- door Sef Derkx -
Arriva heeft ons naar de Kozakkenberg in Belfeld gebracht. Een exotische locatie die vragen oproept. Waren er werkelijk ooit Kozakken in Belfeld en zo ja, wanneer dan? Vandaag is in geen velden of wegen een vertegenwoordiger van het woeste ruitervolk te bespeuren. Er is ook geen gehinnik of gesnuif van paarden. De straat op het bedrijventerrein in het Geloërveld die deze naam heeft gekregen, is bovendien zo vlak als een biljartlaken. Ongetwijfeld lag hier ooit een Maasduin, het zand is echter in het verleden afgegraven voor de bouw van huizen of de aanleg van wegen.
Verhalen over Kozakken hoorden we als kind. We gaan terug naar oktober 1813. De troepen van Napoleon zijn bij Leipzig in de pan gehakt door een coalitieleger van Rusland, Pruisen, Oostenrijk en Zweden. Bij deze zogenaamde Volkerenslag zijn meer dan een half miljoen soldaten betrokken. Het is de grootste veldslag in Europa voor de Eerste Wereldoorlog. Bij het vernemen van het nieuws van de nederlaag loopt het de Franse troepen die Nederland bezet houden, waarschijnlijk dun door de pantalon. Ze trekken zich terug in vestingsteden. Zo ook in Venlo.
De tsaar dirigeert na de overwinning bij Leipzig enkele regimenten Kozakken naar ons land. Het zijn stoottroepen die de Fransen uit de steden moeten verdrijven. Met recht zou je ze dus kunnen beschouwen als bevrijders uit de vroege negentiende eeuw. Begin november 1813 vallen ze op verschillende plekken Nederland binnen. Slag leverend met de bezetter, verspreiden zij zich snel over ons land. De Kozakken op hun kleine paarden verschijnen ook bij Venlo. Hun uiterlijk, gedrag en de taal die ze spraken hebben tot de verbeelding gesproken. Het waren weliswaar bevrijders, maar tegelijkertijd ook rare snuiters. Niet te vertrouwen eigenlijk. Dit beeld treedt naar voren uit de overgeleverde volksverhalen uit onze streek. In het Limburgsch Sagenboek van J.R.W Sinnighe dat verscheen in 1938, troffen we er enkele aan.
Rauw vlees legden de Kozakken onder het zadel. Na een flinke rit was het vlees zacht en kon het gegeten worden. Een steak tartare, zeg maar. Dit verhaal kenden we al. We gruwden ervan toen het ons verteld werd op de lagere school. De Kozakken waren gauwdieven, vermeldt Sinnighe.
Zelfs wasgoed aan de lijn was niet veilig voor hen. Met kant afgezette onderrokken van dames droegen ze als mantels. Na een schotenwisseling met de Fransen bij de Drie Kronen trokken de Kozakken zich terug op een hoge, dus relatief veilige Maasduin bij Belfeld. Inderdaad… de Kozakkenberg.
Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten