Waar in Venlo lag het Kremlin?

 - door Sef Derkx - 

In de stadscolumn 'Aevel', die verschijnt op de website van Omroep Venlo, gaat het dit weekend onder meer over het Kremlin in de binnenstad. Het roept vragen op. Het Kremlin ligt aan het Rode Plein in Moskou, toch? Maar in Venlo? 

Ja dus! Het is blijkbaar voor velen nieuw. We gaan op zoek naar het Kremlin en nemen u daarvoor mee naar hartje stad.

Klaasstraat gefotografeerd vanaf de hoek met de Parade in de richting van de Vleesstraat, eind jaren '40. Links op de rand van de foto is nog een stukje te zien van IJssalon Venezia. Het pand naast dat waar de fietsen voor staan, is het Kremlin. Aan de Klaasstraat was het voorhuis, het Kremlin liep aan de Bartelsplaats door (collectie Piet Braem)

Klaasstraat, op de achtergrond de Parade: oranje pijl is het Kremlin, de blauwe pijl de onderdoorgang naar Bartelsplaats, voor de Tweede Wereldoorlog (collectie Piet Braem) 

Bartelsplaats grenst heden ten dage aan het Dominicanenplein. Voor de Tweede Wereldoorlog was de situatie anders. Het gedeelte van de Keizerstraat tussen Mariaweyde en de Nieuwstraat was een smalle steeg, die tussen twee hoge muren liep. De toegang tot Bartelsplaats vond je aan de Klaasstraat, op de plek waar nu Ex Mode is. In de archieven komen we verschillende benamingen tegen voor de binnenplaats: Ronkensteinsplaats en Janssenplaats. 

Bartelsplaats gefotografeerd vanaf de Klaasstraat. Links het Kremlin, helemaal achterin is het deurtje zichtbaar dat toegang gaf tot de Keizerstraat (collectie Will Sorée)

Wanneer een nieuwe eigenaar de panden aan de gats had gekocht, veranderde de plaats na een tijdje van naam. Bartelsplaats is zo’n anderhalve eeuw geleden in zwang gekomen. De  naamgever, de familie Bartels, zette op deze plek in hartje stad hun bestaande handel in koloniale waren en vis voort. 

Keizerstraat, de muur links is de afscheiding met de Bartelsplaats (collectie Piet Braem) 

Kunstenares Anna Berendsen (1936) kwam in haar jeugd op de Bartelsplaats. Het was een vertrouwd plekje: “Mijn grootouders van moederskant waren de Bartels van de Bartelsplaats. De koffie en koloniale waren kwamen er in grote kisten en balen aan. Ze werden omgepakt en in kleinere hoeveelheden en geleverd aan winkeliers in Venlo en omgeving. In de opslagruimten was het altijd schemerdonker. 

Het kantoor van de boekhouder was boven. Op de binnenplaats was het een komen en gaan van leveranciers en afnemers met handkarren en transportfietsen. De geur van koffiebonen en specerijen die in het pand hing, staat me nog altijd bij. Er is nog een herinnering. De opslagloods werd vroeger in de volksmond ‘Het Kremlin’ genoemd.” 

De Bartelsplaats is getransformeerd van een onbeduidende parkeerplaats tot een sfeervol pleintje. Anna Berendsen heeft de historie van de plek voelbaar en zichtbaar gemaakt. Zie het bericht erover op de website van Omroep Venlo: https://omroepvenlo.nl/nieuws/artikel/37753668/koffiebonenkunst-op-bartelsplaats.

Het bekende café Bonaparte draagt nu de naam De Keizerin. Vorig jaar december zijn in de zijgevel aan de Bartelsplaats nieuwe deuren geplaatst. Wanneer de pandemie is geluwd en het weer het toelaat komt er op de Bartelsplaats een terras. 

Bartelsplaats gefotografeerd in de richting van de Klaasstraat, rechts het Kremlin (collectie Peter Vostermans)

Bartelsplaats, schilderij van H. Coenen (particuliere collectie)

Koffiebonen van Anna Berendsen op de Bartelsplaats (foto van de website van de Jacques en Ellen Scheuten Foundation)

Detail stadsplattegrond bewerkt door Will Sorée (met dank aan Will Sorée)

Bartelsplaats, zijgevel café De Keizerin met nieuwe deuren, december 2020 (foto van Facebook De Keizerin)

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.