De Halte XXL van woensdag 17 mei 2023 - Struikelstenen voor Politiepost Velden

 - door Sef Derkx - 

Cafetaria Grandioos is een naam die je niet gauw vergeet. Of er echt grandioze snacks worden geserveerd, weten we niet. De onderneming in Velden bij de bushalte aan de Rijksweg is op deze ochtend nog gesloten. We lopen richting Lomm en komen voorbij aan een andere horecazaak, die ooit de parel van het dorp was. Café De Sport is al jaren gesloten en dichtgetimmerd. Decennialang kwamen hier stamgasten, gildebroeders, biljarters, voetballers, duivenmelkers en darters samen. Nu is het een soort van spookhuis, jammer. 

Voormalige Politiepost Velden (foto van Google Streetview)

We lopen door naar het pand op de hoek met de Vilgert, tegenover de Kloosterstraat. Het karakteristieke gebouwtje, dat uit drie bouwelementen bestaat, was in dagen van weleer de politiepost van Velden.

Hier voltrekt zich in de Tweede Wereldoorlog een drama. Om te ontsnappen aan de moordmachine van de nazi’s duiken Joodse kinderen en volwassenen onder. De Amsterdamse kinderen Marij Winnik en Annie Koekoek worden in de nazomer van 1943 opgenomen door gastgezinnen in Velden. Marij bij de familie Heuvelmans in buurtschap De Vilgert. Het echtpaar Nielissen in buurtschap Kraneveld geeft onderduik aan Annie.

Marij Winnik (bron website Historie Venlo - Dodenboek)

Annie Koekoek (bron website Historie Venlo Dodenboek)

Op dinsdag 4 juli 1944 rijden de nazi-handlanger Johan Berendsen en een medewerker op een motor met zijspan door Velden. Is de gevreesde en gehate Schrik van Venlo getipt? Iemand die zijn zinnen heeft gezet op het zogenaamde kopgeld, de premie die de bezetter betaalt voor iedere Joodse onderduiker die kon worden opgepakt? Het antwoord op deze beklemmende vraag is er nooit gekomen.

Johan Berendsen, september 1944 (foto met dank aan Gerrit van der Vorst) 

Mary Winnik wordt gevonden en meegevoerd. Samen met haar pop wordt ze opgesloten in de politiepost aan de Rijksweg. De overburen horen het kind schreeuwen en huilen. Anny Koekoek heeft zich verstopt in een perceel haver. Ook zij wordt ontdekt. Samen gaan ze later deze dag naar het politiebureau in Venlo.  

Prentbriefkaart Politiebureau Venlo, jaren dertig (colectie Sef Derkx)

Acht dagen later worden ze naar Kamp Westerbork overgebracht. Het Noord-Limburgse verzet probeert het transport van de meisjes naar Westerbork te stoppen en de kinderen te bevrijden. Tevergeefs. Samen gaan ze op 3 september 1944 met het laatste transport naar Auschwitz. Tegelijk met Anne Frank en haar familie. 470 van de mannen, vrouwen en kinderen die daar drie dagen later aankomen worden meteen doorgestuurd naar de gaskamers, onder wie Marij Winnik en Annie Koekoek.

Later dit jaar worden door de stichting Veldense Volkscultuur voor de politiepost struikelstenen gelegd voor beiden. Ze werden slachtoffer van de Holocaust, omdat ze waren wie ze waren. Joodse meisjes.

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.