- door Sef Derkx -
We komen met de bus vanuit Velden. Na een lezing in BMV De Vilgaard over de gloriejaren van VVV. De epoque van de Zilveren Bal en de KNVB-beker. Bij halte Heilig Hartkerk wacht oud-Venlonaar Arjeh Kalmann. We kennen elkaar van de onthullingen van de struikelstenen in Venlo, de kleine monumentjes in het trottoir voor de slachtoffers van het naziregime. In en rond het Venlose centrum worden op 22 april a.s. wederom elf struikelstenen onthuld.
De oorlogsjaren zijn een onderstroom in de roman ‘Lopen hebben we moeten’ van Kalmann. Een prachtige vertelling over Joods familieleven, die deels speelt in het naoorlogse Venlo. Moeder Annie heeft de Tweede Wereldoorlog in onderduik overleefd, vader Heinz is in 1941 met zijn ouders gevlucht naar Zwitserland. Ze trouwen in 1947. Heinz Kalmann heeft een handelskantoor voor confectiekleding in Kaldenkerken. Wonen in Duitsland wil moeder Annie per se niet, de grensplaats Venlo is dus een goed alternatief.
Het gezin betrekt in 1954 een nieuwbouwwoning aan de Molenstraat, op de hoek met de Mgr. Zwijssenstraat. Druk pratend zijn we erheen gelopen. Het huis is er een van drie-onder-één-kap, in sobere, functionele wederopbouwarchitectuur. Arjeh Kalmann: ‘Onder een en hetzelfde gemeenschappelijk dak, woonden wij als Joods gezin. De broer van de buurvrouw was bewaarder geweest in Kamp Amersfoort. Daarnaast woonde een gezin met innige banden met het Venlose verzet. Je verzint zoiets toch niet? Het is een wonderlijke samenballing van uiteenlopende, tegengestelde oorlogsgeschiedenissen.’
Arjeh bezocht de openbare lagere school in de buurt van het Rosarium, de school van meneer Holla: ‘We zaten er met alle Joodse kinderen uit Venlo. Tot we er door onze ouders collectief vanaf werden gehaald, omdat er iets was voorgevallen. Wat, weet ik niet. Bij ons tegenover was net de Heilig Hartschool opengegaan, dus mocht ik daarheen. De Molenstraat was in die tijd druk met verkeer. Voor het oversteken van de straat waren voor en na school klaar-overs, verkeersbrigadiertjes. Aan de broeders die er les gaven heb ik goede herinneringen.’
Voor Joodse kinderen werd een maal per week Joodse les gegeven in de School met den Bijbel aan de Van Schelbergenstraat. De leraar muntte uit in saaiheid. Kalmann leerde er wel de beginselen van het Hebreeuws, dat van pas kwam in de jaren dat hij in Israël woonde. Hij trok op met veel vriendjes uit de kinderrijke buurt: ‘In onze vrije tijd voetbalden we eindeloos op het schoolpleintje aan de Mgr. Zwijssenstraat. Weet je, ik heb hier aan de Molenstraat een hele fijne jeugd gehad. Het zijn warme herinneringen.’
Geen opmerkingen:
Een reactie posten