donderdag 12 september 2024

De Halte XXL van woensdag 11 september 2024 - Kroonjuweel van de wederopbouw

- door Sef Derkx -

Een olifantenpaadje in de middenberm van de Koninginnesingel bood een halve eeuw geleden de mogelijkheid om linea recta over te steken van de bushalte richting binnenstad. In de vorige aflevering van De Halte werd het zijdelings vermeld. We kregen er een reactie op van een lezer, die alle olifantenpaadjes in Venlo inventariseert en voor zover mogelijk fotografeert. Anno nu is het voor lijf en leden aan te raden gebruik te maken van het zebrapad bij de rotonde Roermondse Poort. In het voormalig klooster van de dominicanen zijn het hospice Mariaweijde gevestigd, het Toon Hermans Huis en enkele appartementen.

Kaart uit legger van goederen van klooster Mariaweijde, 1684 (collectie Historisch Centrum Limburg, Maastricht)

Op deze plek stond tot 1798 het klooster van de augustinessen. Het had de wijdlopige naam klooster van Onze Lieve Vrouw, de heilige Ursula en de 10.000 Maagden. Het befaamde Ursulastraatje herinnert er nog aan. Venlo werd een Franse stad en in 1796 hief de overheid alle kloosters op, die niet voor ziekenverpleging of onderwijs in gebruik waren. 

Kleding zusters augustinessen, 1796  (bron Wikipedia)

De augustinessen mochten in hun klooster blijven, want zij gaven onderwijs. Wel werden ze verplicht voortaan burgerkleding te dragen. Enkele maanden later kon worden gerapporteerd, dat bijna alle religieuzen hun kloosterkleed hadden afgelegd. Naarmate de tijd verstreek, werden de maatregelen tegen godsdienst strenger. Op 17 maart 1798 volgde ontruiming van het klooster van de augustinessen. De kloosterkapel - die we nu kennen als Domani - werd opslagruimte. Om het archief van de Venlose augustinessen en hun klooster te raadplegen, moeten we naar het Regionaal Historisch Centrum Limburg. Dat is in Maastricht gevestigd, helaas. Er zal een verklaring voor kunnen worden gegeven, maar toch. Het is het archief van de augustinessen in het Venlose klooster. 

Mogen we een parallel trekken? Topobjecten uit Europese musea worden teruggegeven aan musea uit het land waar deze voorwerpen oorspronkelijk vandaan komen. Er wordt in deze context gesproken over roofkunst. Er loopt bijvoorbeeld een onderzoek om te kijken of en hoe vijf bewerkte schedels uit de collectie van het Missiemuseum in Steyl teruggebracht kunnen worden naar Nieuw-Guinea. Venlo is de oorspronkelijk stad stad waar het kloosterarchief is gevormd. In de gemeente staat een uitstekend geoutilleerd archief. Dus... 

Gelegenheidsgedicht ter gelegenheid van het vijftigjarige kloosterjubileum van Maria Theresia Schenck van Nydeggen, priorin van het Klooster Mariaweijde, door Johan Korsten te Venlo, 18e eeuw, gedrukt (collectie Historisch Centrum Limburg, Maastricht)

Na de Tweede Wereldoorlog werd op initiatief van de dominicanen eerst de kapel gerestaureerd. Het kreeg in de volksmond de naam Paterskerk. 

De Dominicanenkerk tijdens de restauratie, jaren vijftig (collectie Gemeentearchief Venlo)

Wat nog overeind stond van het klooster van de augustinessen was te zeer vervallen en werd daarom afgebroken. Kelders en fundamenten bleven echter in de grond en op een deel ervan verrees in 1959 het nieuwe dominicanenklooster. Het plaatselijke architectenbureau Kimmel en Van Hest had de opdracht gekregen het ontwerp hiervoor te maken. Het was een ruim bemeten gebouw met onder meer brede pandgangen, een binnentuin en atrium. 

Het alleen voor kloosterlingen toegankelijk deel beschikte over een bibliotheek, eetzaal en conversatiezaal. Op de bovenverdieping waren de vertrekken van de paters en broeders. In de grote aula aan de Nieuwstraat vind je heden ten dage het Toon Hermans Huis. Het klooster is zonder twijfel een kroonjuweel van de wederopbouwarchitectuur in Venlo.

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.     

Geen opmerkingen:

Een reactie posten