Kees Smit en de rainbow kick - Herinneringen aan Ajax in De Kraal

- door Gerrit van der Vorst -  

Kees Smit (Haarlem, 25 februari 1940) speelde drie maal met Ajax in De Kraal. De laatste keer op zaterdag 21 april 1962, toen Victor Janssen de wedstrijd besliste met 1 van de 2 goals die hij ooit voor VVV maakte. Een andere herinnering aan die wedstrijd is dat VVV-keeper Frans Swinkels met een magistrale safe een klein zwart keffertje ving, waarvoor de wedstrijd stilgelegd was. Een dik jaar eerder, op zondag 15 januari 1961, hadden de VVV-supporters bij de (eind)stand 2-0 voor VVV in een pre-Carnavalsstemming gezongen: ‘Och, waas Ajax maar beej mooder thoesgebleve.’ Ja, dat waren nog eens tijden.

Ajax-aanvaller Henk Groot schiet op het VVV-doel tijdens de wedstrijd op 15 januari 1961. Harie Steegh komt te laat.

Mij gaat het om de eerste wedstrijd van Kees Smit in De Kraal, op zondag 20 maart 1960. Ajax brak die dag het thuisrecord van VVV, door met 1-2 te winnen. Smit was linksback, een gebruinde macho die niet zozeer door zijn spel indruk op mij maakte, maar vooral door zijn verschijning. Zo wilde ik ook wel de blits maken, liefst op een Kreidler Florett, in plaats van mijn onbeduidende brommertje.

Cornelis Johannes Vincentius Smit als Ajax-speler (Nationaal Archief, Wim van Rossem/Anefo).

In 1964 ging Kees Smit na vijf Ajax-seizoenen voetballen voor FC Zaanstreek. Het was een onafhankelijke persoon die bij Ajax een fikse boete had opgelopen wegens zijn ongeoorloofde deelname aan de Friese Elfstedentocht. En bij FC Zaanstreek kwam Smit (25) in 1966 na een conflict zelfs op non-actief te staan. De bekende Ajacied Ko Prins haalde hem over om een vierjarig contract te tekenen voor de nieuwe club Pittsburgh Phantoms in de VS.

Ko Prins met Pierre Kerkhoffs in 1965 (Nationaal Archief, Anefo).

Avonturiers als Ko Prins, Cees Groot, Theo Laseroms en dus Kees Smit kwamen in weelde terecht: mooie huizen met zwembad, sleeën voor de deur en riante salarissen. ‘Stel je voor’, vertelde Ko Prins opgetogen aan een verslaggever van Het Parool, ‘Ik heb zes verschillende soorten ijs in de frigidaire staan.’ Het land van de onbegrensde mogelijkheden, nietwaar? Prins had ook meteen maar een Chevrolet Camaro van 3.000 dollar gekocht.

Een Chevrolet Camaro-sportwagen uit de periode 1966-1967.

Volgens medespelers was Kees Smit al gauw niet meer van de partij. Phantoms-aanvoerder Ko Prins: ‘In het trainingskamp heeft Kees Smit zich niet aan de voorschriften gestoord. Hij kwam ‘s avonds niet op tijd terug, omdat hij aan de zwier was geweest en hij staat nu niet meer op de spelerslijst.’ Theo Laseroms verklaarde dat Kees Smit naar huis was gestuurd.

Theo ‘de tank’ Laseroms vervolgde later zijn carrière bij Feyenoord, waar hij met Rinus Israëls een gevreesd duo vormde (Nationaal Archief, Jac. De Nijs/Anefo).

De competitie van de ‘wilde’ National Professional Soccer League, begonnen in het voorjaar van 1967, was toen al een flop gebleken. Amerika was nog niet rijp voor voetbal. De doorsnee-Amerikaan had geen flauw benul van voetbal en de hoge toegangsprijzen hielpen ook al niet. Aan het eind van de competitie werd Pittsburgh Phantoms opgedoekt en ging de NPSL op in een nieuwe bond.

Het logo van de National Professional Soccer League 1967 (Wikiwand).

De levenslange KNVB-schorsingen bleken boterzacht. De spelers gingen gewoon weer aan de slag in het Nederlandse betaalde voetbal. Op één na: Kees Smit. Eind december 1970 interviewde Harry Vermeegen hem, bij gelegenheid van een bezoek van Smit aan zijn ouders in Haarlem. Onder de kop ‘De man die bleef’ verscheen het interview in de grote dagbladen. Smit vertelde hoe het een puinhoop was geworden bij de NPSL. Te veel spelers, grote onderlinge irritaties, spelers die niet met geld konden omgaan, onzekerheid over betalingen enzovoorts. Hij was op zoek gegaan naar ander emplooi. Dankzij zijn talenkennis had hij banen gekregen als directeur van een sportschool en voetbalcoach op een universiteit. Nu was hij in de paardenhandel gegaan en tussen de bedrijven door speelde hij American football bij de Pittsburgh Steelers (volgens hem voor 30.000 dollar per seizoen).

‘Billy the Kid even terug’, schreef De Tijd op 28 december 1970 op de voorpagina.

Op zeker moment stelde Vermeegen de vraag: ‘Het schijnt dat je daar ontzettend de playboy hebt uitgehangen?’ Smit: ‘Dat hebben de jongens zeker verteld. Ze waren jaloers omdat ik het best Engels sprak. Overal moest ik het elftal vertegenwoordigen. Ik heb daar heus wel een meisje versierd. Maar laten ze niks over mij zeggen. Anders moet ik zulke vervelende dingen over hen zeggen en dat doe ik liever niet.’

Sportjournalist en programmamaker Harry Vermeegen (Archief Beeld en Geluid).

Tja, zullen lezers denken, maar wat heeft dat nou allemaal ook met Venlo te maken? Dit is wel Floddergatsblog. Oké, terug naar zondag 20 maart 1960. Tijdens de warming up liet Kees Smit een truc zien, die vooral de jonge toeschouwers geweldig imponeerde. Hij stapte over de bal heen, wipte die met zijn hakken iets omhoog en tikte ‘m vervolgens met een boogje over zijn hoofd tot voor zijn voeten. Moeiteloos. Dat hadden we nog nooit gezien. Het leek een volstrekt nutteloze truc, maar die moest en zou ik (13) ook leren!

Eerst nu, begin 2021, lees ik op internet dat de beweging de rainbow kick heet. Een instructie is te vinden op nl.wikihow.com/De-rainbow-kick-leren: ‘De rainbow kick is een snelle voetbaltruc waarmee je indruk kunt maken en wat daarnaast ook nog gebruikt kan worden als aanvalswapen.’

De rainbow kick.

Die instructie was er in 1961 nog niet. Meteen na de wedstrijd begon ik enthousiast te oefenen in de gats achter ons huis aan de voet van de Kaldenkerkerberg. En ik bleef oefenen. ‘Het is niet een gemakkelijke techniek, door de opeenvolgende, snelle voetbewegingen, maar als je het eenmaal hebt geleerd, dan zal je merken dat het alle inspanningen zeker de moeite waard maakt.’ Dat het geen gemakkelijke truc was, heb ik ruimschoots ondervonden, maar niet dat mijn inspanningen de moeite rechtvaardigden. Ik zal niet uitweiden over mijn 60 jaar durende queeste. Hoe het maar niet lukken wilde, ook niet op het strand, toch een ideale ondergrond voor zo’n struikel-act. Hoe mijn echtgenote me vaak uitlachte. Hoe het me eens lukte, toen ze net niet keek. Mijn boodschap in deze blog: ik geef het op.

Kees Smit, waar je ook moge zijn, je wordt bedankt! En fijn dat er in die tijd geen Ronaldinho in De Kraal te zien was.

Ronaldinho (onder meer FC Barcelona) was een geweldige balkunstenaar (Wikipedia).

Reageren? Stuur een e-mail naar Gerrit van der Vorst: gp.vandervorst@xs4all.nl.