John S. Sonnen was in maart 1945 in Venlo gestationeerd

- door Sef Derkx -

Kaldenkerkerweg Venlo, donderdag 1 maart 1945: de bevrijding, waarnaar zo lang werd uitgekeken, begint (collectie Gemeentearchief Venlo)

Op donderdag 1 maart 1945 rolden Amerikaanse tanks en andere legervoertuigen over de Kaldenkerkerweg richting centrum. In de aangrijpende oorlogskroniek Die Swaere Noodt van Martien Blondel, pseudoniem voor Gijs Bertels, lezen we over deze historische gebeurtenis het volgende: 

'Tegen vier uur in de namiddag was er een gejoel in de verte en een opgewonden geren in één richting. Ongelooflijk, ondenkbaar, niet te verwerken: de Amerikanen zijn in de stad, wordt er geroepen. Een grap? Onder de bomen van de Kaldenkerkerweg, aan de ingang van het Sperrgebiet, staan zware tanks. Brede negerkoppen kijken tussen de pantserplaten naar buiten, terughoudend. Kunnen zij weten dat dit korstje grond Nederlands gebied is? Op sommige tanks staat een kruisbeeld voor op. De infanterie maakt zich los vanachter de stalen buffels en glijdt op rubberzolen de stad in. De bordjes ‘Achtung Minen’ staan nog bij de Duitse versperringen. Dit is een volkomen overrompeling.' 

Dat de Amerikanen vanuit Duitsland de stad bevrijdden, was voor velen een grote verrassing. Bijna iedereen had er rekening mee gehouden dat de geallieerden, die op 3 december 1944 Blerick hadden de Maas zouden oversteken. De tegenstand van de bezetter - ongeveer tweehonderd infanteristen in de leeftijd van zestien tot achttien jaar – was niet groot. Een anonieme ooggetuige heeft het over ‘sjofele opgeschoten jongens, die voor een mitrailleurstoot sidderden'. 

Op vrijdag 2 maart 1945 werden Tegelen, Belfeld en de omgeving van het Sint-Josephziekenhuis aan de Hogeweg en 't Ven door de Amerikanen gezuiverd van de vijand. Een dag later waren Velden, Lomm en Arcen aan de beurt. Voor zover bekend zijn er geen doden gevallen onder de Amerikaanse soldaten.

   

Omslag 'Die Swaere Noodt' (1ste druk) en portretfoto auteur Gijs Bertels 

Het 784ste tankbataljon van het Amerikaanse leger dat Venlo bevrijdde, was op 1 april 1943 geformeerd in Camp Claiborne in de staat Louisiana. In november 1944 ging het scheep met als bestemming Engeland, in de kerstnacht werd de oversteek naar Frankrijk gemaakt. Op Oudejaarsdag 1944 werd het tankbataljon ingezet in de strijd langs de rivier de Roer. Op 27 februari 1945 namen de Amerikanen het stadje Wassenberg in Duitsland in. Van daaruit trok men op in noordelijke richting om via Kaldenkerken Venlo te bereiken. Een groot deel van de manschappen bestond uit ‘African Americans’ - donkere jongemannen dus. 

George C. Dalia, een boom van een kerel, voerde het commando. In de verhalen die ik gisteren hoorde van ooggetuigen, werd één anekdote bij herhaling verteld. Voor de Venlose oorlogskinderen was de bevrijding een eerste kennismaking met donkere mannen. Met, zoals toen nog werd gezegd, negers. Voor velen was dit een hele openbaring.

   

Lt. Colonel George Dalia en Afro-Amerikaanse militairen van het 784ste tankbataljon      

In het archief van de Minnesota Historical Society worden de tientallen brieven bewaard die John S. Sonnen en zijn vrouw Georgiana elkaar schreven tijdens de Tweede Wereldoorlog. John was begin maart 1945 in Venlo gelegerd, dichtbij de grens. Overdag zat hij achter de radar om het vijandelijke luchtverkeer te volgen. Bij een gastvrij Venloos tuindersgezin had hij onderdak gevonden. Hij sliep, samen met enkele andere Amerikaanse militairen, op de grond in een opslagruimte, dichtbij de waskeuken waar een waterpomp was. 

In een brief van 18 maart 1945 schrijft hij aan zijn vrouw dat hij enkele nachten eerder wakker was geworden door gestommel. De zoon des huizes was koortsachtig water aan het pompen. 

'De oude heer zwaaide met twee vingers in de lucht. Met zijn andere hand hield hij een olielamp vast. Ik gaf hen mijn zaklantaarn, waarvoor ze me dankbaar waren. Even later waren ze terug om nog meer water te halen.' 

Sonnen kreeg de reden van de nachtelijke commotie te horen. De vrouw van de zoon had het leven geschonken aan een tweeling. 

'Schatje,  je had ze zelf eens moeten zien! De tweeling vulde het smalle wiegje, bedoeld voor een baby, compleet. We waren allemaal blij en hebben voor de jonge moeder pap en bouillon gemaakt.'

 

John S. Sonnen en Georgiana Sonnen met zoon

Het Gemeentearchief is vanwege corona gesloten, dus we kunnen het daar niet nazoeken. Vandaar de vraag op deze plek: wie kent de tweeling die in maart 1945 in Venlo is geboren?

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.