De Halte XXL van woensdag 11 juli 2021 - Bovenkerk van het Missiehuis in Steyl

 - door Sef Derkx/foto's broeder Heinz Helf SVD - 

We kregen een serie foto’s van het recente hoogwater in Steyl. Het kloosterdorp is kwetsbaar. Afzender was broeder-fotograaf Heinz Helf. Forever Young, de titel van een van de liedjes van Bob Dylan, is voor honderd procent van toepassing op de sympathieke kloosterling. Op een van de foto’s is de bronzen sarcofaag te zien van kloosterstichter Arnold Janssen. Hangend in takels uit voorzorg tegen het wassend Maaswater.

Tussen 1881 en 1884 bouwden de religieuzen van Steyl een neogotische kerk naar een ontwerp van priester-architect Joseph Prill. Het gebedshuis kreeg twee etages. De benedenkerk kwam op de begane grond, de bovenkerk een verdieping hoger. De gemoderniseerde benedenkerk met de sarcofaag van Janssen is toegankelijk. De bovenkerk wordt slechts enkele malen opengesteld. 

We informeerden ernaar en ontvingen de uitnodiging om te komen kijken. Een buitenkans, dus namen we buslijn 66 en stapten uit bij halte Quatre Bras. Bij het Missiehuis werden we vriendelijk verwelkomd. We mochten binnendoor naar de trap, die naar de tweede etage voert.

De bovenkerk ademt de oorspronkelijke, negentiende-eeuwse sfeer. De rijkdom aan details en kleuren, die zo eigen is aan de neogotiek, overdondert. De gewelven zijn hoger dan beneden. De zuilen hebben goudbeschilderde bladkapitelen. Op het priesterkoor staat een rijk gebeeldhouwd neogotisch vleugelaltaar uit een atelier in Midden-Limburg. Boven de zijkapellen zijn gebrandschilderde ramen met afbeeldingen van heiligen, die verbonden zijn met de missie. Het licht tuimelt erdoor naar binnen, verschiet van kleur en strijkt over de tegelvloer met geometrische motieven.

Veel architectuurkenners hebben moeite met de neogotiek uit de negentiende eeuw. Uit de lange reeks bezwaren, sommen we er enkele op: te overdadig, te gedetailleerd, teveel bladgoud en zuurstokkleurtjes. Veel van deze kerkinterieurs zijn in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw met de witkwast overgeschilderd. Aangepast aan het religieuze gevoel van een nieuwe tijd. Maar wat gebeurde er vervolgens beetje bij beetje? Het laat zich raden, er kwam herwaardering voor de oorspronkelijke, neogotische interieurs. De bovenkerk van het Missiehuis in Steyl is ontsnapt aan de stormen van vernieuwing. Af en toe, als er een orgelconcert is, kun je er in de banken plaatsnemen. Het is een bijzondere ervaring.

Met dank aan Heinz Helf SVD.

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail;floddergats@xs4all.nl.