Van nul tot nu van woensdag 26 junli 2023 - Zeshonderd jaar devotie in Genooi

- door Albert Lamberts -  

Honderd jaar geleden werd in Genooi een openluchtspel opgevoerd. Dat was niet zomaar. Dat gebeurde in het kader van een grootscheepse viering van 500 jaar Mariaverering in en bij het klooster Mariëndael op een plaats, die voorheen in de Oede heette. Deze naam veranderde in In het Hoës, Ingenhoës, Ingenoode, in Genooi en zo in het dialect Genuë. De eerste pagina van de Kroniek van het klooster in Genooi vermeldt: Int jaer ons Heeren 1423 is eerst begrepen ende begonnen ter eeren Godts ende Maria, sijn ghebenedijde Moeder , het convent Mariendael, gheheeten inder ooden, buiten Vendelo, enz.   

Ter gelegenheid van beide spelen werden er programmaboekjes verspreid  (illustraties collectie Albert Lamberts)

De huidige kapel, in de volksmond Kepelke van Genuë genoemd, werd ingewijd in 1631, op de dag van Maria Hemelvaart, 15 augustus. Honderd jaar geleden en vijfhonderd jaar na de eerste uitingen van devotie in Mariëndael was het in Venlo groot feest. Deken Math Bauduin haalde alles uit de rijk gevulde roomse kast. Vanaf de fraaie toren van de Martinuskerk werd om 7.00 uur door trompetblazers reveille geblazen en vanaf 10.00 uur trok een grote processie door de stad met Mariabeeld natuurlijk, gehuld in een prachtige nieuwe mantel. Drie zondagen erna vond in de kapel een pontificale mis plaats met meerdere ‘heren’, zoals dat heet. De bisschop van Roermond, Mgr. Laurentius Schrijnen, was er en verder onder andere Mgr. Mannens en Mgr. Claessens. Grote afwezige was Mgr. Prof. Dr. Willem Hubert Nolens, Venlonaar van geboorte, Tweede-Kamerlid en in nationaal en internationaal verband erkend en zeer gewaardeerd voorspreker van de arbeiders. Nolens had toegezegd te komen al schreef hij vooraf dat hij al een kwart eeuw geen pontificale mis had opgedragen, inclusief gezangen, maar dat hij als Venloos zoon en groot vereerder van Onze Lieve Vrouw van Genooi het er toch op zou wagen. De Venlose monseigneur schreef wel, dat hij niet de voor deze plechtigheden voorgeschreven bisschoppelijke gewaden had, maar deze speciaal voor deze gelegenheid zou bestellen.

Sjang Cornet verhaalde deed ruim 40 jaar later over de herdenking in Genooi en hij wist te vermelden, dat Nolens aan zijn toezegging in principe had toegevoegd en dat die de deur tot weigering open liet. Onze grote Wiel meldde zich af, omdat de paramenten, die hij door tussenkomst van Zijne Excellentie de internuntius in Rome had besteld, niet op tijd hier konden zijn. Aldus Sjang Cornet.

Er wordt niets geschreven over vermindering van de feestvreugde.

De feestelijkheden waren met die kerkelijke vieringen niet voorbij, want deken Bauduin had de franciscaner pater Justinus Janssen (andere auteurs voeren Justinus Franssen op) verzocht tekst te schrijven voor een openluchtspel, waarin de geschiedenis van de kapel centraal stond. Het resultaat van pater Justinus’ schrijverij was een stuk in vijf bedrijven; Venloos Glorie genoemd. Achtereenvolgens kwamen aan de orde de stichting van het klooster en de eerste kapel in 1423, de inval van de Geuzen in 1582 (inname door Staatse troepen), het legerkampement van Willem van Nassau in 1632 (wederom inname door Staatse troepen), de teraardebestelling van de eerwaarde zuster Agnes Huyn van Amstenrade in 1796 en de verheerlijking van Maria in het jubileumjaar 1923.

Er werd serieus werk gemaakt van repetities op de speelplaats van de Broederschool in het centrum. Musicus Kees de Rooy componeerde speciale muziek en uit Aken kwamen de honderden kostuums. Kapelaan Sjaak Janssen, Sjang Cornet – niet onbekend met toneel - en Lei Peeters hadden de technische leiding. De laatste repetities vonden plaats in Albertushof aan de Hakkesstraat, die wegens omgeving en goede akoestiek uitermate geschikt bleek voor de uiteindelijke uitvoeringen. Die waren gepland voor 2, 9 en 16 september, maar wegens de enorme toeloop werd er een aantal uitvoeringen extra gegeven. Met trams, bussen en fietsen werden de toeschouwers ter plaatse gebracht. De speciaal gebouwde tribunes zaten steevast mudvol. Uiteindelijk bleef de teller steken op tussen de negen- en tienduizend bezoekers.

Zes jaar later werd ook al uit adoratie met O.L. Vrouw van Genooi de Marialegenda Reinholda en Erepert opgevoerd.

Het openluchtspel Venloos Glorie van pater Justinus bestaat nog slechts bij een enkeling als zeer vage herinnering en hetzelfde lot is de Marialegende Reinholda en Erepert beschoren.

Reageren? Stuur Albert Lamberts een e-mail: albertlamberts@home.nl.