Vijfenzeventig jaar geleden was men in Venlo en Blerick bezig met puinruimen. Als je de foto’s en filmbeelden bekijkt, geloof je je ogen niet. De moed om hieraan te beginnen, het doorzettingsvermogen om elke dag opnieuw de handen uit de mouwen te steken en het gevecht met het puin aan te gaan - ons respect is peilloos diep voor de ‘generatie der gebombardeerden’.
We gaan naar het Mgr. Nolensplein Drie architectuurparels hadden nooit, maar dan ook nooit gesloopt mogen worden. We hebben het over het badhuis, het kantongerecht en de kerk van de gereformeerden en de naastgelegen woning van de predikant.
Prentbriefkaart Mgr. Nolensplein, jaren dertig (collectie Sef Derkx)
In
het door en door katholieke Venlo van voor de Tweede Wereldoorlog werd het
bedehuis de geriffermeerde kerk of kwezelkes kerk genoemd. Vooral het kwezelkes kerk zegt veel. Het bedehuis aan het
Mgr. Nolensplein werd
in 1911 in gebruik genomen. Het was een schepping van architect Tjeerd Kuipers. Wat zijn bijna naamgenoot Pierre Cuypers was voor katholieke kerken, was Tjeerd Kuipers voor gereformeerde kerken, waarvan hij er ruim vijftig heeft ontworpen. Bij de opening schitterde het Venlose college van
burgemeester en wethouders door afwezigheid. De collegeleden hadden een
persoonlijke uitnodiging ontvangen, maar niemand gaf acte de présence.
Helmerick Dekker (bron website Gereformeerde Kerken Nederland)
In
1897 werd Helmerick Dekker uit Raamsdonk gereformeerd voorganger, met als werkterrein Limburg en de Duitse grensstreek. Hier
en daar woonden plukjes gereformeerden, vaak ambtenaren en militairen. In een
huurhuis aan de Roermondsestraat werden de bijeenkomsten gehouden.
 |
Huurhuis uit de beginjaren aan de Roermondsestraat, situatie jaren vijftig/zestig vorige eeuw (bron website Gereformeerde Kerken Nederland)
|
In 1908 werd een fonds gesticht dat zich tot doel stelde in Venlo een kerk te bouwen voor alle Limburgse gereformeerden. Uit heel Nederland stroomden de giften toe. Het werd overigens tijd voor een eigen kerk, want de buren aan de Roermondsestraat
klaagden steeds vaker over het gezang en het alles doordringende orgelspel. In 1910 ging een van de ouderlingen naar de eigenaar van een braakliggend terrein bij de gasfabriek. Hij wilde polsen of de man genegen was de grond te verkopen. Voorzichtigheidshalve werd de ware reden van het voornemen om het perceel aan te kopen verzwegen. De overeenkomst werd op 1 juni 1910 gesloten. Op 7 november 1910 vond de eerste steenlegging plaats. Het was een historische dag, de kerk in Venlo zou het eerste gereformeerde bedehuis in Limburg worden. Bij de plechtigheid kwam de zegen letterlijk van boven.
Eerste steenlegging in 1910 (bron website Gereformeerde Kerken Nederland)
De Standaard, 8 november 1910 (gevonden via www.delpher.nl)
Onder de toespraak van dominee
Helmerick Dekker gingen de hemelsluizen open: “De Novemberregen viel met zulke
stroomen neder, dat ieder der aanwezigen bedacht was om een goed heenkomen te
zoeken. Sprekers, opzichter, architect en nog meerderen ijlden naar de keet van
den opzichter. In nog geen twee minuten tijds waren alle menschen van het
terrein verdwenen.”
Lange jaren heeft het karakteristieke kerkgebouwtje aan het Mgr. Nolensplein gestaan. In de jaren zestig vertoonde het zoveel gebreken, mede veroorzaakt door schade geleden in de oorlog, dat besloten werd er op termijn afstand van te doen.
Op 28 juni 1968 werden kerk en pastorie verkocht aan Albert Heijn. Op de plek van de gereformeerde kerk en enkele aanpalende percelen verrees een betonnen doos, een fantasieloos wangedrocht. Een voorbeeld van - wat we maar noemen - tirannenarchitectuur, dat niet misstaan zou hebben in het Roemenië van de donkerste dagen van het Ceauşescu-regime.
Reageren? Mail Sef Derkx: floddergats@xs4all.nl
inderdaad ontzettend jammer dat deze prachtige kerk is gesloopt!
BeantwoordenVerwijderenIk meen dat ds, Everaers de laatste predikant is geweest in deze kerk.