- door Sef Derkx -
De heer in de bus naar Arcen die ons aanspreekt, uit zijn zorgen over het contrast in de temperatuur van afgelopen tijd. Het hangt samen met de klimaatveranderingen, waaraan wij als mensen debet zijn. Schrijf daar maar eens over, zegt hij gebiedend. Bij dezen. Edmond Staal van Het Limburgs Landschap wacht op ons bij de halte Koestraat.
Doel van onze expeditie is een bijzonder landschapsmonument. Het is een van de oudst bewaard gebleven doolhoven van Europa, bovendien een van de grootste. In 2014 werd het vanuit een vliegtuig met laserlicht gevonden. Met die opsporingsmethode kan door een bladerdek heen de bodem worden afgetast, waarmee kleine reliëfverschillen in het bos zichtbaar worden.
Hoogteverschillen van enkele decimeters zijn al te zien. Een computer bewerkt de gegevens en het resultaat is een verbluffend gedetailleerde laserfoto in verschillende tinten groen, geel en rood. Uit nadere bestudering bleek dat er vermoedelijk zelfs sprake is van twee dwaaltuinen. Het menselijke oog of een gewone fotocamera kunnen dit niet registreren.
Historici en archeologen, vertelt Edmond Staal, vermoedden al dat er in deze omgeving een doolhof geweest zou zijn. Op de beroemde Tranchotkaart, waarvoor de opmeting in het begin van de negentiende eeuw geschiedde, staat namelijk de vermelding den Dalgert. Doolgaard, zeggen wij dan.
We zijn de Rijksstraatweg overgestoken en via een pad tegenover het infopaneel het bos ingelopen. Plots staan we bij de doolhof. Wanneer we onze gids niet bij ons zouden hebben gehad, waren we eraan voorbijgegaan.
De doolhof is aangelegd door de heren van het kasteel Arcen. Wanneer precies is onbekend, waarschijnlijk in de achttiende eeuw. Maar het zou ook eerder geweest kunnen zijn. Doolhoven waren vanaf de renaissance bij de adel populair als statusobject. Ze dienden bovendien als vermakelijk tijdverdrijf. Dat het landschapsmonument hier in het bos generaties onopgemerkt bleef, is zijn redding geweest, leren we van Edmond Staal.
Ooit is er een bospad dwars door het complex aangelegd, maar dat is de enige ingreep en die is inmiddels ongedaan gemaakt. Doolhoven bestaan tegenwoordig meestal uit haagbeuk of taxus. Deze van Arcen bestaat uit walletjes van zo’n halve meter hoog en beslaat ongeveer drie voetbalvelden. De totale lengte van de paden is 2,5 kilometer. Het Limburgs Landschap heeft de begroeiing op de historische paden verwijderd. De doolhof is daardoor na enkele eeuwen gelukkig weer zichtbaar.
Volgende week brengt Edmond Staal ons naar een ander onopvallend monument op het landgoed.
Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten