door Sef Derkx.
Vijftien of zestien waren ze en ze kenden elkaar van de verkenners. Paul Ex (1925-2016) woonde aan de Goltziusstraat, zijn vriend Lambèr Meijers (1924-1997) ‘op de Baek’, de Kleine Beekstraat.
Aversie tegen de Duitse bezetter hadden de jongens van thuis meegekregen. Die werd manifest toen de nazi’s in april 1941 van de ene op de andere dag de padvinderij tot verboden vereniging verklaarden. Op een avond gingen beide vrienden naar het hoofdkwartier van de verkenners aan het Maasschriksel. Ze verbraken de zegels aan de deur en namen spullen mee.
Een kwajongensstreek, maar toch als de Duitsers hen hadden gepakt, hadden ze een pak rammel gekregen.
Maasschriksel in de jaren vijftig (collectie Sef Derkx)
Lambèr Meijers als verkenner (met dank aan Mariane Meijers)
En… van het een kwam het ander. Wanneer een plakploeg van de NSB in de stad actief was, ging Paul Ex er achteraan om de nog natte posters van de muur te trekken. Op 31 augustus 1941 vierde koningin Wilhelmina in Engeland haar verjaardag. In Venlo waren op Koninginnedag geen feestelijkheden. Maar het weerhield beide vrienden er niet van om de dag toch een oranje tintje te geven. De buurman van Paul Ex, huisschilder Jacobs, stelde voor het doel een blik oranje menieverf ter beschikking. Gewapend met kwast en blik gingen de jongens op weg om op het trottoir en tegen gevels van huizen van Duitsers en NSB’ers de letters O.Z.O. te schilderen.
De afkorting stond voor ‘Oranje Zal Overwinnen’. Ze werd vanaf het begin van de bezetting door velen als een soort van groet of yell gebruikt. Je kwam elkaar tegen op straat en riep: ‘O zo!’
Spotprent uit het jaar 1941 (bron: www.pinterest.com) en affiche uit hetzelfde jaar (bron: www.hetgeheugenvannederland.nl)
De bezetter ontketende een tegencampagne en gebruikte eveneens de afkorting O.Z.O. (bron: www.wo2forum.nl)
De letters, gescheiden door punten, werden bovendien overal in Nederland op muren en schuttingen gekalkt. Het was een speldenprik tegen de bezetter en er werd trouw mee betoond aan koningin Wilhelmina. Een vorm van protest dus.
Maar terug naar de avond van Koninginnedag 1941. Paul en Lambèr begonnen aan de Parade. Daar stond een Duits militair voertuig met open dak. De jongens zagen hun kans schoon en verfden de zittingen met de menie. Vervolgens kleurde een deel van de Kaldenkerkerweg, Burgemeester van Rijnsingel, Hamburgersingel (nu Deken van Oppensingel), Goltziusstraat en Julianastraat oranje. Via de Lohofstraat kwamen de tieners uit bij het voormalige belastingkantoor op de hoek van de Parade. Daar werden de natuurstenen vensterdorpels versierd met O.Z.O.
Omdat het al laat geworden was, vond Paul het welletjes en nam hij afscheid van Lambèr. Onderweg naar huis liet de laatste nog hier en daar O.Z.O.’s achter. Ter hoogte van de Floddergats werd hij staande gehouden door een lokaal leider van de NSB. De man in kwestie kwam van het National waar een partijavond was geweest en was daarom gestoken in een gala-uniform. De NSB’er sprak Lambert Meijers aan op het verband tussen de graffiti alom, het blik met menie en de druipende verfkwast. De jongen bedacht zich geen moment, kieperde de rest van de menie over het gala-uniform en maakte zich uit de voeten.
Helaas was hij herkend, dus stond niet veel later de politie bij zijn ouders voor de deur en werd Lambèr meegenomen naar het bureau. Zijn jeugd, de belofte van beterschap en het betalen van de kosten voor het verwijderen van de graffiti en het reinigen van het NSB-uniform spaarden Lambert Meijers voor erger. De zaak werd geschikt.
De beloofde 'beterschap' resulteerde erin dat Lambert Meijers, Paul Ex en andere leeftijdgenoten weldra diep in de illegaliteit zaten. Ze hielpen met het vervaardigen en verspreiden van het blad ‘Oranje Hagel’ en zorgden voor vervalste persoonsbewijzen die werden gegeven aan Joden en onderduikers. Bovendien ontfermden de jeugdige Venlonaren zich over ontsnapte Franse krijgsgevangen.
Kleine Beekstraat, links ingang klooster dominicanen Trans Cedron, aan dezelfde straatzijde waar naambordje uitsteekt was waarschijnlijk de winkel van de ouders van Lambèr Meijers.
Nieuwe Venlosche Courant 10 januari 1935
Nieuwe Venlosche Courant 7 februari 1935
Advertentie in Nieuwe Venlosche Courant van 16 juni 1938; let op de prijzen!
Gedachtenisprentje van Lambèr Meijers (met dank aan Marianne Meijers)
Reageren? Stuur een e-mail nar Sef Derkx: floddergats@xs4all.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten