Een maand in de Vastenavondkamp (10) - Een fotografische schat uit de Vastenavondkamp

 - door Sef Derkx - 

Een maand geleden deed ik een klein onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis van de Vastenavondkamp. Een interessante historische studie is die van Marisa Melchers in de bundel Kerken bouwen langs Maas en Rijn na 1945. Uiteraard ondernam ik ook een speurtocht naar historisch beeldmateriaal. Films uit de beginperiode van de Vastenavondkamp bleken onvindbaar. Wel kwam fotomateriaal bovendrijven. Niet veel, maar toch. De beginperiode van de wijk is mondjesmaat vastgelegd. Een ervan bleek gemaakt door Sef Dael (1930-2015). Bij die naam ging niet alleen het spreekwoordelijk lichtje branden, maar de volledige lichtinstallatie van stadion De Koel.

Waarom?

Dien en Sef Dael met kinderwagens.

Sef Dael was jarenlang de fotograaf van Museum Van Bommel Van Dam. Hij legde openingen vast en maakte foto’s voor publicaties. Voor die tijd was hij als fotograaf verbonden aan het Cultureel Centrum. Die kunstinstelling was gevestigd op de bovenverdieping van de Bibliotheek aan de Begijnengang. Zelf werkte ik voor het Goltziusmuseum, dat later opging in het Limburgs Museum. We hadden soms contact over museumzaken. Later troffen we elkaar in galerie Sir Harald Art aan de Houtstraat en in café Take Five. Sef Dael dus. 

Jan Dael: In die tijd was rolschaatsen een populaire bezigheid. De straten nog betrekkelijk veilig en de hele buurt vaak op de rollers. Hier Hennie en Ans die hun kunsten vertonen. Uiteraard was Sef daar als de kippen bij.

Zoon Jan Dael (1957) – zelf een verdienstelijk hobbyfotograaf – heeft zich over het oeuvre van zijn vader ontfermd. Het gezin woonde jarenlang in de Vastenavondkamp: ‘Mijn ouders Jan en Dien zijn begonnen in een naoorlogse noodwoning bij de Familiekerk. In februari 1965 konden ze een huis krijgen aan de Nieuwekampstraat in de Vastenavondkamp. Later zijn ze verhuisd naar de Esdoornstraat, naar een grotere woning. Ze hadden een slaapkamer extra. Het zal goed van pas zijn gekomen, want we waren thuis met zes kinderen. Vijf dochters en maar één zoon. Dat was ik.’

Jan Dael: Een huiskamertafereel. Meerdere keren vastgelegd, zonder dat er iets noemenswaardigs gebeurt. Dat maakt menige foto een mooi plaatje.

Jan Dael: Sinterklaas 1965. 's Morgens in alle vroegte

Vader Sef werd in de jaren vijftig enthousiast gemaakt voor de fotografie door de bekende Venlose fotograaf Martin Collin (1937-2012). Hij kreeg een camera, ging aan de slag en bleek er talent voor te hebben. Jan Dael: ‘Pap was aanvankelijk suppoost in het Cultureel Centrum. Als er een catalogus gemaakt moest worden voor een tentoonstelling, werd meestal een beroepsfotograaf ingehuurd. Sef overtuigde zijn directeur ervan dat hij het ook kon. Hij kreeg apparatuur en een donkere kamer. Van hobbyfotograaf werd hij professioneel fotograaf.’

Jan Dael: We zijn naar de Nieuwenkampstraat verhuisd. Vlakbij opa en oma van Oijen. De tocht erheen duurde ongeveer een kwartier.

Niet zonder succes overigens, want enkele foto’s van Sef Dael zijn opgenomen in de documentaire collecties van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Ook in en rond het huis in de Vastenavondkamp ging hij aan de slag. Het heeft geresulteerd in  prachtige foto’s van het gezinsleven in de Blerickse nieuwbouwwijk. De foto’s zijn van hoge kwaliteit door compositie, lichtinval, grijstinten, dynamiek en oog voor het juiste moment. Ik ken geen enkele Venlose fotograaf, die het gezinsleven van alledag in de jaren zestig zo uitvoerig heeft vastgelegd.

Jan Dael:  Het schoolplein van de Sint-Jansschool was een favoriete plek om te spelen. Trefbal, voetbal, of lekker fietsen zonder het gevaar van ander verkeer. Bij warm weer in badpakje.

Natuurlijk, er zijn genoeg foto’s die voor families emotionele waarde hebben. Daar wil ik niets aan af doen. Echter de foto’s van Sef Dael overstijgen vele malen de kwaliteit van het doorsnee kiekje. We volgen het wel en wee van het gezin. Zoon Jan Dael: ‘Ik ben eerst naar de noodschool aan de Ottostraat geweest en daarna naar de Sint-Jansschool. Mijn vader heeft er op de speelplaats gefotografeerd. Er woonden veel kinderen in de buurt. We speelden bijna altijd op straat. Er werden rolschaatswedstrijden georganiseerd. Pap was present met zijn fototoestel. Ook thuis lag de camera altijd klaar. Zonder dat je er als kind erg in had, was je weer gefotografeerd. Zijn foto’s zijn heel spontaan.’

Jan Dael: Er waren nogal wat banden te plakken met acht fietsen in een gezin. Lopende band werk noemde Sef het zelf.

De kinderen Dael beheren een collectie van vijftig albums, een hele kast vol. Hun vader heeft een fotografische schat nagelaten. Niets meer en niets minder: een fotografische schat uit de Vastenavondkamp. Jan Dael deelt parels eruit, waarvoor hartelijke dank.      

(Wordt vervolgd)  

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl