Wie was Louis Francken?

- door Gerrit van der Vorst - 

Op vrijdagmiddag 3 december 2021 worden in de Venlose binnenstad struikelstenen onthuld voor 16 Venlose Holocaust-slachtoffers. Voor Louis Francken zal dat gebeuren in de Begijnengang, ter hoogte van zijn voormalige woonadres.

Louis Francken woonde in Huize Groenewold, dat tijdens de bezetting verwoest werd (foto Piet Braem).

Zijn overgrootouders hadden zich al vóór 1820 in Venlo gevestigd en zijn grootouders Abraham Francken (Zons-Dld, 1815) en Carolina Wolff (Venlo, 1818) groeiden hier op. Het echtpaar Francken-Wolff kreeg drie zoons en drie dochters. Zoon Isidor (1857) vestigde zich met zijn Amsterdamse echtgenote Judith Porcelijn (1860) op Hoogstraat 8 in Venlo. Net als zijn vader en een broer was Isidor Francken vleeshouwer of slager van beroep.

De handtekeningen van Isidor Francken en Judith Porcelijn onder de huwelijksakte in 1891.

Advertentie in het Venloosch Nieuwsblad van 10 december 1904 (www.delpher.nl).

Er kwamen vier zoons. Bij het vroege overlijden van Judith Francken-Porcelijn in 1911, op 51-jarige leeftijd, had weduwnaar Isidor Francken de zorg over de minderjarige Abraham 18 jaar, Emmanuel (16), Maurits (11) en Louis (bijna 7). Francken overleefde zijn echtgenote een kleine 24 jaar. Begin 1935 overleed hij, 77 jaar oud, op het nabijgelegen adres Klaasstraat 5, het adres van het gezin Wolff-Goldstein.

Vanaf circa 1910 tot 1934, een jaar voor zijn overlijden, was Isidor Francken sjammes (koster) van de synagoge (Centraal blad voor Israelieten in Nederland van 2 februari 1934, www.delpher.nl).

De graven van Isidor en Judith Francken-Porcelijn op de joodse begraafplaats in Venlo (foto’s www.steinheim-institut.de)

Abraham en Emmanuel Francken vertrokken naar Amsterdam, waar ze met joodse vrouwen trouwden. Hun twee jongere broers bleven in Venlo wonen. Louis, de jongste van de broers, zou ongetrouwd blijven. Maurits trouwde met de katholieke Catharina Maria Wilhelmina Breuer uit Roermond. Door zijn gemengde huwelijk ontkwam hij aan de Holocaust. Zijn broers werden alle drie vermoord.

Abraham Francken (Venlo, 16 januari 1893 - Sobibor, 2 juli 1943).

Op een kind na werden ook hun partners en (klein)kinderen vermoord. Alleen Abrahams’ dochter Judith Francken overleefde. Deze volle nicht van Louis Francken zat met haar echtgenoot ondergedoken in Zeist. Eind januari 1945 werden ze verraden en gearresteerd door Nederlandse handlangers van het Judenreferat IV B 4 in Den Haag. Een uur voordat men kwam, om ze op te halen uit het politiebureau in Zeist, werden zij en acht andere joodse arrestanten op spectaculaire wijze door verzetsmensen bevrijd.

Judith en David Heijmans-Francken vertrokken in de naoorlogse jaren naar Israël (foto Shai Heijmans)

Kleermakersgezel Louis Francken woonde in Huize Groenewold, op Begijnengang 2, één enkele kamer. In Groenewold boden de broeders van Onze Lieve Vrouw van Lourdes kamers aan heren, ouden van dagen en rust- en hulpbehoevenden.

Advertentie van Huize Groenewold in de Nieuwe Venlosche Courant van 30 januari 1937 (www.delpher.nl).

Fragment van een overzicht van woonruimte van joodse Venlonaren (Gemeentearchief Venlo). De inventarisatie werd op 11 maart 1942 door burgemeester Jo Zanders naar de Beauftragte van de Rijkscommissaris voor Limburg gestuurd. Een sinistere voorbode van de deportaties.

Op vrijdag 28 augustus 1942 werden 26 Venlose mannen, vrouwen en kinderen gedeporteerd vanuit Kamp Westerbork. Drie dagen later werden de vrouwen, kinderen en oudere mannen al vermoord in Auschwitz. Onderweg waren Louis Francken en andere mannen uit de trein gehaald en naar werkkampen gebracht. Louis Francken kwam om het leven op of rond 30 april 1943.

Hans Günther Bonn uit de Nieuwstraat overleefde als enige de deportatie van 26 augustus 1942. In 1948 overleed hij echter onverwacht alsnog aan de gevolgen van de doorgemaakte verschrikkingen (foto Rami Noach).

Een joods gezegde luidt dat je pas vergeten bent, als je naam niet meer genoemd wordt. Door de struikelsteen zal Louis Francken in Venlo niet vergeten worden.

Maar, er is vrijwel niets bekend over hem, ondanks zijn diepe Venlose roots, is. Wie was Louis Francken? Een foto en/of nadere informatie zouden welkom zijn.

NB: De legging van de zestien Stolpersteine/Struikelstenen wordt georganiseerd door Venlo Partners en financieel mogelijk gemaakt door Sormac.

Reageren? Stuur Gerrit van der Vorst een e-mail: gp.vandervorst@xs4all.nl.