woensdag 3 juli 2024

Velden en de Koude Oorlog

- door Pieter Duijf -

Na de Tweede Wereldoorlog was Europa opgesplitst in twee grote machtsblokken. De vrije West-Europese landen hadden zich verenigd in de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO), terwijl het Oostblok zijn territorium beschermde onder de paraplu van het zogeheten Warschaupact, dat onder de invloedsfeer stond van de communistische Sovjet-Unie. De scheidingslijn tussen beide fronten werd ook wel het IJzeren Gordijn genoemd.

In 1956 woedde in Hongarije een grote volksopstand, terwijl in 1968 in Tsjecho-Slowakije een groep onder leiding van Alexander Dubček een minder radicale communistische koers wilde gaan varen. Er kwamen vele politieke veelal hoogopgeleide intellectuele vluchtelingen naar Nederland. Ik herinner me nog een Hongaarse docent tijdens mijn opleiding in Tilburg. Hij heette Karpati. Zijn voornaam ben ik vergeten. Hij sprak gebrekkig Nederlands en gaf les in Universele Decimale Classificatie (UDC). UDC is een ingewikkeld indelingsschema voor wetenschappelijke en speciale bibliotheken en documentatiecentra.

De spanning tussen oost en west was om te snijden. Men vreesde zowaar voor een Derde Wereldoorlog, die met kernwapens kon worden uitgevochten. Een tot op de tanden bewapend leger zou niet voldoende zijn om de burgers te beschermen tegen het gevaar uit het oosten. In Engeland kende men al sinds het begin van de oorlog de British Home Guard, bijgenaamd Dad’s Army, een verdedigingsorganisatie die bestond uit vooral geüniformeerde oudere lokale vrijwilligers. Dit leger was de inspiratiebron voor de komische televisieserie Dad’s Army (Daar komen de Schutters).

In het westen was men bang voor het gevaar uit het oosten en zo werd in 1952 de civiele organisatie Bescherming Bevolking (BB) in het leven geroepen. Dit naar voorbeeld van de British Home Guard. De BB bestond uit een kern van ambtenaren in overheidsdienst en op zijn hoogtepunt iets van 160.000 vrijwilligers.

Defilé BB in de Goltziusstraat

Ook mijn vader -Sef van Duijf Graad- had in een onbewaakt ogenblik zijn vinger opgestoken en zich gemeld bij de BB. Geregeld spoedde hij zich in zijn blauwe BB-overall met rare helm naar een BB-bijeenkomst, die volgens mij bij de in het groen verscholen commandopost bij Albertushof aan de Nijmeegseweg in Venlo werd gehouden. De BB was bedoeld om hulp te bieden onder bijzondere omstandigheden zoals de gevolgen van oorlogshandelingen en rampenbestrijding. Men kende een eigen brandweerdienst, een eerstehulpdienst en een reddingsafdeling.

Oefening BB

In die tijd hield de BB ook paraatheidsoefeningen, zoals in 1964. Tot A. Kring Limburg C behoorden 20 gemeenten in Noord-Limburg, waaronder Arcen en Velden. 800 manschappen en 100 motorvoertuigen namen er aan deel. Twee jaar later, in 1966, werd een bominslag op de Steyler kloosters gefingeerd. Tijdens een van deze oefeningen werd het trapveldje naast de jongensschool (de latere Kiésstolp) ingericht als commandopost. In de kelderruimtes, die bestand waren tegen (kern-)bomaanslagen, bevonden zich overigens de attributen, waaronder brancards en verbindingsapparatuur, van de BB.


Bomvrije kelder BB

Maar het bleef niet alleen bij oefeningen. Zo werden de mannen van de BB in 1965 bij een hoge stand van de Maas ingeschakeld om een bruggetje aan te leggen tussen buurtschap Hasselt en de Rijksweg, zoals op enkele foto’s is te zien. 

BB in actie tijdens Hoogwater

De Koude Oorlog leek vele jaren tot het verleden, maar is sinds de inval van de Russen in Oekraïne weer in alle hevigheid losgebarsten. Maar de BB is niet meer. In 1986 werd deze civiele beschermingsorganisatie definitief opgeheven. Tijd voor een heroprichting?

Reageren? Stuur Pieter Duijf een e-mail: piedu12@yahoo.com.

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten