(door Sef Derkx)
We fietsen over de Groote Heide. Vanaf 1941 was hier een groot militair vliegveld van de bezetter, Fliegerhorst Venlo-Herongen. Na de bevrijding werd het enkele maanden gebruikt door de Amerikaanse bevrijders. Nu stijgen en dalen er de ranke en fragiele toestellen van de Venlo Eindhoven ZweefvliegClub. Nee, het is geen slordige typefout, zo schrijf je het: ZweefvliegClub, zonder spatie.
In onze jeugd stonden langs het pad Sherman-tanks. Het was oorlogsspeelgoed op ware grootte, in onze kinderlijke verbeelding verdedigden we Nederland tegen de opnieuw invallende Duitsers. Met meer succes dan op 10 mei 1940. Van Marcel Hogenhuis, dé Fliegerhorst-autoriteit, vernemen we dat de tanks tot eind jaren zestig zijn blijven staan op de Groote Heide, achter de zogenaamde Duitse hangaar die in 1970 is gesloopt is. De tanks zijn niet in 1945 door de Amerikanen achtergelaten. Wanneer ze er precies neergezet zijn, is niet meer te achterhalen.
Anno nu wandelt Venlo over de Groote Heide met honden, rent hard of puft ervan van uit en skeelert met gezwinde spoed. Vier tieners bekwamen zich in streetdance moves. Een natuurfotograaf met een kingsize camera spiedt tussen het groen naar bijzondere vogels. Hij hoort ze wel, maar ziet ze niet. De brem bloeit in een uitbundig geel. Niets herinnert op deze frisse IJsheiligendag aan oorlog. Integendeel, iedereen groet vriendelijk en lijkt verheugd om buiten te kunnen zijn.
Herinnert niets aan de oorlog? Jawel, we zijn op weg naar een bijzonder maar nogal onbekend oorlogsmonument. Het ligt op de plek waar Nederland en Duitsland elkaar kopjes geven, om het zo maar eens te zeggen. Het Mahnmal der Stille - wat is Duits vaak een prachtige taal - is pal op de grens gesitueerd.
In het oorlogsmonument zij drie elementen verenigd, leren we van Marcel Hogenhuis: 'Twee muren met tweetalige infopanelen informeren bezoekers over de geschiedenis van vliegveld Venlo. De zuil met de inscriptie Wij gedenken/Wir erinnern herinnert aan de slachtoffers. De twee betonnen zitbanken zijn een uitnodiging aan passanten om tot dialoog te komen over deze geschiedenis.'
Een deel van het monument ligt op Nederlands grondgebied, een deel op Duits. Ertussen is een rij klinkers, die aangeeft waar de landsgrens loopt. Nog altijd laait een discussie op, wanneer iemand oppert om Duitsers aanwezig te laten zijn bij de Dodenherdenking op 4 mei. Het ligt erg gevoelig, want het is ónze Dodenherdenking. Het monument op de Groote Heide herdenkt Engelse, Amerikaanse en Duitse militairen en burgers en dwangarbeiders uit verschillende Europese landen. Het dus letterlijk en figuurlijk een grensoverschrijdende gedenkplaats.
Enkele dagen geleden is er door iemand een bosje bloemen neergelegd, met linten in de kleuren van de vlaggen van de buurlanden. Door een nabestaande? Bovenop de gedenkzuil heeft iemand een tafelklokje gezet, de tijd staat stil.
We hebben nog genoeg lucht in de longen en banden, dus fietsen we door naar de Rundbooghangar aan de oostelijke rand van de voormalige Fliegerhorst. Je komt er via een bospad vanaf de Halbmondweg. Staande onder de bogen, voel je de geschiedenis op je drukken. De booghangaar is wat betreft constructie uitzonderlijk. De prefab betonnen spanten zijn aan weerszijden verankerd in een zwaar fundament. Om ze naar deze plek te transporteren en ze te plaatsen heeft veel energie en geld gekost. Vermoedelijk is deze hangaar een protype geweest. Toen een Duits Sprengkommando in september en oktober 1944 de gebouwen van Fliegerhorst opblies, is deze solide constructie door zijn eigen gewicht blijven staan. Geluukig, want een indrukwekkender Mahnmal vind je in onze omgeving niet.
Detail booghangaar (foto Marcel Hectors Dicolore)
Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten