De Halte XXL van woensdag 20 augustus 2025 - IJsvogel

- door Sef Derkx/beeldmateriaal eigen collectie en met dank aan Limburg Landschap/Henk Heijligers en Albert Kiefer en Huub Duijf - 

Ingestapt bij de halte Lomm Veer naar Lottum, zijn we verrast. Het is  ongewoon druk in de bus. In de gauwigheid tellen we achttien medereizigers. Waar zouden ze opgestapt zijn en waar gaan ze heen? Van wie hebben ze eerder vandaag afscheid genomen? Het zijn vragen die vaker bij ons opkomen, maar ze blijven vanzelfsprekend onbeantwoord. Het jonge meisje met de ultralange nepnagels, met wie is ze aan het appen? Het is wel iemand die haar in ieder geval gelukkig maakt, want ze glimlacht bijna continu. Maar om het haar te vragen, nee dus. Een jaar of twintig geleden werd er druk gekletst in de bus. Nu lijkt het een stilteruimte en is bijna iedereen verzonken in zijn mobiel. Er is veel veranderd. Roken in het openbaar vervoer? Ongelooflijk, maar ooit was het toegestaan.

We bezochten in de Kasteeltuinen Arcen de tentoonstelling van Fons Schobbers. Omdat we de tijd aan ons zelf hebben en het mooi weer is, hebben we besloten een flink stuk te wandelen. Naar de halte Lomm Veer naar Lottum. Bij de Schans aan de rand van Arcen pauzeren we even. Dit is de plek waar schrijvers als Bomans, Carmiggelt en Nescio ooit over de Maas hebben gekeken. Het was in de jaren dat hier nog het fameuze Maashotel stond. Het etablissement is gesloopt en heeft plaats gemaakt voor een architectonisch monstrum, dat detoneert met zijn omgeving.

Arcen was sinds de middeleeuwen omgeven door vestingwerken. De Schans is een restant van een poortgebouw met een traptoren. In de Tachtigjarige Oorlog beschadigd, nooit meer teruggebracht in de originele staat en voor het laatst gerestaureerd in 2011. Waarbij bleek dat het originele middeleeuwse voegwerk in betere staat verkeerde dan dat van een restauratie uit begin jaren tachtig van de vorige eeuw. Kunstenaar Albert Kiefer heeft op basis van archeologisch onderzoek enkele reconstructietekeningen gemaakt van het indrukwekkende poortgebouw. 

We lopen verder naar Graanbranderij De IJsvogel, een walhalla voor wie van jenevers, bitters en likeuren houdt. Sterke drank is echter niet aan ons besteed, we bestellen een cappuccino. De IJsvogel is gevestigd in de Wymarse Molen. Oorspronkelijk een watermolen op de Lingsforterbeek, vernoemd naar een bewoner van kasteel Arcen, baron von Wymar-Kirchberg. In de Tweede Wereldoorlog is de molen beschadigd en in de jaren die volgden verworden tot een ruïne. Tot met geschiedenis begane inwoners de schouders eronder zetten. Het resultaat was een totale herbouw. De IJsvogel is nu een heerlijke plek voor wie even van de benen af wil. 

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.

De Halte XXL van woensdag 13 augustus 2025 - Expositie Fons Schobbers in Kasteeltuinen Arcen

 - door Sef Derkx/foto's Kasteeltuinen Arcen -

Het is druk deze zomerdag op de busterminal bij het station. Mensen  drommen lichtelijk nerveus rond de lichtkrant met informatie over bestemmingen en vertrektijden. Het doel van onze expositie is de Kasteeltuinen in Arcen. Een bestemming die we du moment hebben uitgezocht. We waren van huis vertrokken met het adagium ‘we zien wel’. 

We zijn overigens niet de enigen die Kasteeltuinen willen bezoeken. Een echtpaar op leeftijd vraagt de chauffeur of lijn 83 naar Nijmegen de juiste bus is. Als ze te horen krijgen dat dit inderdaad het geval is, gaan ze op zoek naar hun OV-chipkaarten. Het heeft nogal wat voeten in aarde. De kaarten blijken in een zijvakje te zitten van de rugzak die de heer draagt. Geduld is een schone zaak. Je moet er echter wel de tijd voor hebben en die heeft de chauffeur niet. Met enkele minuten vertraging vertrekken we. Om vrijwel meteen stil te staan. Over de Kaldenkerkerweg kruipt een file richting Koninginneplein. Niemand geeft de bus ruimte. De chauffeur zucht luidruchtig. Van ergernis, omdat hij niet kan invoegen. Eindelijk stopt iemand en kunnen we verder.

We gaan naar de Kasteeltuinen, omdat er een expositie te zien is van de Venlose kunstenaar Fons Schobbers. Zijn monumentale tien meter hoge Tango, een vlammend rode sculptuur aan de Maasboulevard, is een markant herkenningspunt. Vooral voor schippers die de rivier bevaren.

Zijn creaties ontstaan uit een intens proces van hakken, schuren, vormen en boetseren. In materialen als gips, marmer, hout en brons zoekt hij de uitersten op, altijd op zoek naar spanning en balans. Zijn werk is speels, gelaagd en prikkelt de verbeelding. In de Kasteeltuinen is een aantal creaties van wit polyester geplaatst. Het zijn er zestien in totaal. Ze gaan harmonieus op in de omgeving en vormen een samenhangend geheel. Wanneer je eromheen loopt, ervaar je een golvende beweging. We praten erover met Rob Rambags, de manager van de Kasteeltuinen. Hij vertelt enthousiast over het wikken en wegen, dat voorafging aan het plaatsen van de beelden. Een enkele sculptuur is na enige dagen weer verplaatst. Naar een nog betere plek. 

Het overzicht van de monumentale beelden buiten in de tuin, wordt gecompleteerd met gipsmodellen en assemblages in het kasteel. Creativiteit zit in de familie. Kleindochter Mijs Zom treedt in de voetsporen van opa. Zij exposeert een vaas en een bijzettafeltje. Tot slot. Met ellenlange teksten word je gelukkig niet doodgegooid. Het is vooral een expositie om te bekijken en ervan te genieten.

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.

De Halte XXL van woensdag 6 augustus 2025 - Vleermuizen

- door Sef Derkx -

 Via een briefje geplakt op de vensterbank van de kapel wordt vriendelijk verzocht om ’s avonds en ’s nachts geen ramen open te zetten: ‘Omdat er dan vleermuizen binnen kunnen komen.’ 

In de Priorij Nazareth in Tegelen, beter bekend als klooster De Oude Munt, wordt onafgebroken gebeden door zusters benedictinessen. Vierentwintig uur per etmaal, alle dagen en naar verluidt al anderhalve eeuw. In 1875 moesten de zusters vertrekken uit Duitsland. De ‘IJzeren Kanselier’ Otto von Bismarck voerde strijd tegen het katholicisme en met name tegen kloosters. De benedictinessen uit Viersen weken uit naar Tegelen om hun leven in een slotklooster voort te zetten.

Van de familie De Lom de Berg kochten ze de zeventiende-eeuwse kasteelboerderij De Munt met een later aangebouwde woonvleugel. Op 15 juli 1875 arriveerden de eerste religieuzen om alles in gereedheid te brengen voor de overige zusters die enkele maanden later overkwamen. Op 25 september 1875 nam de altijddurende aanbidding een aanvang. Bepaald onbemiddeld zal de congregatie niet zijn geweest. In de jaren die volgden werden uitbreidingen gerealiseerd. In 1882 met een kerk en een oostvleugel; enkele jaren later met een westvleugel en toren. 

Vorige maand werd stilgestaan bij de komst naar Tegelen. Na een viering in de Sint Martinuskerk, gingen de religieuzen in processie over de openbare weg terug naar hun klooster. Een bijzondere gebeurtenis voor Tegelen, want de slotzusters laten zich vrijwel nooit buiten zien.

Er dreigen overigens barstjes te komen in de altijddurende aanbidding, lezen we in een mededeling bij de bezoekerskapel. De kloostergemeenschap wordt fragieler en minder talrijk. De hoop is gevestigd op leken, die in het begin van de avond of midden in de nacht het gebed van de benedictinessen willen overnemen. Maar opgepast: met ramen open kunnen er vleermuizen in de kapel naar binnen vliegen. Vandaar de oproep geplakt op de vensterbank.

De neogotische kloosterkapel is het vorig jaar geschilderd en gerenoveerd. Bovendien is een houten, neogotisch altaar verworven, dat het bestaande stenen altaar kon vervangen. De verschillende delen zijn stuk voor stuk onder handen genomen, schoongemaakt, gerestaureerd en geboend. Vervolgens werd het altaar in de zusterkapel weer opgebouwd. Het bevat de beelden van de heiligen Willibrord, Servatius, Hubertus, Lambertus en Domitianus van Maastricht. Aan weerszijden staan twee grote engelen met kaarsen. De kapel is een ideale plek, voor wie in deze onrustige tijd en wereld naar stilte zoekt.

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.