd door de plaatselijke
gilden werden de reuzenpoppen in officiële stoeten, in optochten en, ja ook in roomse
processies, meegedragen. Dat laatste was echter niet naar ieders zin, vooral
niet omdat de begeleidende gildebroeders zich al vóór aanvang van de processie
overtuigden van de goede smaak van het plaatselijke bier en ook tijdens het
trekken van de processie even uitstapten om een alcoholische versnapering tot
zich te nemen. Het was de bisschop van Roermond, monseigneur Angelus graaf
d’Ognies et d’Estrées, een doorn in het bisschoppelijke oog. Hij schreef na de
processie van juli 1719 een brief aan den
Magistraat van Venlo toen het tijdens de
grote jaarlijkse processie van kermiszondag weer eens helemaal de spuigaten
was uitgelopen. Er speelden zich ergelijke
toneelen van dronkenschap en wanorde af. Geestelijkheid noch magistraat
hadden in het verleden ingegrepen, maar dat moest anders:
Edele, wijze, voorzienige Heeren!
Alsoo wij mit droefheyt verstaen dat de devotie ende eerbiedigheyt
die alle Catholycken sculdich zijn aan het alderheylichste Sacrament des
Autaars niet weynig gestoort ende vermindert wordt in de aanstaande gewoonlycke
processie door de gheene die in dezelfde
den soogenoemden Foliath oft Goliath (Valuas dus) verbeelden, ende noch meer
door ’t drincken, t’ welcke in de vergaderinge der Gilden, voor de voors.
Processie en tusschen dezelve op den wegh gepleegt wordt; soo ist dat wy in
consciëntie als UE, opperherder ons verplicht vinden, U by deze te versoecken
ende vaderlyck te vermaenen, van te willen sorghe dragen dat sulcke abuysen
naestcomenden sondagh ende int toecoomende altoos mogen verbetert worden, dat
den voors. Soogenoemden Folias ofte Goliath uyt de processie blijft, ofte
tenminste noyt in dezelfde straete mit het Heylich Sacrament gevonden wordt,
ofte ergens sonder noodtsaeckelychheyt zich ophoudt, ende dat de gilden in
hunne vergaderinge voor noen, nochte onder de processie drincken, aldoo dit
alles geensints overeenkompt mit de eerbiedigheyt, die wy sculdich sijn aan het
Heylich der Heylichen, voor het welcke de Engelen scudden en beven.
De bisschop verweet het
stadbestuur voorts dat het niet aanwezig was bij de processies en dat dit een quadt exempel geeft aan UE ijverige
burgers ende scandael aan de geene die mit ons van religie verschillen.
Valuas en zijn vrouw
werden inderdaad op een zijspoor gerangeerd, maar slechts voor korte tijd. En
dus moest de nieuwe bisschop van Roermond, het was inmiddels 1747, opnieuw een
boze brief schrijven. Monseigneur Joannes Antonius de Robiano repte in zijn
schrijven van 29 juni 1747 dat het hem
niet betaemelyck en dunckt dat stomme en versmaedelycke statuen in den
tegenwoordigheyt van den levende Godt
omgedraegen souden worden. Het stadsbestuur ging akkoord. Valuas en
zijn vrouw werden uit de processies verbannen…
Reageren? Stuur Albert
Lamberts een e-mail: albertlamberts@home.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten