door Albert Lamberts -
Toen Winston Churchill en generaal Charles de Gaulle in de zomer van 1944 door het bevrijde Parijs liepen stonden langs de rues et avenues tienduizenden, uitgelaten Parijzenaars om hen te begroeten. Toen circa een half jaar later, op 1 maart 1945, vandaag exact 78 jaar geleden, de Amerikaanse bevrijders Venlo binnen reden werden zij door slechts een handvol achtergeblevenen begroet. Het was ook een onwezenlijk scenario, want de bevrijders kwamen uit Duitsland en zij zelf hadden ook niet direct in de gaten, dat zij Nederlands grondgebied binnen reden. Zij rolden vanaf de Kaldenkerkerweg naar beneden, naar de stad.
Op de Kaldenkerkerweg werden de eerste Duitse soldaten krijgsgevangen gemaakt. Slechts enkele Venlonaren verwelkomden de bevrijders. (collerctie Albert Lamberts)
In dit verhaal komen
ooggetuigen aan het woord, postuum, maar door middel van hun op schrift of
mondeling overgeleverde verhalen.
'In die dagen kwam echter een verrassing van de andere
kant. Op 23 Febr. stootten namelijk het 1e en 9e
Amerikaanse leger over de Roer naar het Noord-Oosten. De eerste dag rukten zij
ongeveer 7 km. op en na enkele dagen stonden zij voor München-Gladbach (sic). Er kwam
nu tempo in de zaak, want na verloop van een paar dagen werd de Rijn bereikt.
En toen op die heuglijke dag van 1 Maart 1945 reden vanuit het oosten de
tankcolonnes van de Amerikanen de Kaldenkerkerweg af om de burgers van Venlo in
hoera-stemming te brengen, daar de bevrijding nu toch eindelijk werkelijkheid
was geworden. Het was echter slechts een klein gedeelte van de burgerij van
Venlo, dat de bevrijding in de eigen stad mocht meemaken. Het overgrote deel
van de inwoners was tijdens de barre winter op transport gesteld naar het
Noorden, naar Groningen en Friesland.'
Om precies te zijn, op die donderdag 1 maart werd Venlo bevrijd door het 784ste tankbataljon onder bevel van luitenant-kolonel George Dahlia. Vijf jaar na de bevrijding stuurde Dahlia een boodschap aan de Venlose bevolking: 'De bevrijding van Venlo zal lang in mijn herinnering blijven voortleven als één van de opmerkelijkste gebeurtenissen, welke ik de eer had in de laatste oorlog mee te maken. De diepste indruk welke mij van de strijd om Venlo is bijgebleven is niet de militaire overwinning, maar de indruk die ik van de Venlose bevolking kreeg. Na vier jaren leven onder de ijzeren laars van de invaller zag ik in de gezichten van de bevolking grimmige moed, kracht en vastberadenheid. Dit vooral toonde me, dat, al was Venlo in bezit van de vijand, de vrijheidsgeest, die ieder sterk en vastberaden volk bezielt, niet was gebroken.'
In 1985, veertig jaar na de bevrijding, vertelde Harrie van Boom - hij was van de ondergrondse - dat hij samen met Gijs Bertels - later hoofdredacteur van de krant en onder het pseudoniem Martien Blondel auteur van Die Swaere Noodt – door Pierre Küppers, hoofd van de O.D., werd verzocht om de Amerikanen in Venlo de weg te wijzen om de stad van Duitsers te zuiveren. De Amerikanen vestigden in Hotel Ensink, dat van de Duitse bezetter de naam Wilhelmina niet mocht voeren en tijdelijk was vernoemd naar eigenaar Ensink, een bureau voor Civil Affairs. Het bureau stond onder leiding van generaal Schneider, die in Hotel Ensink zijn Duitse collega-officier met de naam… Schneider afloste. Amerikaanse eenheden (3e bataljon, 320ste regiment, 35ste infanteriedivisie van het 9e Amerikaanse leger patrouilleerden in de eerste dagen na de bevrijding in de stad, waarvan het centrum door prikkeldraadversperringen (letterlijk Sperrgebiet dus) ontoegankelijk was.
Gijs Bertels (naast de tank) wijst Amerikanen de weg door Venlo, zoals hier op de Deken van Oppensingel (Hamburgersingel) ter hoogte van Pope. (collectie Albert Lamberts)
Harrie van Boom vertelde: 'Eerst moesten we een stuk van de Burgemeester van Rijnsingel af. Ik wist dat in de kelders van de villa’s moffen zaten, omdat ik er zelf woonde. De Duitsers hadden achter de villa’s een soort vluchtweg aangelegd. Hier zaten voornamelijk lui van de Luftwaffe, die de villa’s in beslag hadden genomen en daar op gezette tijden Blitzmädl ontvingen.'
Van Boom had nog nooit een geweer in zijn handen gehad, maar toen zij bij de villa van Sjeng Goossens kwamen, drukten de Amerikanen hem een automatisch geweer in handen.
Vervolg volgende week.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten