De Halte XXL van woensdag 6 september 2023 - Franciszek Zbieranski, een Pool in Hout-Blerick

 - door Sef Derkx -

Last van vliegangst of van vliegschaamte? Neem de bus, lijn 377 naar Hout-Blerick. Geen hinder van gewetensbezwaren en er gaat bovendien een wereld voor je open. We lopen vandaag het vernieuwde Dorpsommetje ’t Brook Hout-Blerick. De bijbehorende brochure met kaartje is gratis verkrijgbaar. Van bushalte Molenkampweg gaan we eerst naar het beginpunt van de wandeling, de imposante Sint-Josephkerk. 

Een wandelaar heeft oog voor details, zoals voor de leuningen van de brug over de Springbeek. Ze zijn een schepping van kunstenaar Huub Rossel. Bij het ontwerp is rekening gehouden met het silhouet van de hoger gelegen kerk een stukje verderop. De leuningen zijn vervaardigd van cortenstaal en roestvrij staal. De rvs-delen zijn draaibaar en symboliseren de inwoners van Hout-Blerick, die ieder hun draai geven aan de dorpsgemeenschap. Daar hoort zeker het groeten op straat bij, een ieder doet het die we tegenkomen. 

We wandelen op aanwijzing in de folder naar boerderij Zbibranski aan de Moutzdijkweg. De langgevelboerderij dateert uit het midden van de negentiende eeuw. Woonhuis, stal en schuur in een rechthoek aan elkaar gebouwd. Langgevelboerderijen komen veel voor en zijn tot in het midden van de twintigste eeuw gebouwd. Architectonisch geen bijzondere boerderij dus. Dit geldt wel voor de naamgever. Het vouwblad van de wandeling vermeldt, dat ene Zbibranski een Poolse landarbeider was. Gevlucht om niet te hoeven dienen in de Eerste Wereldoorlog. Verdere informatie ontbreekt. 

Er is helaas een fout geslopen in de folder. Zbibranski moet Zbieranski zijn. In de collectie van het Limburgs Museum is een amateurfilm over hem, zijn familie en het werk op de boerderij. De prachtige beelden zijn gemaakt door Veronie Nijholt-Geurts, zie hier: Boer Zbieranski in Hout-Blerick - YouTube . 

In het Gemeentearchief vinden we nog enkele gegevens. Franciszek Zbieranski is in 1894 geboren in Glogowiniec. Hij werd in 1951 tot Nederlander genaturaliseerd en overleed in 1984. Enkele jaren eerder was zijn vrouw Anna Maria Wijnhoven overleden. In Hout-Blerick is een fietsclub naar hem vernoemd.

De tocht voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 vanuit Polen prikkelt de fantasie. Kwam hij bij toeval in Hout-Blerick terecht of was het dorp een beoogd reisdoel? Hoe verliep de reis en hoe verging het hem hier? Als je de taal en het dialect niet meester bent, verloopt integratie moeilijk. Boeiend. Hopelijk is er iemand die dit leest en zegt: ‘O, maar dat verhaal ken ik.’ We houden ons aanbevolen voor de geschiedenis van Franciszek Zbieranski.

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.