De Halte XXL van woensdag 29 december 2021 - Memoriekruis

 - door Sef Derkx/foto's particuliere collectie en Google  - 

We wandelen van de Ravenvennen en Witte Berg naar Lomm. Het is de eerste dag van de astronomische winter. De zon schijnt aan een strakblauwe hemel en de kou bijt in het gezicht. Voordat we de bus nemen bij halte De Voort, gaan we op zoek naar een hardstenen kruis. Een memoriekruis met een monumentale status, dat herinnert aan de dood van schepen Jacob Walraven in 1633. Het moet hier ergens staan. Met enige moeite vinden we het. Het blijft onopgemerkt voor de honderden mensen die hier dagelijks met de auto voorbijkomen. 

Zelfs gehaaste fietsers zullen het over het hoofd zien omdat het opgaat in zijn omgeving. Het kruis is van grijze Naamse steen met bovenin een spitse punt. De tekst die erin gebeiteld is, luidt als volgt: IHS A^o  1633. Den 13 april is hyr verdroncken Jacop Walraven. Got trost die Siel. De afkorting IHS betekent Iesus hominum salvator. 

Het is Latijn voor: Jezus, redder van de mensheid. We willen best geloven dat Jezus de redder van de mensheid is, maar voor Jacob Walraven ging het desondanks gruwelijk mis op woensdag 13 april 1633. Er zijn geen schriftelijke bronnen over wat hem overkomen is. Wel is er een met raadsels omgeven volksverhaal, dat van generatie op generatie werd overgeleverd. We steken van wal.

Jacob is op die voorjaarsdag in 1633 te paard naar Venlo gegaan, waar markt is. Op zeker moment keert het paard terug op het erf van de hoeve van het gezin Walraven. Het paard dus, maar niet de berijder. Er wordt alarm geslagen. De familie is hevig ongerust en trommelt buurtbewoners op om te helpen met zoeken. Plots klinken er kreten van afschuw. Jacob is teruggevonden, hij is verdronken in een vennetje. De omstandigheden zijn verdacht. Hij ligt met alleen zijn hoofd in het water. Zijn beurs met geld zit in de voederzak van het paard. Heeft hij onbekende mensen op zich af zien komen, onraad geroken en uit voorzorg zijn beurs verstopt? Is vermoord of is hij een natuurlijke verdrinkingsdood gestorven? De vragen blijven in 1633 onbeantwoord. 

Een cold case team kan zich er ook niet meer over buigen. Destijds werd een kruis geplaatst op de plek des onheils. Bij de aanleg van de Rijksweg en de tram Venlo-Nijmegen is het enkele meters verplaatst. In een genealogie op internet wordt de verwantschap uitgetekend tussen de ongelukkige Jacob en de familie Beeker uit Velden. Dus dachten we meteen aan dialectzanger Peter Beeker. Wellicht dat hij, geïnspireerd door deze tragische geschiedenis van zijn voorvader, een schrille murder song kan schrijven.

Reactie maandag 10 januari 2022: 

Beste Sef Derkx,

Met belangstelling heb ik uw artikel gelezen over het memoriekruis aan de Rijksweg in de Voort over de dood van Jacobus Walraven in 1633.

Mijn vader Twan Verbeek geb. in 1921 in Velden, heeft dit kruis samen met zijn broer Coen Verbeek onderhouden.

Hij heeft uitgebreid genealogisch onderzoek gedaan naar de familie Verbeek en dit ook in een boek (De geschiedenis van de familie Verbeek
1600-2000) uitgegeven in 2000. Hij heeft ook onderzoek gedaan naar dit kruis en dit op blz 12 van zijn boek beschreven zoals vermeld in uw artikel.  Op blz 11 vermeldt hij wat bekend is over de stamboom van deze Jacobus Walraven, wat ook de oudst bekende voorvader is van onze familie. Een van zijn kinderen Joannes Walrami (de naam is reeds
veranderd) trouwt met Anna op gen Beek. Een van de kinderen van dit echtpaar is Jacobus op gen Beeck ( de naam is dan veranderd), welke dan weer een voorvader is van de familie Verbeek. De naam op gen Beek, op gen Beeck, aan gen Beeck wordt uiteindelijk Verbeek. Dit zag je in die tijd vaak: de naam van een familie veranderde geregeld en was ook afhankelijk van de plaats, waar je woonde. Beekerhof is ook zo'n plaats, waar afstammelingen van onze familie gewoond hebben. De precieze connectie tussen de familie Verbeek en de familie Beeker is mij nog niet helemaal duidelijk, maar is er zeker. Het zou interessant zijn om dit samen met de familie Beeker uit te zoeken.......

Mocht er interesse bij de familie Beeker zijn, zou ik graag de door mijn vader verzamelde genealogische gegevens uit zijn boek ter beschikking stellen.

Mijn vader, die in 2010 gestorven is heeft trouwens dezelfde inscriptie op zijn grafsteen als Jacobus Walraven nl. "Got trost die Siel" en ligt op het nieuwe kerkhof in Velden begraven.

Vriendelijke groet,

Els Wilmer-Verbeek

   

 Reageren? Stuur Sef Derkx een a-mail; floddergats@xs4all.nl.