- door Sef Derkx -
We zoeken vandaag de monding van de Wylderbeek, vandaar dat we zijn uitgestapt bij de halte Zuiderbrug. Een blik op Google Maps leert ons, dat op wandelafstand halte VieCuri is. Daar hoef je nooit lang te wachten op een bus richting station. Bovendien staat op de kaart van het bezoekersrestaurant in het ziekenhuis een overheerlijk kaasbroodje.
Waarom
vandaag de Wylderbeek opgezocht? Omdat de waterloop eeuwenlang een landsgrens
vormde. Het dorp Tegelen hoorde bij het hertogdom Gulik, Venlo was een stad in
het hertogdom Gelder. Zeker zo interessant is, dat de Wylderbeek ook een
dialectgrens is. Een Venlonaar heeft het over ik, auk en straot, terwijl je in
Tegelen ich, auch en sjtraot dient te zeggen. Kald wordt káad wanneer je vanaf
de noordelijke oever van de Wylderbeek naar de zuidelijke springt. Een
interessante werveldans van klinkers en medeklinkers zijn onze dialecten.
Blad Venlo en Tegelen van Maaskaart, 1849
Dichters en schrijvers hebben het vaak gevoelvol over Mooder Maas. De bijna familiaire omgang met de rivier komt daarmee tot uitdrukking. Wanneer de Maas als een moeder is, zijn de zijstromen haar dochters. De Wylderbeek is een spichtige meisje. ‘s Zomers met alle struiken vol in het blad, zie je haar bijna niet vanaf het wandelpad langs de Maas. Op de plek waar wij nu zoeken naar de monding, stonden in 1792 delegaties van Venlo en Tegelen. Het boterde weer eens niet tussen de buren. Ze waren het gloeiend oneens over de grens tussen Gelre en Gulik. Het grensgebied was economisch van belang. Er werd turf gestoken en klei gedolven. De beken tussen Venlo en Tegelen waren belangrijk voor de molens. Venlo had in het verleden de loop van een ervan verlegd richting stad. Zeer tot ongenoegen van Tegelen.
Tijd dus om het precieze grenstracé vast te leggen. Na lange jaren van getouwtrek moest het tot een vergelijk komen. Op 31 augustus 1792 was het zover. Eerst mocht de delegatie van Tegelen haar mening geven, de dag erna die van Venlo. De beëdigde landmeter J.E. Ewalds zou alle bevindingen in kaart moeten brengen. Aldus geschiedde. Zijn ingekleurde tekening is een van de heerlijkheden uit de historische snoepwinkel, die het Gemeentearchief Venlo is. De afvaardiging van Tegelen wees de monding van de Wylderbeek aan als het beginpunt. Een dag later waren de Venlonaren het daarmee eens. Maar dit was ook het enige waar partijen elkaar in eerste aanleg in vonden. Over de loop van de grens zou hevig gedebatteerd worden. Venlo deed echter water bij de wijn, waardoor er uiteindelijk een compromis werd gesloten.
Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten