De Halte XXL van woensdag 11 oktober 2023 - Het Tiglien in keramiek

 - door Sef Derkx/foto's op locatie van auteur-

'Een klein eerbetoon aan keramist Jac. Bongaerts. Nu te zien in De Tiendschuur in zijn woonplaats Tegelen met objecten uit het depot die zelden zijn geëxposeerd,' conservator Sacha Odenhoven van het keramisch museum bij kasteel de Holtmühle sprak er bevlogen over bij Omroep Venlo. Inspirerend bovendien. We namen dan ook de bus naar halte Plein 1817. Die is tegenover de Jac. Bongaertsstraat waaraan het voormalige woonhuis met atelier van de keramist ligt. Lang geleden waren we er op bezoek om hem te interviewen. Hij was een begenadigd spreker. Wat heet, Jac. Bongaerts was de Niagara onder de spraakwatervallen. Hij vertelde onder meer over de zoektocht naar vakgenoten in de bush in Vietnam. Goed idee dat in de straatnaam de herinnering aan hem wordt bewaard.

Jacques Bongaerts (foto website Heemkundige Kring Tegelen)

Oorspronkelijk was de Jac. Bongaertsstraat de Schoolstraat. Deze naam staat deels nog in witte blokletters op de gevel van het woonhuis. Een interessant object is de eerste steen. Gelegd op 21 januari 1965 door de kinderen Bongaerts. De klei voor de steen van roodbakkend aardwerk werd gedolven in de bouwput van het huis. Bijzonder, want het benadrukt de aandacht die de keramist heeft voor zijn lokale grondstof.

In het jaar van de steenlegging vervaardigde Bongaerts ook het meer dan levensgroot reliëf dat de gevel siert. Het is een tot de verbeelding sprekende voorstelling van een ambachtelijke pottenbakker. Met een voetgedreven schijf draait hij uit klei een kruik. De plastiek is geglazuurd in verschillende tinten en herinnert aan de keramische handnijverheid die onlosmakelijk met Tegelen verbonden is.

Aan weerszijden van de voordeur vinden we panelen met voorstellingen van dieren. Het is de fauna uit het Tiglien, een geologisch tijdvak van zo’n twee miljoen jaar geleden. Ooit liepen hier schildpadden, neushoorns, olifanten, zebra’s, oerossen, stekelvarkens, wolven en everzwijnen rond. Botten en fossielen kwamen naar boven bij het delven van klei in de Tegelse groeves. Bongaerts heeft de dierenwereld van het Tiglien vereeuwigd in panelen. Leuk ook om met peuters naar te gaan kijken.

De flora van het Tiglien zou terug te vinden zijn in Steyl in de welbekende Jochumhof. We lazen het op de website van de botanische tuin. Van Tegelen naar Steyl is op deze ware nazomerdag net te ver om te lopen. Maar geen nood. Waar we een half uurtje eerder zijn uitgestapt, stopt de volgende bus die ons naar het kloosterdorp brengt. De rit duurt slechts enkele minuten. Te voet en flink doorstappend zou het zeker een half uur hebben gekost.

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.