De Halte XXL van woensdag 17 juli 2024 - Koele luchtstroom uit grafkelder

- door Sef Derkx -

Er zijn plekken waar je vaak aan voorbij bent gegaan. Je zag ze wel, vroeg je misschien af hoe het er zou zijn, maar je hield er niet halt. Omdat er altijd wel iets anders is. Druk, druk, druk. Tot de dag dat je wel naar binnen gaat en je jezelf verbaasd afvraagt hoe het mogelijk is dat je hier niet eerder was. De begraafplaats van Tegelen is zo’n plek. Majestueuze bomen, gefilterd licht, sereniteit, tijdloosheid - een rustpunt in een rusteloos en onrustig tijdsgewricht. 

 

In 1907 plaatst de gemeente Tegelen een advertentie in de Venloosche Courant, waarin melding wordt gemaakt van de aanbesteding voor het bouwen van een ringmuur om de nieuwe begraafplaats en een doodgraverswoning. De dodenakker ligt een eindje buiten de bebouwde kom zien we op een topografische kaart uit die tijd. Van de Sint-Martinuskerk te voet in een rouwstoet naar deze plek moet een   opgave geweest zijn als het slecht weer was.

De begraafplaats kent heden ten dage uiteenlopende graven. Links naast het hoofdpad liggen de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid. Hun zerken zijn identiek. Iedere grafsteen vermeldt twee namen van religieuzen. Ernaast staat een terracotta schaal met begonia’s. Alles strak in het gelid als militairen tijdens het appèl. Een beetje verderop is de sfeer compleet anders. Vermogende families lieten indrukwekkende grafmonumenten verrijzen. Door eeuwige grafrechten te verwerven, is hun welvaren en welstand tijdloos geworden. Interessant om te zien hoe vroegere standsverschillen hier zichtbaar blijven.

Eerder dit jaar is het graf van de familie Beckx de la Faie met elementen van gietijzer en keramiek zorgvuldig opgeknapt. Een van de twee gietijzeren engeltjes heeft de vleugels weer terug. De toepassing van gietijzer als belangrijkste materiaal is een interessante verwijzing naar de ijzergieterijen van weleer. Het geeft het familiegraf uit 1926 een bijzondere architectuurhistorische waarde.

Monumentaal is zeker ook het graf in zachtrode tufsteen van de familie Laumans-Gitmans, dat ruim een eeuw geleden is opgericht. In een nis staat een manshoog bronzen beeld van het Heilig Hart. Erachter is een blauw mozaïek met een gouden kruismotief. De centrale plek op de begraafplaats accentueert het belang van het grafmonument. Tot slot staan we stil bij een heuse grafkelder met een dubbele ijzeren deur. Ter ventilatie zijn openingen in de vorm van een kruis aangebracht. Gaas voorkomt dat vogeltjes er gaan nestelen. Wanneer we onze wang er tegenaan houden, voelen we de koele luchtstroom uit de kelder.   

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail; floddergats@xs4all.nl.