‘Naar aanleiding van je verhaal over het lager onderwijs in Venlo begin twintigste eeuw hierbij een zelf gemaakte ansichtkaart, getekend door een lid van de familie Melleck, met als thema de opening van de Kaiserin Victoria Schule oftewel Duitse School in 1912 en verzonden binnen de familie Melleck in 1914. Met vriendelijke groet, Jacques.’
Dank je wel, Jacques. We mogen de prentbriefkaart met u delen en doen dat hierbij.
Kaiserin Augusta Viktoria Schule
(door Sef Derkx).
Rond 1900 had Venlo een relatief grote Duitse kolonie. Duitse postbeambten werkten hier en ook Duitse spoorwegmaatschappijen, waaronder Die Köln-Mindener Eisenbahngeselsschaft, waren in Venlo gevestigd. In totaal telde de gemeente zo’n achthonderd Duitsers.
Na de Eerste Wereldoorlog kwamen daar nog de werknemers bij van bedrijven als de Nedinsco. Er waren bovendien in die jaren nog veel Duits-Nederlandse huwelijken. Wanneer Amor zijn pijlen schoot, voelde men zich niet gehinderd of bezwaard door de grens tussen beide landen. De kinderen van de Duitse ingezetenen bezochten Venlose scholen of reisden met de trein naar Kaldenkerken. Het was verre van ideaal.
Leerlingen van de Duitse school, Kerstmis 1912 (collectie Gemeentearchief Venlo)
Omdat op de Venlose scholen alleen in het Nederlands werd onderwezen, vreesden de ouders dat er een onoverkomelijke achterstand zou ontstaan in de kennis van de Duitse taal. Het reizen naar Kaldenkerken bracht een hoop geregel en rompslomp met zich mee. Er moest nodig wat gebeuren en aldus geschiedde. Eind 1910 werd op initiatief van Oberpostassistent C. Dösch de Deutscher Schulverein Venlo opgericht. Twee jaar later werd de droom van lager onderwijs in de Duitse taal werkelijkheid. In de voormalige openbare lagere school aan het Helschriksel ging de Kaiserin Augusta Viktoria Schule met vier klassen van start. Tot hoofd van de school werd H. Tummers benoemd.
Kaiserin Augusta Viktoria (bron: Wikipedia)
Naamgeefster was de eega van de Duitse keizer Wilhelm II. Het keizerlijk echtpaar zou overigens in 1918 per trein naar Nederland ontvluchten en hier in ballingschap gaan. Tijdens de reis, die wereldnieuws was, maakten beiden een korte tussenstop op het station van Venlo. Of die Kaiserin geweten heeft dat ter plaatse een naar haar vernoemde school was, moet worden betwijfeld.
Die Kaiserin Augusta Viktoria Schule was de vierde Duitse school in Nederland. De grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag gingen Venlo vooraf. Een belangrijke leerkracht was de Duitser Alfred Schaffer. Hij kreeg in 1915 een aanstelling als onderwijzer, werd later bevorderd tot schoolhoofd en zou tot diep in de Tweede Wereldoorlog aan de school verbonden blijven. Bij een plechtigheid ter gelegenheid van het dertigjarig bestaan van de school in 1942 herinnerde Schaffer in een toespraak aan de ups en de downs. Bij zijn aantreden waren er 150 leerlingen, maar dat aantal viel terug tot slechts 73. Dit is vrij opmerkelijk, want de Duitse School stond bekend als een meer dan uitstekend onderwijsinstituut.
Door gebrek aan geld werd het onderhoud aan het schoolgebouw aan het Helschriksel alsmaar naar voren geschoven, met als resultaat dat er onderricht werd gegeven in een tochtend en lekkend krot Het einde van de Duitse School leek nabij, maar het tij keerde.
De komst van Oostenrijkse vluchtelingenkinderen en de vestiging van enkele grote Duitse bedrijven - met voorop de eerder genoemde Nedinsco die zou uitgroeien tot de onderneming in Venlo met de meeste werknemers - bracht de leerlingenpopulatie weer op peil. Het huurcontract van het gebouw aan het Helschriksel werd in 1928 niet meer verlengd. De Duitse School vond onderdak in de Mostartschoeël. Maar dat zou maar tijdelijk zijn, want er bestonden grootse plannen voor een nieuw schoolgebouw aan de Julianastraat (wordt vervolgd).
Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten