De Halte XXL van woensdag 20 juli 2022 - Vrijdenker

 - door Sef Derkx - 

We blijven plakken op het terras van De Maagdenberg. De vorige week (De Halte XXL van woensdag 13 juli 2022) voerden we militair Mathieu Brialmont als bewoner ten tonele. De import-Venlonaar werd een legende door de vete die hij uitvocht met deken Karel Schrijnen. 

Mathieu Brialmont zoals hij te bewonderen is in Grandcafé De Maagdenberg, olieverf op doek (particuliere collectie)

Deken Karel Schrijnen, de felle opponent van Brialmont (collectie Gemeentearchief Venlo)

Mathieu was een fervent tegenstander van de invloed van de katholieke kerk op het openbaar leven, het onderwijs en de politiek. Dit lag natuurlijk gevoelig. Er speelde nog iets. Brialmont was in 1829 gekozen tot voorzitter van de plaatselijke vrijmetselaarsloge La Simplicité. Deken Schrijnen zag in de vrijmetselarij een instrument van de duivel.

In de winter van 1834-1835 worden toneelvoorstellingen georganiseerd, waarvan de opbrengst bestemd is voor de Venlose armen. Toneel stort de katholieke jeugd in het verderf en het kan niet anders dan dat die verfoeide vrijmetselaren erachter zitten, foetert de deken vanaf de preekstoel. Brialmont reageert. Hij verklaart: ‘dat men niet hoeft te hopen op rust in deze wereld, voordat er honderdduizend monniken, priesters, jezuïeten en papisten zijn opgehangen.’

Het kruis in de Kruiskapel in Genooy dateert van 1836 en is een herinnering aan de verstoorde processie, die mogelijk tot de brand in De Maagdenberg heeft geleid (bron website Kerkgebouwen in Limburg)

Krasse taal, die tekenend is voor de verdeeldheid in de eerste decennia van de negentiende eeuw. In december 1836 escaleert het conflict. Schrijnen haalt paters redemptoristen naar zondig Venlo om te preken. Het komt tot ordeverstoringen. Op de laatste dag breekt een grote vechtpartij uit tussen deelnemers aan een processie naar Genooy en militairen die onder bevel staan van Mathieu Brialmont. Of er een verband was, is nooit duidelijk geworden maar niet veel later wordt er brand gesticht in een bijgebouw van De Maagdenberg. De daders worden nooit opgespoord. De brand bleef jarenlang onderwerp van gissingen. Brialmont vertrekt niet lang erna naar Brussel. Hij zal het schoppen tot  minister. Wie Grandcafé De Maagdenberg binnenloopt, treft links in de gang een portret aan van de vrijdenker.

Interieur Grandcafé De Maafdenberg (foto van website De Maagdenberg)

Terug naar onze tijd. Rond het etablissement doen verhalen de ronde. Verhalen over onverklaarbare verschijnselen. Kasteleinse Connie Hermkens bevestigt ze. Een kind vertelde over een dame in een blauwe jurk. Een medewerkster had in de kelder een man in een lange jas gezien. Connie Hermkens trof in beide gevallen niemand aan. Er was gehuil geweest van een baby. Vanzelfsprekend werd er gezocht waar het geluid vandaan kwam, maar niets gevonden. Lampen flikkerden en een glas viel stuk op de grond zonder dat er iemand in de buurt was. Uiteindelijk zijn alle ruimten spiritueel gereinigd met wierook en salie. Sindsdien is de sfeer voelbaar anders in De Maagdenberg.

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail; floddergats@xs4all.nl.