Lezing 'In de lettergreep van Velden' op vrijdag 7 oktober

Lezing door Sef Derkx over Schandelo, de foto’s van Hadje Vosbeek en het oorlogsdagboek van Leo Breuren

Bibliotheek Velden in De Vilgaard op vrijdag 7 oktober a.s. om circa 14.30 uur.

Het gezin Aerdts, begin jaren '50 (met dank aan Anne-Mieke Geurts, kleindochter van Maos Piet en tante Truu)

Sef Derkx is Venlonaar tot in het merg van zijn botten, maar hij kent een ondoofbare liefde voor Schandelo. Het is het filiaal van het aards paradijs uit zijn jeugd. Hij woonde zowaar een poos in ‘t Schelleshoès op de splitsing met de lange bomenlaan van de Schandeloseweg. Enkele jaren voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, werd zijn vader als reservist gemobiliseerd, ingedeeld bij de grenswacht en gestationeerd in Schandelo. 

Grenswacht bij Schandelo, rechts in cirkel Wiel Canjels en Willy Derkx, kaartvrienden van café De Witte, 1939 (collectie Sef Derkx) 

Met de familie Aerdts ontstond een vriendschapsband, die decennia stand heeft gehouden. Augustus was vroeger de vakantiemaand voor de schooljeugd. Echt op reis gaan, bestond tot in de jaren vijftig niet. Op de fiets vanuit Venlo naar de boerderij van het gezin van Maos Piet in Schandelo, was een hele belevenis. Het was er zó anders dan in Venlo. Mooi om herinneringen op te halen aan dit buurtschap en haar markante bewoners. 

Aardenhof, de boerderij van het gezin Aerdts, begin jaren '50 (met dank aan Anne-Mieke Geurts, kleindochter van Maos Piet en tante Truu)

Misschien is er ook wel een verband met het tweede deel van de lezing over de fotografische nalatenschap van Hadje Vosbeek. Enkele jaren geleden werd Sef Derkx op een zaterdagmorgen gebeld en gevraagd om naar de woning te komen van Had Vosbeek in Velden. 

Had Vosbeek gefotografeerd tijdens Gekke Maondig (met dank aan Pieter Duijf)

Het huisje van Had Vosbeek (met dank aan Pieter Duif)

Het pand stond op de nominatie om gesloopt te worden. Zo gevraagd, zo gedaan. Verspreid over verschillende vertrekken lagen op de vloer honderden foto’s, vaak vervuild, kromgetrokken of door vocht aangetast. De afdrukken zijn zorgvuldig gereinigd en geplet. Van een oud-collega van het Limburg Museum uit Velden, tevens aangetrouwd familielid, hoorde Sef Derkx dat Had inderdaad fotograferen als grote hobby had. De geraapte foto’s dateren vanaf de jaren vijftig tot en zeventig. 

Drie foto's van Had Vosbeek waarvan de personen en locaties onbekend zijn (collectie Sef Derkx)

Enkele zijn gelokaliseerd, de meeste echter niet. Misschien dat er ook foto’s bij zitten van Schandelo. Hoe het ook zij, tijdens de lezing wordt een representatieve selectie vertoond uit de foto’s van Had Vosbeek.

Foto Ellen Tax gemaakt op begraafplaats Velden, 2022

Maar de lezing begint met aandacht voor priester-schrijver Leo oftewel Lei Brueren uit Velden. Als geen ander kende hij de troostende kracht van het woord. In het geloof en de dagelijkse omgang met mensen vond hij de inspiratie voor een nooit aflatende stroom van preken, gedichten, columns, toespraken en in memoriams. De Tweede Wereldoorlog is voor zijn generatie een waterscheiding in de tijd. Vijf jaren van onvoorstelbaar leed, verwoesting en barbarij. Leo Brueren heeft de oorlog aan den lijve ondervonden. De diepdonkere periode heeft hem gevormd. Van september 1944 tot augustus 1945 houdt hij een dagboek bij. Het is een halve eeuw na de bevrijding verschenen. Het zijn indrukwekkende impressies, heet van de naald. Als kroniekschrijver is Brueren op zijn allerbest.

De lezing is gratis toegankelijk.