- door Sef Derkx -
Vorige week stapten we uit bij bushalte Mgr. Nolensplein. We blijven nog even staan bij het prachtige gebouw, dat in 1889 in gebruik werd genomen als Rijks-HBS.
Katholiek Venlo liep tijdens de bouw bepaald niet weg met de school. De onderwijsinstelling was kort tevoren, toen ze nog aan de Markt lag, geplaagd door twee schandalen. Een atheïstische leraar, die zijn twijfels over het bestaan van God in de klas had besproken, moest in 1883 zijn biezen pakken. Korte tijd later was er sprake van ontucht onder de leerlingen.
Dagblad voor Zuid-Holland en 's Gravenhage, 8 december 1884
De plannen voor nieuwbouw werden met gemor ontvangen. Met name omdat de gemeente werd geacht een substantieel deel bij te dragen aan de bouwkosten. Die waren in totaal begroot op ruim 55.000 gulden. Onder verwijzing naar de deplorabele financiële staat van de stad, kon de gemeentelijke inbreng worden teruggeschroefd tot dertig procent. Het beruchte faillissement van de Woltersbank had velen de stad financieel diep geraakt.
Tijdens de bouw spraken kranten schande van de luxe. De Nieuwe Koerier schamperde over een ‘schoolpaleis’ en vroeg zich af: ‘Had dit wat minder gekund, ten gerieve van de belastingschuldigen?’
De Maas- en Roerbode deed er flinke een schep kritiek bovenop en kapittelde met name de frontgevel op de hoek. Waartoe diende dat prestigieuze balkon? De hardstenen leeuw die de trapgevel bekroonde, leek op een gedresseerde poedel. De gebeeldhouwde engeltjes maakten de indruk verkouden te zijn en de sater boven het balkon leek op een narrenkop. Daar kon de architect, rijksbouwmeester Jacob van Lokhorst, het mee doen.
Een openbare school voor voortgezet onderwijs voor jongens én meisjes, dat moest wel een poel des verderfs zijn. Welke nette Venlose katholiek stuurde zijn kinderen daarheen? Nog geen jaar na de opening werd bekend, dat deken L. van Winkel van zins was een dam op te werpen tegen de goddeloze Rijks-HBS. Er zou een progymnasium op katholieke grondslag komen als veilig alternatief. De zedelijkheid onder de jeugd was daarmee gered.
In de liberale Nieuwe Rotterdamsche Courant werd het afgedaan als een aanslag van de Venlose clerus op de Rijks-HBS. In oktober 1880 ging het progymnasium van start. Veel leerlingen maakten de overgang naar katholiek voortgezet onderwijs. Het zou nog jaren duren voordat de HBS het leerlingenaantal weer zou zien groeien. Tot de zomer van 1977 is hier voortgezet onderwijs gegeven, de laatste jaren onder de vlag van Rijksscholengemeenschap.
Godzijdank is het monument niet gesloopt. Begin jaren negentig zijn er appartementen en kantoren in gerealiseerd. In het voormalige schoolgebouw is nog enige tijd het secretariaat van het Zomerparkfeest gevestigd geweest. De secretaris van de stichting die het festival organiseert, Juliette Pijpers, had er een appartement gehuurd. Erop terugkijkend is haar vooral het exterieur en de centrale hal bijgebleven.
Juliette Pijpers: 'Die heb ik altijd het mooist gevonden. Mijn appartement was zeer ruim en hoog. De verbouwing naar woonruimte is zeker geslaagd. De indeling van mijn appartement heb ik altijd wat killer gevonden. De badkamer was heerlijk, de keuken was functioneel maar had niets bijzonders. Eigenlijk was ze te klein ten opzichte van de woonkamer. De studeerkamer is ingericht als het secretariaat van het Zomerparkfeest. Het was een mooie tijd.'
Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten