Af en toe is deze column een Museum van de Melancholie. Zoals vandaag, want we zien met een zweem van weemoed terug op de instuiven. Hoe lang is het geleden dat ik het woord instuif voor het laatst hoorde? Een eeuwigheid lijkt het wel.
- door Sef Derkx -
Voor bijna iedereen die in de jaren vijftig en zestig opgroeide, is de instuif nog altijd een bekend begrip. In de Encyclopedie van het Katholicisme uit 1955 lezen we dat instuiven een soort sociëteiten waren, waar moderne ontspanning werd geboden maar waar tevens aandacht werd geschonken aan populairwetenschappelijke, culturele en sociale vorming. De instuiven hadden tot doel de band te versterken tussen de kerk en de oudere jeugd. Begonnen in Amsterdam, verspreidde het fenomeen zich in de tweede helft van de jaren vijftig. De eerste Venlose instuif werd opgericht in het jaar 1956 in de parochie Sint Lambertus in Blerick. IL56.
Ons Huis
De progressieve, sociaal bewogen priester M. Claessen werd in 1955 benoemd tot kapelaan in Blerick. Hij nam contact op met Pierre Smeets, voorzitter van de parochiële jeugdraad. De kapelaan was enthousiast over een nieuw initiatief voor katholieke jongeren in Amsterdam en Nijmegen, de zogenaamde instuiven. Men ging vanuit Blerick op onderzoek naar beide steden en kwam enthousiast terug. Met als resultaat, dat op 1 december 1956 in Ons Huis in Blerick de allereerste activiteit was van IL56. Het was een optreden van Rademachers met aansluitend een dansavond waarop grammofoonplaten werden gedraaid. Hierboven hebben we een prachtige pentekening opgenomen van Jo Wijnhoven, waarvoor onze dank,
Instuif Lambertus 1956, kortweg IL56, werd een succes. Tot ongenoegen van behoudende priesters, met voorop pastoor Reijnders van de Antoniusparochie. Zij waren vooral gekant tegen de dansavonden. Ook de minimumleeftijd van zeventien bij IL56 was hun een doorn in het oog. De opponenten schakelden het bisdom in om IL56 de voet dwars te zetten. Kapelaan Claessen werd van hogerhand flink onder druk gezet. Uiteindelijk kozen Reijnders c.s eieren voor hun geld. Ze gingen eigen instuifavonden in de Antoniusparochie organiseren.
Op de avonden van IL56 kwamen honderden jongeren af die vijfenzeventig cent entree betaalden. Bekende orkesten uit de regio stonden er op de planken, zoals The Moodmakers, het Orkest Gerard Op ’t Roodt en The Jolly Fellows. In de pauzes en na afloop van het optreden werden platen gedraaid, waarbij het bestuur van IL56 ervoor zorgde steeds de nieuwste hits en albums te kunnen laten horen. In de vastelaovesperiode stonden artiesten op het programma als de broers Sef en Lei Hendrickx en de bekende muziekformatie De Wortelegaejers. Thema-avonden in bijvoorbeeld Tiroler of Beierse sfeer waren ongekend populair. De winst ervan ging naar de organisatie van culturele avonden en bezinningsbijeenkomsten.
Copacabana
Veel orkesten die optraden hadden een piano nodig, maar die was er niet in Ons Huis. Met hulp van Heineken werd een tweedehands piano gekocht voor 450 gulden. Inmiddels volgden meer en meer parochies in Blerick en Venlo met eigen instuiven. Nog steeds legendarisch zijn de instuifavonden in parochiehuis Copacabana aan de Leutherweg. Regelmatig organiseerden de instuiven een gezamenlijke bal in het Bondsgebouw of Ons Huis en soms ook in speeltuin Ons Buiten. De avonden met sprekers werden allengs minder, want de inkomsten uit de entrees dekten de kosten niet. Er moest altijd geld bij. Na verloop van tijd kregen de bestuursleden van het eerste uur van IL56 allemaal vaste verkering of een baan die veel tijd opeiste. Voor en na namen ze afscheid (wordt vervolgd).
Reageren? Interessante verhalen over instuiven? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten