- door Albert Lamberts -
U zult het misschien niet geloven, maar het bestaat echt: een boek over fabrieksschoorstenen. En niet zo’n boekje van een paar pagina’s, nee, niks daarvan. Een lijvig boekwerk van ruim 460 pagina’s. Geen recente uitgave overigens, want de pil van bijna 2,5 kilo werd in Eindhoven gepresenteerd op 25 augustus 2017. 460 pagina’s over Fabrieksschoorstenen in Nederland. Het werk van Arie Johannes (Arjan) Barnard. Bij de presentatie waren twee dames uit Tegelen op uitnodiging aanwezig: de nichtjes Annet en Rosette Siebgens. En dat had zijn reden.
Siebgens is natuurlijk een bekende naam in Tegelen. Het echtpaar Wim en Truus Siebgens-Flos was buitengewoon actief in het Tegelse verenigingsleven. Na het overlijden van Wim jr. kwam er plotseling nog een aspect uit het leven van opa Wim sr. aan het daglicht: tekenaar van fabrieksschoorstenen en van huizen. Wie had dat gedacht van de man, die eigenlijk procuratiehouder bij Canoy-Herfkens in Tegelen was. Ah, daar ligt natuurlijk de link met de schoorstenen: Canoy-Herfkens.
Nog fier prijkt de fabrieksschoorsteen van Canoy-Herfkens aan de Tegelse kant van de afrit van de A73 boven het landschap (foto Albert Lamberts)
Rosette herinnert zich, dat in de nalatenschap van haar vader Wim jr. een aantal tekeningen tevoorschijn kwam. Sommige tekeningen waren wel ruim anderhalve meter lang; bouwtekeningen van fabrieksschoorstenen. Architect: Wim Siebgens sr. Rosette: Daar wilde ik natuurlijk wel meer van weten. Wij realiseerden ons dat dit industrieel erfgoed is, en dus ben ik gaan googelen en kwam uit bij STIF, Stichting Fabrieksschoorstenen. Ik heb een mailtje gestuurd met de vermelding van onze vondst. Arjan Barnard, schrijver van eerdergenoemd boek, was zeer blij met deze Tegelse vondst, mede omdat er net de laatste hand werd gelegd aan zijn boek. De verdere contacten resulteerden in een uitnodiging aan beide Tegelse Siebgens-dames om de presentatie van bovengenoemde fabrieksschoorsteenbijbel bij te wonen op het hippe bedrijventerrein Strijp S in Eindhoven. Daar ontmoetten zij Pierre Geelen, zoon van schoorsteenbouwer Sjang Geelen. Pierre is naar Tegelen getogen en heeft er daarna voor gezorgd dat de tekeningen veilig zijn opgeborgen in het Historisch archief in Maastricht.
Canoy Herfkens dus. Inmiddels is duidelijk geworden dat Wim Siebgens sr. nogal wat fabrieksschoorstenen heeft ontworpen. Hij was de leider van de afdeling schoorsteenbouw bij Canoy-Herfkens. Hij was ook van de bouwtekeningen. Hij kwam in 1918 in dienst van Canoy-Herfkens Steenfabrieken. Hoeveel schoorstenen hij heeft ontworpen gedurende zijn lange dienstverband is niet bekend, maar het moeten er heel wat zijn geweest. Canoy Herfkens gebruikte bijvoorbeeld in 1937 briefpapier met een briefhoofd, waarin met enige trots werd vermeld, dat het bedrijf maar liefst 2500 schoorstenen had geproduceerd. Niet allemaal in eigen huis ontworpen overigens, maar toch, Wim Siebgens sr. zal er heel wat voor zijn rekening hebben genomen. Hij tekende, Canoy-Herfkens leverde de stenen en Sjang Geelen bouwde. Trouwens, zoon Geert Siebgens, Annets vader, zat later ook in stenen en schoorstenen. Er staan nog enkele fabrieksschoorstenen fier overeind. In Tegelen bijvoorbeeld de schoorsteen van Canoy-Herfkens zelf. En een eindje verderop, nabij de Kaldenkerkerweg nog enkele schoorstenen.
Op het Strijp-S terrein in Eindhoven staan ook nog twee Philips-schoorstenen overeind (1948 en 1953), getekend door Wim Siebgens. Er staat nog een derde schoorsteen van begin vorige eeuw, ook van CHV. Allemaal niet meer in gebruik. In buurtschap ’t Ven in Venlo stond tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw een schoorsteen bij Canoy-Herfkens Steenfabriek ’t Ven, vanaf 1966 Tegula. Overigens stonden de stenen reuzen niet alleen bij vooral steen- en pannenfabrieken, maar zorgden zij ook voor rookafvoer bij de zwaar verwarmde tuinderskassen.
Twee Tegelse schoorstenen op Strijp-S in Eindhoven (foto collectie Rosette Siebgens)
Even terug naar Wim
Siebgens sr. Een veelzijdig mens. Zijn tekencapaciteiten waren bij slechts enkelen
bekend. Hij liep er ook niet direct mee te koop, al staken zijn creaties
letterlijk meters boven de andere bouwwerken uit. Hij had in zijn jonge jaren
zijn tekentalent ontwikkeld. In 1911 behaalde
hij zijn tekenakte. Niet meer te achterhalen, maar het schijnt dat Wim Siebgens
sr. nog les heeft gehad van de toen al zeer op leeftijd zijnde beroemde
Nederlandse bouwmeester Pierre Cuijpers in Roermond. Behalve
fabrieksschoorstenen tekende Siebgens ook huizen, waarvan er nog enkele in
Tegelen staan. In een van die huizen, Venloseweg 104 woonde de familie Siebgens
zelf, pal tegenover de fabriek van Canoy-Herkens. In februari 1925 kreeg Wim
Siebgens de bouwvergunning en zestig jaar was het de eerste woning in Tegelen
gezien vanaf Venlo. Zij moest in de jaren tachtig van de vorige eeuw plaats
maken voor de aanleg van de A73.
Wellicht staan er nog meer
‘Siebgens-huizen’ in Tegelen. Rosette Siebgens en ik zouden het op prijs
stellen daarover te vernemen: (albertlamberts@home.nl)
Met dank aan Rosette Siebgens.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten