De Halte XXL van woensdag 12 maart 2025 - Frans Coehorst, verzetsheld... een jongen nog

 - door Sef Derkx -

Iedere buurt heeft verhalen, zo ook onze eigen buurt. Vorige week stonden we stil bij de villa van Piet Leusen aan de Hertog Reinoudsingel. 

Een eindje verderop, aan de overzijde van de straat, herinnert een plaquette aan de Oorlogswinter van 1944-1945. De gedenkplaat van keramiek is ingemetseld boven de kelderdeur van het pand met huisnummer 127. In de oorlog kwam de buurt er samen om keldermissen bij te wonen. Een kelk met een hostie en de letter IHS, korenaren en druiven staan in het midden. Links en rechts is een impressie van de brandende binnenstad na een bombardement. In een banderol onderin staat de raadselachtige spreuk: ‘God verscheen in de vlammen van het vuur’. Als leerlingen van de lagere school werden ons de verhalen verteld over Frans Coehorst (1925-1944) die op dit adres woonde. We waren diep onder de indruk.

Frans Coehorst (collectie familiearchief)

In de Tweede Wereldoorlog komt Frans in contact met de onderwijzer Jan Hendrikx, plaatselijk leider van het verzet. Frans wordt zijn persoonlijk assistent. Op 28 februari 1944 moet een geallieerde piloot van Nijmegen naar Venlo worden gebracht. Coehorst en een kennis nemen die taak op zich. Omdat het laat wordt, besluiten beiden te overnachten bij Frans thuis. De volgende ochtend staat een Duits arrestatieteam aan de voordeur. Een onderduiker die eerder gearresteerd is, heeft onder druk de namen van onderduikhelpers prijsgegeven. 

Frans wordt overgebracht naar het Huis van Bewaring in Maastricht. De genadeloze SD’er Richard Nitsch doet er alles aan om de Venlonaar aan het praten te krijgen. Vier dagen lang wordt Coehorst aan zijn polsen opgehangen, al die tijd krijgt hij geen eten of drinken. Door tussenkomst van een cipier worden briefjes van hem heimelijk uit het Huis van Bewaring gesmokkeld. Een plan van het verzet om Frans te bevrijden, gaat niet door af omdat hij de dag tevoren door de Duitsers op transport is gezet naar kamp Amersfoort. Vandaar schrijft hij in een brief aan zijn ouders: ‘Het is hier een maatschappij, waar je jezelf leert kennen en anderen, waar je kunt oefenen voor het echte leven. Maken jullie je maar geen zorgen, alles komt terecht, maar bid veel voor onze zaak en vraag ook anderen dat te doen.’ 

Acte overlijden Frans Cohorst (collectie familiearchief)

Frans wordt tewerkgesteld in het Radiokommando, een afdeling van de Nederlandse Seintoestellen Fabriek (NSF). Eind augustus 1944 wordt hij overgebracht naar concentratiekamp Flossenburg in Duitsland. Gesloopt door zware arbeid en ontberingen overlijdt hij op 1 november 1944. Frans is negentien jaar oud, een jongen nog. 

Het verzet tegen de barbarij van de nazi's is natuurlijk een van de onderwerpen in onze voorstelling ... Eindelijk vrij!  Grensstreek in oorlogstijd. Voor informatie en tickets ga naar: eindelijkvrij.eu.

Reageren Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.