Van nul tot nu van woensdag 14 juli 2021 - Over een geschiedschrijver van Venlo

- door Albert Lamberts -  

Venlo mag best trots zijn op een groot aantal stadgenoten, die in de voorbije eeuwen in en buiten de stad hun sporen verdienden, ja zelfs naam maakten. Enkelen zelfs internationaal. Prof. Dr. Gelissen is hier al eens aan bod gekomen, over Prof. Dr. Willem Nolens komen we nog te spreken, evenals over Lodewijk van der Grinten, de grondlegger van Océ, dat enkele jaren geleden opging in Canon. Puteanus, Goltzius, Jan van Cleef, jeetje, dat zijn toch mensen van nationale en internationale allure. En zo zijn er nog wel meer. Maar er zijn ook Venlonaren, die vooral binnen de muren vermaardheid verwierven. Een van hen is ongetwijfeld Lambert Keuller.

 

Wie? Lambert Keuller, voluit Lambert Josef Eduard Keuller, op 14 oktober 1813 geboren als zoon van Joseph Keuller, kantonrechter in Venlo en van Anna Sibilla Janknecht. De familie Keuller had, zoals zo vele in de grensstreek, Duitse wortels. Al in 1496 was ene Clemens Keuller eigenaar van een wapensmidse in Solingen a.d. Ruhr. In 1738 vestigde zich Petrus Keuller in Venlo. Lambert was een rechte nakomeling van deze Petrus. En Lambert dankt zijn bekendheid in Venlo het meest aan een boek: Geschiedenis en beschrijving van Venloo.  Dit omvangrijk werk van ruim 370 pagina’s werd op 1 september 1843, bij de herdenking van vijfhonderd jaar stadsrechten, uitgegeven.

Oud-archivaris van Venlo, Wim Hendriks, wijdde in 1953 in een plaatselijk blaadje een uitvoerig artikel aan Lambert Keuller, die behalve notaris en verdienstelijk schrijver ook bestuurslid was van de plaatselijke harmonie, die in 1822 werd opgericht en toen de naam Turksche Harmonie kreeg. (Dit oudste muziekgezelschap van Venlo, thans Koninklijk Philharmonisch Gezelschap geheten, viert dus volgend jaar zijn tweede eeuwfeest). In het artikel was Hendriks bepaald kritisch over Keullers werk. Keuller, zo schreef Hendriks, verhaalt de voor- en vroeghistorie tot aan de verheffing van Venlo tot stad in 1343 op slechts 14 bladzijde (sic).  Met zeven mijls laarzen stapt hij door de eeuwen.

Bovendien, aldus Hendriks, was Keullers werk in hoofdzaak een geschiedenis van oorlogen en belegeringen, van staatkundige toestanden, e.d. Een beschrijving van vele andere aspecten als handel, onderwijs, bestuur, zeden en gewoonten ontbraken, aldus plaatste Hendriks zijn kanttekeningen.

Ter verontschuldiging, gelukkig zouden we willen zeggen, schreef Hendriks, dat Keuller natuurlijk lang niet die mogelijkheden had om onderzoek te doen, over minder hulpbronnen kon beschikken dan ruim een eeuw later en dat hij niet kon steunen op archeologisch onderzoek. 

Maar Keullers werk maakte na verschijnen indruk, niet alleen in zijn vaderstad. Het werk werd ook buiten de stadsmuren - die bestonden toen nog – alom met waardering ontvangen. Negen jaar na het verschijnen van Geschiedenis en beschrijving van Venloo werd de Venlose schrijver in 1852 het eervolle lidmaatschap van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde verleend. Hij werd met open armen ontvangen bij diverse geschiedkundige genootschappen,werd benoemd tot corresponderend lid van de Koninklijke Maatschappij van Schone Kunsten en Letteren in Gent en hij werd lid van de Historische Verein für den Niederrhein en van de Historische Verein für Geldern und Umgegend.   

Toen Keuller op slechts 50-jarige leeftijd in 1864 overleed – hij liet vrouw en zeven kinderen achter – was de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, die beschrijvingen van steden en dorpen zeer stimuleerde, een en al lof over de Venlonaar: … roem mag dragen, behoort ook eene van Venlo, die wij aan de welversneden pen van ons in Mei 1864 aan ons ontrukt medelid Keuller te danken hebben. Te regt verdiende deze eenvoudige geletterde indertijd zijne benoeming tot lid onzer Maatschappij.

Aan het einde van zijn artikel wordt Hendriks wat coulanter: (Keuller) … heeft een uiterst verdienstvol werk geleverd. Zijn werk betekende een belangrijke aanwinst voor de vaderlandsche letterkunde.

Nu is ook duidelijk, waarom Venlo een Keullerstraat heeft. Sinds 1928. Het is een verbindingstraatje tussen Lohofstraat en de Deken van Oppensingel.

Reageren? Stuur een e-mail naar Albert Lamberts: albertlamberts@home.nl.