woensdag 31 mei 2023

Nul tot nu van woensdag 31 mei 2023 - Venlo schreef filmhistorie

 

- door Albert Lamberts -  

Tieneke Verstegen voelde zich een beetje conservator. Ik was vrij recent nog even bij haar op bezoek. Tineke woonde in de Vleeschstraat – zo staat de naam nog steeds geschreven – in het voormalige City-theater, in wat eens de oudste bioscoop van Nederland was. 

Al bijna 120 jaar is het fenomeen bioscoop in Venlo bekend. Momenteel telt Venlo nog een aantal bioscopen, zoals CityCinema en Filmtheater Nieuwe Scene en als het aan ondernemer Heijmans van Taurus Adventure had gelegen was er nog wel een bioscoop aan toegevoegd, maar zijn al van tientallen jaren geleden daterende plannen konden nog steeds niet worden verwezenlijkt. Zoals echter gezegd, al ruim 120 jaar kent Venlo bioscopen. Sterker nog: de oudste bioscoop van Nederland was in Venlo gevestigd, aan de Vleeschstraat. Dat was de kinomatograph van Venlonaar Caubo.

 Niet te missen: er was een bioscoop gevestigd  (collectie Albert Lamberts)

In september 1896 begon Jos Caubo in het fameuze etablissement Die Porte van Cleve. In een zaal van het Hotel-Restaurant konden de Venlonaren tien jaar later kennis maken met het medium film. Caubo bood de reizende kermisattractie American Bioscope gelegenheid om in Die Porte van Cleve filmbeelden te vertonen aan een uiterst nieuwsgierig Venloos publiek. Dat stak zijn enthousiasme over dit nieuwerwets gedoe niet onder stoelen of banken en dat was voor Caubo een gerede motivatie een bioscoop op te richten. Het bleek absoluut geen miskleun. De juiste naamgeving bleek voor hem lastiger dan de exploitatie rond te krijgen. Het moeilijke kinomatograph werd weldra gewijzigd in Theater Varieté en na een ingrijpende verbouwing, waarbij het interieur een meer chique karakter kreeg, zodat ook de zogeheten gegoede burgerij zich kon conformeren aan dit volksvermaak, de naam Elite Bioscoop. In 1928 kreeg het theater zijn definitieve naam: City Theater.

Het kon voorbijgangers niet ontgaan; op de fraaie voorgevel stond boven, links en rechts van de naam Porte van Cleve en Café Restaurant, bioscope en City-Theater. Jos Caubo wilde het weten en iedereen moest het weten.

Het graf van Henri Caubo op de begraafplaats in Venlo (foto Albert Lamberts)

Juist die gedachte had in het jaar 1920 een dramatisch gevolg. Om reclame te maken voor de bioscoop en voor de film Christus stapte Henri Caubo, zoon van de exploitant, met twee anderen  in een klein vliegtuig om strooifolders over Venlo uit te gooien. Het was 28 februari. Het kleine vliegtuigje kreeg motorpech en stortte neer bij de Lomstraat. Henri en zijn beide andere inzittenden kwamen daarbij om het leven. Henri Caubo werd op de begraafplaats in Venlo begraven. Op zijn graf staat een afgebroken zuil, als symbool voor een afgebroken leven. Zoon Caubo werd 26 jaar.

De in Noord-Limburg bekende architect Piet Leusen ontwierp in de jaren dertig een nieuw onderkomen voor het horecadeel en de bioscoop. Het pand trok de aandacht wegens de mooie voorgevel in geel/groene baksteen. En gelukkigerwijs bleef uitgerekend deze voorgevel overeind toen het pand in het najaar van 1944 werd getroffen door een van de dertien bombardementen door de geallieerden, die de bruggen trachtten de vernietigen, zodat de Duitsers geen nieuwe troepen en materieel naar de westkant van de bijna geheel bevrijde westkant van de Maas konden overbrengen. De schade in Venlo was enorm en ook het mooie theater was op de voorgevel na vrijwel geheel vernield. In 1951 werd het volgens de originele bouwtekeningen herbouwd. De grote zaal telde maar liefst achthonderd zitplaatsen. Floreerde de bioscoop aanvankelijk in de naoorlogse jaren nog fantastisch, met de komst van de televisie eind jaren vijftig werd de neergang ingeluid en zag Caubo zich genoodzaakt de zaal te verkleinen. Dat wil zeggen, de benedenverdieping (de oorspronkelijke zaal) werd ingericht tot winkel en de bovenverdieping (het balkon) werd de nieuwe filmzaal. 

Inmiddels exploiteert de vierde generatie Caubo CityCinema, een mooie bioscoop, die in 2013 werd geopend. Toen het City Theater na bijna honderd jaar de film stopzette gebeurde dat in stijl. In de hele maand januari 2000 stonden oude toppers op het programma: The sound of music, Turks Fruit, Schindler’s List, Jurassic Parc en de onverwoestbare Titanic. De vertoningen werden steeds voorafgegaan door een Polygoon-journaal met de legendarische nieuwslezer Philip Groenendal.

Tieneke Verstegen was de zorgzame bewoner van het voormalige bioscoopgebouw dat op de gemeentelijke monumentenlijst is geplaatst.

Hoe ging en gaat het verder? Dat is wellicht voor een volgende keer.

Reageren? Stuur Albert Lamberts een email: albertlamberts@home.nl. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten