- Sef Derkx -
Na de rampzalige Stadsbrand op zondag 5 november 1944 (klik hier: Floddergatsblog: Tachtig jaar geleden - De Stadsbrand van 5 november 1944 ) ontvluchten velen de Venlose binnenstad. Ze zijn door de aanhoudende bombardementen hun leven niet meer zeker. Enkele honderden vinden toevlucht in de abdij van de trappisten op Ulingsheide: jong en oud, mannen en… vrouwen.
De stroom evacués zet het leven van de kloosterlingen compleet op de kop. De verstilde abdij is een druk roezemoezend opvangtehuis geworden. De oorlog woedt in volle hevigheid. Venlo en Blerick liggen in puin, er zijn honderden doden en gewonden. Ook op Ulingsheide dreigt constant het gevaar. Op 21 november 1944 wordt de kloosterkerk door een granaat getroffen. In zijn boekje Vier maanden in de vuurlinie, schrijft pater Tarcisius Passier dat de troon van de abt vernield is. De glas-in-loodramen hebben schade opgelopen, ‘maar ook het mooie en zo nieuwe orgel’. Brokstukken uit de gewelven zijn op het altaar neergekomen.
De
meest bewogen dag is maandag 27 november
1944. ’s Morgens om tien uur meldt de Grüne Polizei zich. Alle mannelijke evacués tussen de zestien en
de zestig jaar moeten zich sofort melden. Iedereen houdt zich angstig
verborgen. Alleen een zwakbegaafde jongen laat zijn gezicht zien en wordt onder
arrest gesteld. Even later komt zijn bezorgde oudere broer tevoorschijn. De
twee worden meegenomen, maar keren na enkele terug. De Duitsers zijn niet
tevreden en staan om twee uur ’s middags opnieuw in het klooster. Ze willen de
achttien broeders meenemen voor de Arbeitseinsatz in Duitsland. Na een hoop
geschreeuw wordt uiteindelijk een negental broeders door de bezetter
vastgenomen. Ze krijgen brood, dekens en rookwaar mee. Na de zegen van de abt
vertrekken ze. Door alle consternatie wordt er die maandag niet gekookt.
De dag na de razzia is pater Tarcisius in het nabijgelegen Maria Auxiliatrix geweest. Ook daar zijn veel evacués, onder wie 98 zieke kinderen. Op de terugweg naar Ulingsheide cirkelen vliegtuigen in de lucht. Het afweergeschut dat de Duitsers bij de abdij hebben geïnstalleerd, buldert. Mitrailleurs knetteren. Er vallen bommen die op Venlo neerkomen. Tarcisius komt veilig thuis. Het eerste wat hij doet, is de kinderen een leuk verhaaltje vertellen om hun aandacht af te leiden.
Venlose evacués in abdij Ulingsheide (uit boek: Dom Amandus Prick. Een sprekende trappist van Wim Rhebergen)
Begin december 1944 verslechtert de situatie. Overal slaan granaten in. Er is kanongebulder en abdij Ulingsheide trilt op de grondvesten. Niemand waagt zich nog uit de veilige kelders. Voor de kleintjes is er nóg een bange vraag: zou onder deze verschrikkelijke omstandigheden Sinterklaas wel komen? Er is bijna geen eten meer en ook het carbid voor de lampen is op. Maar ineens, als bij wonder verschijnen in de kelders vol angstige evacués Sint-Nicolaas en twee Pieten. Ze moeten zich verontschuldigen, want cadeaus hebben ze niet mee kunnen nemen uit Spanje. Maar ze zijn toch gekomen en er is een speciale versie van het mooie lied Zie de maan schijnt door de bomen.
Zie de dag is weer gekomen/De blijde dag van Sint-Nicolaas/De granaten fluiten door de bomen/Schrikken door hun hels geraas.
Refrein: Sint-Nicolaas, o heilig man/Helpt u arme kinderen dan (2x).
En nu zitten we hele dagen/In de kelder op het stro/Heel geen pretje voor de blagen/Want het steekt en prikkelt zo.
Zal Sint-Nicolaas nu wel komen/Ondanks kanon en machinegeweer/Of zullen we vergeefs nu dromen/En komt hij niet dit keer.
Sinterklaas geef ons de vrede/Daar verlangt een ieder naar/Zie naar onze arme stede/Geen steentje staat meer op elkaar.
Vader abt hier op de heide/Doet maar steeds al wat hij kan/En hij maakt ons nu zo blijde/zegen toch die goede man.
Reageren? Herinneringen aan de evacuatietijd op Ulingsheide? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten