- door Albert Lamberts -
Op 2 en 3 maart 1945 voltooiden de Amerikanen de bevrijding van Venlo. Zij ontmoetten nauwelijks nog tegenstand. Slechts hier en daar dacht een Duitse soldaat nog aan verzet, maar dat idee liet hij weldra varen. De meeste Duitse soldaten waren tussen de 16 en 18 jaar: leden van de Hitlerjugend. Met de handen boven hun jonge hoofden, soms zwaaiend met een witte doek, gaven zij zich over. Ook voor hen was, gelukkig, de oorlog voorbij.
Verwoesting in Venlo. Het Romerhuis staat beschadigd nog overeind (collectie Albert Lamberts)
Harrie van Boom en Gijs Bertels gidsten de Amerikanen door Venlo. Van Boom vertelde veertig na de bevrijding zijn verhaal. (In vorige afleveringen is hij al aan het woord geweest. Vandaag citeer ik hem opnieuw). De Amerikanen doorzochten de huizen, sloegen met de kolven van hun geweren deuren in: German in house? Alles ging goed. Op de Gasthuisstraat, de Markt, de Lomstraat was niets, maar toen het zo akelig stil bleef kregen we toch een unheimisch Gefühl. Het voorgevoel bleek profetisch. Van Boom: Toen we op de Geldersepoort kwamen begon plotseling het schieten. Naast me werd een Amerikaan in een been geraakt en een andere Amerikaan trok me achterover in de goot. De Amerikanen gingen niet verder. Via de Lomstraat en het Maasschriksel trok een deel van de groep in een omtrekkende beweging naar Hotel Deckers aan het Nolensplein.
Lang verhaal kort maken: de bevrijders trokken naar de noordrand van de stad en daar werden we opeens met mortieren beschoten. Niet lang echter, want de Duitsers trokken zich terug naar het Popegebouw (toen aan de Deken van Oppensingel), hun laatste hoofdkwartier in Venlo. Wij gingen ook richting Pope en werden nog eens onder vuur genomen. Toen bleek al weldra, dat er toch nog veel Duitsers waren, want Van Boom vertelde later, dat er zich al snel diverse groepen overgaven. Angstig klonk het: Sie werden uns doch nicht erschiessen en Wann werden wir erschossen? Werkelijk, ze huilden en dachten dat hun laatste uur geslagen had.
Van Boom en de Amerikanen keerden met zo’n twintig gevangenen terug naar Hotel Wilhelmina, destijds Hotel Ensink. Gijs Bertels schreef later in zijn befaamde boek Die Swaere Noodt, dagboek uit de frontstad dat er in totaal nog zo’n tweehonderd infanteristen van tussen de 16 en 18 jaar in Venlo waren en onder bevel stonden van de Ortskommandant, die de stad echter al was ontvlucht. Aanvankelijk trouwens mocht de familie Van Boom blijven wonen in de villa aan de Burg. Van Rijnsingel, omdat Van Booms moeder van Duitse origine was. Maar al spoedig nam de bezetter ook Van Booms villa in beslag. Harrie van Boom vond in de Spoorstraat onderdak in het huis van Van Wylick en tot zijn verrassing trof hij daar kaarten en tekeningen aan, die hij meenam.
Later bleek dat de kaarten exact aangaven waar er mijnen waren gelegd. Met behulp van die kaarten hebben manschappen van het Tweede Britse leger naderhand de projectielen onschadelijk gemaakt. Wie was gebleven en wie terugkwam stak de handen uit de mouwen. De Maas- en Roerbode schreef op 5 maart 1945: Venlo’s geestkracht ongeschokt; een voorbeeld voor anderen. De journalist van de in Roermond uitgebrachte krant was poolshoogte gaan nemen in de plaatsen direct ten noorden van Roermond. Over de Rijksweg via Swalmen, Beesel, Reuver, Steyl en Tegelen naar Venlo. Overal opgeblazen kerktorens, glas- en dakschade en vooral in Beesel alles vernield. We zijn Tegelen voorbij en zien op den westoever van de Maas de wrakstukken van Blerick (duidelijker is het haast niet te zeggen) afsteken tegen en dichtbewolkten hemel. Het is als wil het ons reeds voorbereiden op wat wij over enkele minuten te aanschouwen zullen krijgen. Want al hadden wij de laatste weken reeds veel over het zoo zwaar geteisterde Venlo vernomen, wat wij er thans met eigen oogen aanschouwen gaat elke beschrijving te boven. En wij zeggen niet te veel als wij beweren dat deze Limburgsche stad aan de Maas naar verhouding zwaarder getroffen is dan haar grootere zuster bij de monding van deze rivier in Mei 1940, en dat alleen hij die Rotterdam na het bombardement aanschouwd heeft, in staat is om zich eenigszins een beeld te vormen van Venlo, zooals het er thans uitziet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten