De Halte XXL van woensdag 24 maart 2021 - Een vondst uit de Tweede Wereldoorlog onder een plafond aan de Van Cleefstraat

 - door Sef Derkx - 

Doorgaans is het hoogst irritant wanneer een medereiziger in het openbaar vervoer hoorbaar telefoneert. Laat het me nu zelf overkomen. Zal je altijd zien. Geluk bij een ongeluk: ik ben de enige passagier in de bus. Dus neem ik op. Of is ‘de telefoon opnemen’ een handeling, die niet meer bestaat in het tijdperk van mobiel bellen? 

Het huis van de vondst in de Van Cleefstraat (foto's René Oostdam). 

Hoe het ook zij, theaterman René Oostdam vraagt of ik in de buurt ben en tijd heb. Hij heeft papieren uit de Tweede Wereldoorlog gevonden. Ze waren verstopt onder een plafond van het huis aan de Van Cleefstraat, dat hij aan het strippen is. Toeval bestaat niet. De buschauffeur rijdt juist over de Parkstraat richting de rotonde bij het Mgr. Nolensplein. Ruim op tijd om op de rode knop te drukken, waarmee je kenbaar maakt bij de volgende halte te willen uitstappen.

De vinder en zijn bijzondere vondst (foto Sef Derkx).

Tien minuten later word ik in de voortuin hartelijk verwelkomd door de met fijn gruis bedekte klusser. De huisdeur staat open. Wat meteen opvalt is een plaquette van terracotta rechts naast het huisnummer. Het is een tegel met een afbeelding van Onze Lieve Vrouw. Ongetwijfeld is het een herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Je vindt ze in verschillende uitvoeringen op meer plekken in Venlo. Na de bevrijding lieten families ze inmetselen. Als dank richting hemel, omdat hen ernstig oorlogsleed bespaard was gebleven.

Schildjes van karton, waarschijnlijk 'meegenomen' uit Duitse trein. 

De Tweede Wereldoorlog dus. René was vanmorgen begonnen met de sloop van het verlaagde plafond in de gang. Ladingen stof en onbestemd gruis kwamen vrij. Maar ineens waren papieren naar beneden komen dwarrelen. Of ik ze wil zien, is de retorische vraag.

Twee van de oorlogspamfletten die na ruim 75 jaar opnieuw naar beneden kwamen dwarrelen.

Het is een interessante en gevarieerde collectie. Er zitten de bekende pamfletten bij, die door de geallieerde vliegtuigbemanningen werden uitgeworpen en die tot doel hadden Duitse militairen te demoraliseren. Maar ook edities van verzetsbladen als Ons Volk, Trouw en Vrij Nederland en doorslagen van redevoeringen tegen de bezetter. 

Verzetsbladen, verschenen op 21 augustus 1943 en in december 1943

Intrigerend is een briefje waarin gewaarschuwd wordt tegen vermoede collaborateurs, die in Venlo en omgeving zouden jagen op onderduikers. Opvallend is eveneens een briefkaart gericht aan Cas Schuwirt, mogelijk de persoon die de papieren verborgen heeft onder het plafond. Hij krijgt een versleuteld bericht van ene F. Duiker. Een veelzeggende achternaam?

Doorslag van rondschrijven van het verzet, waarin gewaarschuwd wordt voor Venlonaren die in opdracht van de Duitsers zoeken naar onderduikers. Hun namen zijn afgedekt. Niet bekend is namelijk of ze werkelijk collaboreerden met de bezetter. Bovendien zullen er nog kinderen en kleinkinderen van betrokkenen leven.  

Voorzijde en achterzijde briefkaart gericht aan Cas Schuwirt, geschreven door F. Duiker. Opvallend detail: op de daarvoor bestemde plek op de voorzijde ontbreken naam en adres van de afzender. Vraag aan de lezers en lezeressen van de Floddergatsblog: weet iemand wie Cas Schuwirt was .c.q. is? Wellicht is er een relatie met café de Rathskeller aan de Parade?

We kijken halsreikend uit naar de dag dat de coronabeperkingen zijn opgeheven en het Gemeentearchief Venlo opengaat. Daar vinden we mogelijk antwoorden op de vragen die gerezen zijn na deze vondst. Wordt dan vervolgd. 

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.