maandag 26 oktober 2020

Van nul tot nu - Belletable in boekje ‘zonder wijwater’

- door Albert Lamberts - 

Onthulling beeld Henri Belletable, 1938 (foto Jan de Jong/glasnegatief collectie Limburgs Museum) 

Van Baer de Woers, van Frans Boermans en van Marokko staat een beeld op de Jodenstraat, Monseigneur Nolens staat meer dan levensgroot in het Mgr. Nolenspark, er staan joekels van laarzen bij het stadskantoor en vier ijzeren wachters van Tajiri bewaken op de stadsbrug de uit- en toegang tot de stad. Er staan natuurlijk meer beelden in de gemeente Venlo, maar van één beeld is vrij onbekend waarom het er staat. Dat is het prachtige beeld van Henri Belletable pal voor de Familiekerk in Venlo.

Kranslegging bij onthulling beeld Henri Belletable, 1938 (foto Jan de Jong/glasnegatief collectie Limburgs Museum)

Er is over deze man best wel het een en ander geschreven, maar toch: hij hoort eigenlijk thuis in het rijtje beroemde en veelbetekenende Venlonaren, die toch vrij onbekend zijn. Er is weliswaar een beeld voor Belletable opgericht en een straat naar hem vernoemd, maar verder?

Beeld van Henri Belletable voor de Familiekerk, (foto Albert Lamberts)

Dat euvel van onbekendheid van Belletable was in 1994 ook pastoor Spee van de Familieparochie opgevallen. Spee woonde destijds in de pastoorswoning bij de kerk en had het beeld van Belletable zo ongeveer als naaste buurman. Bij mede-parochiaan Gerard Derkx vond de pastoor een willig oor een beknopt boekje over de beroemde, onbekende Venlonaar te schrijven.

Heel in het kort: Henri Belletable, geboren op 8 april  1813 in een pand aan de Vleesstraat, waar nu de HEMA is gevestigd, verloor op jonge leeftijd zijn vader, drogist/apotheker, die in het toenmalige Nederlands-Indië werkzaam was. Omdat het staatspensioen van 550 gulden net voldoende was voor Henri’s moeder om zichzelf en zeven kinderen van levensonderhoud te voorzien verhuisde het gezin naar een goedkopere woning aan de Klaasstraat. Als 14-jarige ging Henri bij het leger, gedetacheerd in Maastricht. Binnen acht maanden was hij korporaal en kort daarna fourier (administratieve functie), onder andere wegens zijn fraaie handschrift. Een lang verhaal kort maken: Henri koos uiteindelijk na 1833 voor het Belgisch leger en was als adjudant hoofd van de onderofficieren in Luik. Volgens schrijver pater Lejeune (redemptorist) van het boek Leven van kapitein Belletable (1898) bekeerde Belletable zich na een val (wordt zijn lang ongehuwd samenleven met zijn latere vrouw Elisabeth Stassart bedoeld?) weer tot overtuigd belijdend katholiek, die als tweede luitenant in zijn volgende standplaats Beverloo het ruige krijgsvolk de kerk in loodste. Belletable trok van legerplaats tot legerplaats. Als laatste Hoei, waar hij vanaf september 1855 commandant was en van waaruit hij zijn vrouw en vijf kinderen, die in Soignies woonden, onderhield. Zeer kort, want hij overleed op 5 december 1855. Hij werd begraven in Hoei.

Duizenden leden van de Aartsbroederschap kwamen in 1955 naar Venlo voor een speciaal congres (foto uit boekje Henri Belletable, kapitein en stichter)

Deze militaire carrière zou natuurlijk geen standbeeld rechtvaardigen. Nee, de oprichting daarvan wordt gerechtvaardigd door het feit, dat Belletable, die zeer godsvruchtig was, in 1844 de Aartsbroederschap van de Heilige Familie stichtte uit meeleven met de barre omstandigheden, waarin duizenden (arbeiders-)families verkeerden. Hij wilde de vaak aan alcohol verslaafde gezinshoofden op het juiste pad brengen en daarin was hij bepaald succesvol. Met de naamgeving kon de latere kardinaal Dechamps volledig instemmen. De aartsbroederschap groeide en in 1894 bestond de broederschap in bijna 1300 kerken over heel de wereld.

In 1937 besloot bisschop Lemmens de vierde parochie in Venlo toe te wijden aan de Heilige Familie. De monseigneur kon al een jaar later het beeld van Belletable onthullen voor een enthousiaste menigte van wel 20.000 mensen, die uit heel Nederland waren gekomen. Een jaar later werd de kerk ingewijd en nog eens 55 jaar later schreef (oom) Gerard Derkx zijn boekje, waarvan hij het eerste exemplaar aanbood aan monseigneur Wiertz.

Ook in Lottum wordt Belletable geëerd met een beeld in de gevel van de Heilige-Familiekapel (foto Albert Lamberts)

Derkx vertelde het een en ander te hebben gelezen over Belletable, vooral gewijde geschriften. Maar ik heb toen een resoluut besluit genomen en de boeken en boekjes door de wring gehaald. Er stroomden liters wijwater uit. Wat ik daarna overhield heb ik in dit boekje opgetekend.

Vraag: waar is het fraaie monument van Belletable (door Pierre Cuypers) in de Martinuskerk in Venlo. gebleven? 

Reageren? Stuur Albert Lamberts een e-mail: albertlamberts@home.nl.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten