Een raadselachtig drama in Steyl

- door Gerrit van der Vorst -

Ex-burgemeester Zanders was ontsnapt uit Kamp Steyl. Blijkbaar kende bewaking in die tijd zwakke plekken, want Jo Zanders was bepaald niet de enige die wist te ontkomen. In verband daarmee ontvouwde zich op woensdag 23 januari 1946 in Steyl een merkwaardige geschiedenis die uitmondde in een drama.

De sensationele koppen boven het verslag in het Dagblad voor Noord-Limburg van 24 januari 1946.

Het begon allemaal met een bezoek van een jonge reiziger in vulpennen aan Venlo. Aldaar vernam de man van de ontsnappingen uit Kamp Steyl. Hij liep meteen naar het politiebureau, waar hij vertelde dat hij een aantal voortvluchtigen zou kunnen arresteren.

Het politiebureau in de Lohofstraat anno 1947.

Nadat men hem als een fantast buiten de deur had gezet, liep de man naar het plaatselijke bureau OVW (oorlogsvrijwilligers). Daar nam men hem wel serieus en Kamp Steyl werd gebeld. Het kamp stuurde een korporaal met een auto en OVW gaf een spoorwegman mee, die als onbezoldigd rijksveldwachter, arrestaties zou mogen verrichten.

In veel steden was een aanmeldingsbureau OVW gevestigd (De Volkskrant van 24 mei 1946, www.delpher.nl).

De reiziger gaf de chauffeur vervolgens opdracht om eerste even naar de krant te rijden.

‘Het was circa 3.30 uur. Het gewone leven van alledag op het Venloos redactiebureau. Copy wordt geschreven, bewerkt, correspondentie afgewerkt, zetproeven gecorrigeerd. Mensen, die in- en uitlopen en dan is er een, die plotseling de bijzondere aandacht heeft.

“Ik moet een verslaggever hebben en een goede, de beste die er is!”

Een man van middelmatig postuur, gekleed in een grijze overjas, met een paar donkere ogen, die fel priemen onder een groene hoed, staat druk te gesticuleren met zijn glacé handschoenen.’

Sceptisch werd er naar de bezoeker gekeken. Wat moest die man? Uiteindelijk wees de hoofdredacteur een jonge journalist aan. De man met de groene hoed vroeg of de anderen een revolver hadden. Volgens de korporaal-chauffeur zouden ze in Kamp Steyl wel wapens krijgen. Daar aangekomen, vroeg de onbekende man de commandant te spreken en wilde hij alle gevangenen in de ogen zien, om daaruit zijn conclusies te trekken. Kampcommandant Baer Weekers bevond zich echter bij dokter Verstegen in Steyl. In de wachtkamer van de dokter liep het gesprek tussen de reiziger en de kampcommandant meteen finaal uit de hand.

Fragment uit het verslag in het Dagblad voor Noord-Limburg van 24 januari 1946.

Nadat kampcommandant Weekers een revolver trok – ‘Handen omhoog’ – leek het geval met een sisser af te lopen. Helaas klemde de deur, waardoor de commandant zijn opponent even uit het oog verloor. Die wierp zich meteen op hem en vechtend rolden beide mannen door de gang. De korporaal kwam op het rumoer af en wilde meteen schieten, maar de dokter pakte hem bij zijn arm. Toen de reiziger riep: ‘Vrienden schiet hem neer!’, doelende op de commandant, rukte de korporaal zich echter los. Samen met de journalist probeerde hij de onbekende te kalmeren. Maar de commandant dacht dat beiden in het complot zat en richtte zijn revolver naar hen. De onbekende was volkomen door het dolle heen en de korporaal schoot de ongewapende man neer. Een aalmoezenier, die toevallig binnenkwam, kon het stervende slachtoffer nog van het Heilig Oliesel voorzien. Bij onderzoek bleek het slachtoffer de 25-jarige Jacques Theodoor (Jac) Beurskens te zijn, uit Ell bij Thorn.

Jac. Beurskens.

Ell bij Thorn op de kaart van Limburg (Wikipedia).

Hij was vroeger bij de Gezagstroepen in Venlo geweest, maar was na zijn vertrek uit de dienst steeds meer tekenen van geestelijke problemen laten zien. Hij had gemeend bijzondere hypnotische gaven te hebben en had zich voorgesteld de gevangenen in Steyl te hypnotiseren. Aldus zou hij gegevens hebben kunnen verzamelen, waarmee Jo Zanders en andere ontvluchte personen weer gearresteerd zouden kunnen worden.

Het neerschieten van een ongewapende jongeman in geestelijke nood was een drama dat te voorkomen was geweest. Het paste in de geest van de tijd, zowel dat het kon gebeuren als dat er weinig aandacht aan geschonken werd.

Achterzijde van het bidprentje van Jac. Beurskens.

Reageren? Stuur een e-mail naar Gerrit van der Vorst: gp.vandervorst@xs4all.nl.