vrijdag 13 september 2024

Van nul tot nu van woensdag 11 september 2024 - Schilderijen uit en over Venlo

- door Albert Lamberts - 

Binnenkort opent in Museum Van Bommel - Van Dam een tentoonstelling van werken van de uit Venlo afkomstige schilder Evert Thielen. Enkele jaren geleden exposeerde hij in het Limburgs Museum. Zijn prachtige oeuvre trok maar liefst tienduizenden bezoekers van heinde en verre.

Je zou het misschien niet zo direct zeggen, maar Venlo heeft toch wel wat met schilderkunst. Thielen is een eigentijdse exponent, maar van langer terug was er bijvoorbeeld de tekenaar Eugène Winters, die net als Thielen werkte in België; Thielen in Brugge, Winters in Antwerpen. En dan hebben we nog Gerard Jungen, die in Venlo woonde en werkte; toch ook geen kleine jongen als het aankomt op vaardigheden met verf en kwast. Van hem hangt bijvoorbeeld in de Sint-Martinusbasiliek in Venlo de Kruiswegstatie; het lijdensverhaal van Jezus. En nog een beroemde Venlonaar: Jan van Cleef. Deze van Cleef schilderde voornamelijk in het rijke Vlaanderen. In de kathedraal in Gent is Van Cleef vertegenwoordigd. Pal tegenover het wereldberoemde Lam Gods van Jan van Eyk hangt een groot staand schilderij: Het laatste avondmaal. Onder aan de lijst staat: Jean de Cleef, Venlo. Ook in Venlo zijn doeken te bewonderen van deze grote schilder, die in Vlaanderen en zeker in Gent vaak in één adem wordt genoemd met De Crayer (zijn leermeeester) en zelfs de grote Rubens. In de Martinusbasiliek hangen twee werken van hem. Van Cleef overleed in Gent in 1716.

Het Laatste Avondmaal door Jean van Cleef uit Venlo in de kathedraal in Gent (foto van Lieke Lamberts)

De Goltzius’en, Hubert en Hendrick zijn in dit verband misschien niet op hun plaats. Ja, zij etsten, zij waren drukker en numismaat, maar met name Hendrick mag toch enige aanspraak maken op het predikaat schilder. Zelfs hangt er een werk van hem uit 1603, Slapende Danaë wordt voorbereid om Jupiter te ontvangen, in het J. Paul Getty Museum of Art in Los Angeles. Kom je toch ook niet zo maar terecht. In het stadhuis van Venlo hangt een werk van die andere Goltzius, Hubert, en dat is Het Laatste Oordeel. Hubert Goltzius schilderde dit in opdracht van het gemeentebestuur in 1557.

En dan wat heel anders: Venlo als thema van schilderwerk. De prachtige, maar helaas gesloopte stadspoorten zijn veelvuldig getekend. Venlonaren als Nolens en Puteanus lieten zich op doek vereeuwigen en dat gold natuurlijk voor heel veel meer mensen. Ook onze grootouders van vaderskant werden op doek vastgelegd. Dat was eigenlijk niet zo heel bijzonder.

Wat wel bijzonder is? Een schilderij van de belegering van Venlo door Margaretha van Oostenrijk in 1511. Deze Margaretha, op pad gestuurd door haar machtige Habsburgse relaties, trachtte het hertogdom Gelder gewapenderhand in te nemen voor Maximiliaan I. In het kader van die veldtocht belegerden haar troepen Venlo vier maanden lang, maar mede door heldhaftig ingrijpen van mevrouw Geertruida Bolwater (Tru dus), die dapper met de Venlose verdedigers meevocht, moest Margarethe het beleg opbreken. Zij liet deze gebeurtenis speciaal vastleggen op een schilderij, dat een plaats kreeg in haar bibliotheek in Mechelen. Later bevond het werk zich in een opslagruimte van de residentie.

Reageren? Stuur Albert Lamberts een e-mail: albertlamberts@home.nl.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten