De Halte XL - Schepping 2.0 in Arcen

- door Sef Derkx -

Op de dag dat voor het eerst deze zomer de dertig graden werd aangetikt, waren we op de plek waar de tropische warmte werd gemeten. In Arcen dus, in het meest noordelijke puntje van de gemeente Venlo. 

Detail topografische kaart gemeente Venlo met vermelding Avelsberg (gemeente Venlo)

Op de topografische kaart van de gemeente Venlo staat een prachtige toponiem: Avelsberg. Zou het een verbastering zijn van alver, het Limburgse dialectwoord voor kabouter? Ik moet het antwoord schuldig blijven. 

Prentbriefkaart natuur tussen Arcen en Duitse grens (collectie Peter Janssen)

Vanaf de jaren zestig is hier op grote schaal grind en zand gewonnen, grondstoffen voor woningen en wegen. De winning zorgde voor een drastische verandering van het oorspronkelijke landschap. Er ontstonden waterplassen en het gebied kwam een stuk lager te liggen. Het was een apocalyptisch decor. Nadat de afgraving was beëindigd, rijpte het idee om het gebied onder regie terug geven aan de natuur. De groeve werd opgehoogd met de oorspronkelijke deklaag of grond van dezelfde samenstelling. De grindplassen kregen een variabele diepte. Sommige zijn slechts enkele decimeters diep. Eilandjes van boomstronken vormen veilige broedplaatsen voor vogels. De natuur heeft op zeker moment ruim baan gekregen.

Sint-Janskruid (www.wikipedia.nl)


Wilgenroosje/Oleanderröschen (bron: Deutschlands Flora in Abbildungen, Jacob Sturm und Johann Georg Sturm, 1796) 

Het is fascinerend en geruststellend om te zien hoe snel de flora zich ontwikkeld heeft. Het is op verschillende plekken op deze zomerdag één bloemenzee van onder meer kamille, toorts, teunisbloem, klaver, wilgenroosje en sint-janskruid. Daartussen schieten bramen en wilgen op, langs de waterkant zijn stroken met riet en lisdodden. De amateur-botanicus in me kan hier zijn hart ophalen. De flora heeft het schrale land heroverd, de fauna profiteert ervan. De oeverzwaluw broedt hier, net als eenden en ganzen. Als de duisternis invalt, roepen in de plassen kikkers en padden. Karakteristiek voor dit gebied is de rugstreeppad, te herkennen aan de gele streep die vanaf de achterzijde van het lichaam over de rug doorloopt tot bij de ogen. 

Het nieuwe natuurgebied is van ecologisch belang, omdat het de natuurlijke schakel vormt tussen Landgoed de Hamert en Landgoed Arcen. In een enthousiaste bui zou je kunnen zeggen, dat wat zich hier voltrokken heeft de Schepping 2.0 is. Maar pas op, voor je het weet heb je boze dominees op je nek, die 'Schepping 2.0' een godslastering vinden.

Podhouse op Campland (bron: www.campland.nl)

Natuurliefhebbers kunnen in het gebied overnachten. In Campland, zoals het resort heet, staan zogenaamde pod houses. Basic houten huisjes, C2C en mooi gestileerd. De dageraad hier meemaken is een milieuvriendelijk alternatief voor verre vliegreizen naar natuurgebieden elders in de wereld. Het is er ook in Venlo. Hoe zei de dichter Leo Vroman het ook alweer? 

Wie wijs luistert                                                                                  Hoeft niet op reis                                                                                Het paradijs fluistert                                                                          Overal  

Impressie Campland (www.campland.nl)

Her en der op het terrein staan forse blokken bewerkte natuursteen. Stonehenge in Arcen? Nee, de monumentale Fremdkörper zijn afkomstig uit de Maas bij Venlo en boven water gekomen bij het uitdiepen van de rivier. Het zijn fragmenten van pijlers van de eerste Maasbrug, die in 1865 in gebruik is genomen. 

Pijlerfragmenten van de eerste Venlose Maasbrug hebben een tweede leven en dienen onder meer als zitplaats bij de vuurplaats (www.campland.nl)

Brug over de Maas bij Venlo, 1864 (foto's Julius Perger/collectie Limburgs Museum)

Venlo speelde een grote rol in het nationale en internationale treinverkeer, het grensstation was de poort naar Oost-Europa. De Oriënt Express reed bijvoorbeeld over Venlo. De brug was de essentiële schakel. De vorderingen in de bouw waren nationaal nieuws. In 1865 werd de brug in gebruik genomen. Minister-president Thorbecke kwam ervoor naar Venlo. Met de trein, vanuit Den Haag.

Voetgangers en rijtuigen maakten er ook gebruik van. Telkens als een  vervaarlijk sissende stoomtrein in aantocht was, werd de brug vanwege de veiligheid gesloten voor het overige verkeer (dank aan John Janssen).  

Nieuwe Venlosche Courant, 11 november 1865 (gevonden via www.delpher.nl)

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl