De replica van de Zilveren Bal (1)

 - door Gerit van der Vorst -

Op zondag 29 augustus 1954 won VVV het prestigieuze Zilveren Bal-toernooi in Rotterdam. Aan dat toernooi, dat altijd in Sparta-stadion Het kasteel werd gehouden, deden veertien clubs mee, waaronder de lokale clubs Feyenoord, Sparta en Excelsior. Als herinnering aan dat hoogtepunt in de 120-jarige VVV-historie heeft Ald VVV een replica laten maken van de toernooi-trofee, de Zilveren Bal. Op 14 december 2023 zal Ald VVV-voorzitter, ‘Mister VVV’ Ger van Rosmalen, de replica overhandigen aan interim Algemeen Directeur Ruud Timmermans van VVV.

Tot en met 1924 zag de trofee er anders uit (Wikipedia).

De met een zogenaamde 3D-printer gemaakte replica van de latere Zilveren Bal.

 Het Zilveren Bal-toernooi bestond al vanaf 1901, maar VVV werd pas in 1947 uitgenodigd en begon met een 1-1 gelijkspel tegen Feyenoord. Drie fraai genomen strafschoppen brachten VVV een ronde verder, waarin met 0-1 verloren werd van tweedeklasser HVV. Een jaar later nam Sparta na VVV-Sparta (3-3) de strafschoppen beter in de eerste ronde. 

De publieke belangstelling voor het Zilveren Bal-toernooi groot was, zoals blijkt uit deze opname uit Neptunus-‘t Gooi op 24 augustus 1947 (Nationaal Archief).

In april 1949 deed VVV mee aan het Zilveren Steen-toernooi in Arnhem. De halve finale VVV-Sportclub Enschede eindigde in 0-0. Na een bloedstollende strafschoppenserie – international Möring miste de 15^e (!) Enschedese strafschop – kwam VVV in de finale. Daarin werd Vitesse met 4-0 afgedroogd. Het was het eerste belangrijke toernooi dat een uitstekend spelend VVV won.

Bericht uit het Dagblad voor Noord-Limburg van 22 april 1949 (www.delpher.nl).

Vier maanden later speelde VVV tijdens het Zilveren Bal-toernooi opnieuw gelijk (1-1) tegen Sportclub Enschede en nam VVV opnieuw de strafschoppen beter. De 1-2 nederlaag in de tweede ronde tegen het sterke Eindhoven was geen schande en VVV had drie keer een goede indruk gemaakt. Waarom sloeg de club dan het jubileumtoernooi in 1950 over?

Actiefoto’s van VVV-spelers tijdens het toernooi zijn er niet veel. Onder deze tijdens VVV-Eindhoven genomen foto stond in de Sportkroniek van 29 augustus 1949 een nogal zuur commentaar: ‘Zo’n stijlloze scene – de VVV’er maakt freekick met dit elleboog-werk – mag leerzaam zijn als ‘afschrikwekkend voorbeeld, verheffend is het schouwspel niet. Wat is lichaamsbeheersing toch moeilijk!” (www.delpher.nl)

In 1951 was VVV er wel weer bij. Eerst werd ’t Gooi met maar liefst 4-1 verslagen, maar vervolgens verloor een prima spelend VVV voor circa 25.000 (!) toeschouwers met 1-2 van Feyenoord. VVV was in vier keer niet verder gekomen dan de tweede ronde en dat lukte ook de vijfde keer niet. Na een gelijkspel (1-1) tegen Heracles benutten de Almelo’ers de drie strafschoppen, maar uitgerekend een schutter als Jan Schatorjé schoot de eerste VVV-strafschop recht op de keeper. Omdat die te vroeg bewoog, mocht Schatorjé nog een keer aanleggen, maar helaas met hetzelfde resultaat.

De opstelling van VVV voor de wedstrijd VVV-Feyenoord op 28 augustus 1951 (Dagblad voor Noord-Limburg, www.delpher.nl).

Jan Klaassens was de grote uitblinker tijdens die wedstrijd.

Was de zware 1-4 nederlaag in de eerste ronde in 1953 tegen Stormvogels een eenmalige uitzondering, of moest in 1954 voor een herhaling gevreesd worden? Het vertrek van de gewaardeerde trainer Toon van Beek zou nog het minste probleem voor VVV zijn. De nieuwe Nederlandse Beroeps Voetbal Bond (NBVB) klopte – nou ja, bonkte – op de KNVB-deur. Vier Venlose zakenlieden richtten de semiprofclub Sportclub Venlo ‘54 op. Plaatselijk ontstond een ware voetbaloorlog, waarin VVV fikse dreunen kreeg. De club wist stadion De Kraal slechts ten koste van een veel hogere huur te behouden, terwijl de wedstrijdrecettes geweldig zouden kelderen. En belangrijke basisspelers als Piet Gubbels, Pierre van Rhee, Jan Schatorjé, Jeu Sijbers en Herman Teeuwen kozen voor geld boven de tafel. 

Jeu Sijbers nam als eerste VVV’er het risico van een levenslange KNVB-schorsing en stapte over naar Sportclub Venlo ’54.

Gubbels en Schatorjé kwamen terug op hun beslissing. Jan Schatorjé bleek standvastig toen hij in Horst bij zijn ouders uit bed werd gehaald. Zelfs onder dreiging van een rechtszaak wegens contractbreuk – die hij overigens later zou winnen – bleef hij bij VVV. Bonthandelaar Gradje Smeets zwierf namens de semiprofclub tot twee uur ’s nachts door Tegelen. Toen hij Gubbels eindelijk vond, wist hij die over te halen om opnieuw te bedanken voor VVV.

Piet Gubbels bedankte tweemaal voor VVV.

De ervaren kern van VVV moest aangevuld worden met jongere spelers zoals Harrie Steegh (20) en Hay Nijholt (22). Besloten werd om oefenwedstrijden te spelen, als voorbereiding op het Zilveren Bal-toernooi. Eind juli werd tweedeklasser Wilhelmina met 7-1 teruggestuurd naar Weert, maar een week later drukte Borussia Mönchengladbach VVV in de Kraal met de neus op de feiten: 1-6! Het VVV-elftal werd voor het Zilveren Bal-toernooi omgezet. Zo was Harrie Steegh niet de gedroomde spil gebleken. Willy Heger I zou die taak overnemen. 

Harrie Steegh zou zich als linksback ontpoppen tot een basisspeler bij VVV in de jaren 1954-1966 en zelfs de selectie van het Nederlands B-elftal halen.

Maar zorgenkind bleef de uitgeklede VVV-voorhoede waarin van de vaste waarden alleen alleen Schatorjé overgebleven was. Van Nijholt en diens vervanger De Meulemeester, Jac. Gubbels (broer Piet speelde dus bij de concurrent!), Janus van Rooij en Wiel Heger II mochten in Rotterdam geen wonderen verwacht worden, dat was wel duidelijk.

Wordt vervolgd.

Reageren? Stuur Gerrit van der Vorst een e-mail: gp.vandervorst@xs4all.nl.